Obrońca godności człowieka.

Nauczał o godności

W centrum nauczania papieża znajdował się człowiek: jego godność, podmiotowość, ziemskie i eschatologiczne powołanie, prawa i obowiązki. Jan Paweł II podkreślał, że godność ludzka najpełniej może być zrozumiana tylko w nadprzyrodzonej perspektywie patrzenia na człowieka jako na dziecko Boże powołane do życia wiecznego. Najważniejszym dokumentem, w którym wypowiedział to przesłanie, jest jego pierwsza encyklika „Redemptor hominis” (1979). Mówi w niej, że człowiek został stworzony przez Boga, aby był celem samym w sobie, a nie służył jako środek do jakiegokolwiek celu. Nazywa Chrystusa „jedyną drogą” Kościoła i człowieka i wyjaśnia, że kroczenie tą drogą umożliwia mu osiągnięcie doskonałości.

W późniejszych encyklikach Jan Paweł II omówił szczegółowo te momenty z życia człowieka, w których jego godność może zostać naruszona. W „Laborem exercens” (1985) mówił o prawach człowieka jako podmiotu pracy, w „Sollicitudo rei socialis” (1987) podał oryginalną chrześcijańską koncepcję rozwoju cywilizacyjnego, w „Centesimus annus” (1991) analizował prawa obywatelskie i gospodarcze, w „Veritatis splendor” (1993) podjął temat chrześcijańskiej koncepcji wolności, w „Evangelium vitae” (1995) zaś omawiał wiele zagadnień z dziedziny bioetyki.

Upominał się o prawa człowieka

Jan Paweł II twierdził, że godność ludzka jest wrodzona i stanowi fundament wszelkich praw człowieka. Do najważniejszych zaliczył: prawo do życia, wolności i osobistego bezpieczeństwa, prawo do fizycznej i moralnej integralności, prawo do posiadania środków koniecznych do godnego życia, prawo do wolności sumienia i wyznania, prawo do pracy, edukacji i informacji, prawo do stowarzyszania się i prawo do prywatnej własności.

Zdecydowanie przeciwstawiał się lansowanemu przez współczesne mu laickie społeczeństwo prawu do aborcji, wolności obyczajów, eutanazji, do wolności od wszelkich etycznych zasad ludzkiego współżycia.
Jan Paweł II rozwinął kościelną doktrynę praw człowieka. Wzbogacił ją o nowe wymiary, m.in. skupił uwagę na prawach rodziny i dzieci nienarodzonych, sformułował oryginalną teologię ludzkiego ciała, życia małżeńskiego i rodzinnego, relacji społecznych i ekonomicznych, a także coś, co można nazwać „teologią młodości” – okresu wchodzenia w dorosły świat.