Stronnicza debata

– Jak więc ocenić odwoływanie się przeciwników in vitro do doktryny Kościoła?
– Doktryna Kościoła ma znaczenie religijne, moralne i społeczne. Kościół nieraz w przeszłości wykazał, że zna bezpieczną drogę dla człowieka, wskazywał ją i bronił jej. Jan Paweł II mawiał, że nic lepiej nie chroni człowieka niż Ewangelia. Ponieważ jednak żyjemy w społeczeństwie pluralistycznym, trzeba też odwoływać się do argumentacji godnościowej, która zapewnia nam uniwersalny język, zrozumiały przez wszystkich uczestników tej ogólnospołecznej dyskusji, i łatwiej może doprowadzić do pożądanego celu. Odwołując się tylko do doktryny Kościoła, zawsze narażamy się na argument: ja nie jestem chrześcijaninem, a więc mnie ta nauka nie obowiązuje.

– Co zatem może być fundamentem „bioetycznego kompromisu”?

– W dyskusji nad metodą in vitro powinny być przywołane wszystkie argumenty: medyczne, społeczne, psychologiczne, prawne, religijne i etyczne. Jeżeli zaś chodzi o prawo i etykę, dominować powinna zasada godności i związane z nią prawa osoby ludzkiej. Zasada dotycząca stosowania tych praw w odniesieniu do określonej osoby zakłada, że nie można ich kogoś pozbawiać ze względu na jakieś cechy jego osoby, np. płeć, religię, rasę… Do takich cech należy również etap osobniczego rozwoju. Nie można pozbawiać dziecka prawa do życia tylko dlatego, że jest na wczesnym etapie rozwoju albo znajduje się jeszcze w łonie matki.

– Prawa człowieka – to także prawo każdego człowieka do posiadania potomstwa, bez względu na to, kim jest – gejem, lesbijką, osobą samotną, nieżyjącą w związku małżeńskim…

– Idea praw człowieka bywa źle interpretowana. Nikt bowiem nie może domagać się realizacji prawa, którego nie jest w stanie skonsumować. Dziesięciolatek nie może domagać się prawa do zawarcia małżeństwa, a niewidomy – prawa do prowadzenia pojazdów. Podobnie mówienie o prawie gejów i lesbijek do rodzicielstwa jest nieporozumieniem. Przecież osoby te podkreślają, że związek heteroseksualny ich nie interesuje, a właśnie taki związek jest najlepszym miejscem dla urodzenia i rozwoju dziecka. Adopcja dziecka przez parę homoseksualną naraża je na krzywdę, ponieważ nie gwarantuje mu odpowiednich warunków do rozwoju. Nie wiem, dlaczego obrońcy praw człowieka nie zauważają tego.

Zgadzam się, że prawa człowieka bywają źle interpretowane, ale mimo to uważam, że stanowią one najlepszą płaszczyznę dyskusji na trudne bioetyczne tematy. Zresztą, wszystko można wypaczyć i nadużyć, łącznie z Ewangelią. Prawa człowieka jako zasada regulowania relacji między społeczeństwem a jednostką zostały uznane i zaakceptowane w skali całego świata. Ich wymagania mają charakter obiektywny, niezależny od arbitralnych stanowisk, można ich zatem dowodzić i uzasadniać. Dlatego też stanowią one we współczesnym świecie niezastąpione narzędzie obrony jednostki przed interesami grup motywowanych ideologicznie, ekonomicznie lub politycznie.