Poznaj siebie i innych

Błądzenie jest rzeczą ludzką

W codziennym życiu nie każde starania ukoronowane są sukcesem. Błądzenie jest cechą ludzką, a każdy błąd daje nam możliwość uczenia się i zbierania doświadczeń. Pomyłka jest punktem wyjścia do poszukiwania nowych rozważań.

W wyniku procesów wychowawczych zostaliśmy tak „zaprogramowani”, by błędy wywoływały u nas nieprzyjemne uczucia. Nie potrafimy uczyć się na własnych pomyłkach, a nasza cenna energia skierowana jest na zatuszowanie porażek. Badania wykazały, iż dziecko lepiej uczy się, gdy jest mniej korygowane, ponieważ podchodzi do swoich błędów bardziej naturalnie niż my dorośli. Małe dziecko akceptuje pomyłki i uczy się na nich.

W naszym społeczeństwie brak jest właściwego podejścia do błędów. W szkole błędy podkreślane są na czerwono i źle oceniane, w domu zaś wywołują zniecierpliwienie i negatywne komentarze typu: „A mówiłem – uważaj”. Dziecko uczy się, że dorośli oczekują od niego perfekcji i gdy zdarzy mu się potknięcie, będzie chciało swoją porażkę ukryć, a nie wynieść z niej nowe doświadczenie. Kto usiłuje unikać omyłek i nie potrafi wyciągać z nich korzyści, ulega frustracji, a poczucie jego wartości jest niskie, wykazuje chroniczny brak zdecydowania, wystrzegając się najdrobniejszego ryzyka. Najłatwiej bowiem ominąć niewłaściwe posunięcia, kiedy nic się nie robi.

Ocena naszego działania

Ocena naszego działania może być pozytywna lub negatywna. Z otoczenia otrzymujemy informacje, z jakiego powodu jesteśmy krytykowani lub nagradzani. Częściej słyszymy wytykanie błędów, a mniej pochwał. Negatywne informacje mówią nam, że ktoś akceptuje nas i kocha wtedy, kiedy robimy to, czego od nas oczekuje. Bezustanna krytyka naraża nas na wrażenie, iż niczego nie jesteśmy w stanie zrobić dobrze. Zniekształca to postrzeganie rzeczywistości. Dziecko, które wzrasta w klimacie ciągłej krytyki i oceny, umie spostrzec najmniejsze słabe punkty swojego działania, lecz nie widzi osiąganych przez siebie ponadprzeciętnych wyników. Dlatego nie potrafi znaleźć swoich mocnych stron, w których jest szczególnie dobre i osiągnąć sukcesu oraz zadowolenia w życiu.

System oceniania i egzaminowania, którego celem jest ukazanie, czego uczeń nie wie, sprzyja budowaniu na słabych stronach i pomaga w kształtowaniu niedowartościowanego człowieka, który szybko odżegnuje się od własnych opinii i sądów, a nawet dobrych pomysłów, kiedy tylko pojawi się wyzwanie.