Coraz więcej ludzi w drodze

Po obu stronach granicy

Wyjazdy jednego lub obojga rodziców pociągają za sobą wyraźnie widoczne już w Polsce zjawisko eurosieroctwa. Ponad 110 tys. polskich dzieci jest pozostawionych przez migrujących rodziców. To sieroctwo społeczne, jednak nie mniej bolesne niż sieroctwo naturalne. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej alarmuje, że tylko w 2008 r. do rodzin zastępczych i domów dziecka trafiło prawie 1300 eurosierot. Dziećmi pozostawionymi przez rodziców w 46 proc. przypadków opiekują się dziadkowie. Bywają jednak i takie sytuacje, że niepełnoletnie dzieci zajmują się sobą nawzajem... bo nie ma innego wyjścia. Jak wynika z badań CBOS, w ciągu 10 lat (począwszy od 1997 r.) za granicą podjęło pracę prawie 3 miliony rodaków. Jest to liczba szokująca w porównaniu np. z tzw. wielką emigracją sprzed prawie 200 lat, gdy z Polski wyemigrowało kilkanaście tysięcy ludzi.

Migracje powodują nie tylko problem eurosierot, ale także eurowdów i eurowdowców oraz osamotnionych rodziców, którzy przez lata nie widzą swoich dzieci. Można powiedzieć, że emigracja pociąga za sobą wiele cierpień po obu stronach granicy dzielącej członków rodziny. Cierpią migrujący, ale również ci, którzy muszą pozostać w domu.

Troska Kościoła o migrantów

Zjawisko migracji wciąż się nasila, a w związku z tym poddawane jest analizom różnych instytucji i środowisk, również kościelnych. Warto zwrócić uwagę na ważne dla migrantów i podróżujących wydarzenia, które miały miejsce w 2009 r. W październiku Instytut Duszpasterstwa Emigracyjnego, działający przy Towarzystwie Chrystusowym dla Polonii Zagranicznej, obchodzący 25-lecie swojego istnienia, zorganizował w Poznaniu sympozjum na temat: „Otoczmy troską życie polskich migrantów”. Wielkim wyróżnieniem dla organizatorów i uczestników tego sympozjum było skierowanie do nich specjalnego przesłania przez abp.

Antonio Marię Vegliň – przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących. W przesłaniu czytamy m.in.: „Już od ponad wieku Polacy stanowią znaczny procent na rynku pracy krajów Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Przez wszystkie te lata Kościół katolicki w Polsce wędrował odważnie, owocnie i w duchu silnej solidarności z polskimi emigrantami. Dlatego Polska Misja Katolicka razem z Towarzystwem Chrystusowym jest jednym z filarów, które podtrzymują i wspierają tę wędrówkę”.

Kolejne istotne wydarzenie związane ze zjawiskiem migracji to VI Światowy Kongres Duszpasterstwa Migrantów i Uchodźców, odbywający się w listopadzie ubiegłego roku w Rzymie. Był on próbą odpowiedzi na zjawisko migracji w dobie globalizacji. Na kongresie Polskę reprezentowali m.in: bp Edward Janiak z Wrocławia – przewodniczący Rady Episkopatu Polski ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek oraz ks. Wiesław Wójcik z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej, a także s. Jadwiga Kot i s. Urszula Fabisiak ze Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla dla Polonii Zagranicznej.
Ks. Wójcik w rozmowie dla „Niedzieli” przedstawił przebieg rzymskiego kongresu i główne problemy dotyczące zjawiska migracji dzisiaj. Rozmowę publikujemy na następnych stronach.

Niektóre dokumenty Kościoła dotyczące migrantów

Do dokumentów świadczących o trosce Kościoła o ludzi w drodze, którzy opuścili swój rodzinny kraj, należą: konstytucja apostolska „Exsul familia” z 1952 r., a także motu proprio Pawła VI „Pastoralis migratorum cura” z 1969 r. oraz instrukcja duszpasterska „De pastorali migratorum cura”, również z 1969 r. – owoce prac Soboru Watykańskiego II. 35 lat później, w 2004 r., Papieska Rada wydała instrukcję „Erga migrantes caritas Christi”, stanowiącą odpowiedź Kościoła na wyzwania i zagrożenia związane z dzisiejszą emigracją.

Emigracja dziś

Ogółem poza Polską mieszka blisko 20 mln rodaków. Wyjeżdżają do pracy, turystycznie i w celu zdobywania wykształcenia.

Duchowa troska o Polonię

Sługa Boży Jan Paweł II, który nazywał siebie „ojcem Polonii”, przypominał: „Na ogół Polacy, gdziekolwiek są na świecie, zachowują więź z Ojczyzną poprzez Kościół, poprzez pamięć Matki Boskiej Jasnogórskiej, naszych świętych patronów, poprzez te wszystkie tradycje religijne, którymi żył naród tysiąc lat i żyje dziś”.

„Maryjo, Królowo Polski i Polonii, Tobie oddajemy naszą Ojczyznę i całą Polonię świata. Weź pod swój Matczyny płaszcz każde dziecko tej ziemi i prowadź bezpiecznie drogą prawdy i pokoju do swego Syna Chrystusa, naszego Pana i Króla. Amen”.