Rozmowa o seminarium

Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko–Praskiej jak co roku otwiera swoje drzwi dla nowych kandydatów. Przy takich okazjach, jako rektor tej uczelni, odpowiadam na wiele pytań o funkcjonowaniu seminarium. Często także, gdy znajdę się wśród młodych – choć nie tylko młodych – ludzi, muszę wyjaśniać wiele podstawowych spraw na temat tej, tajemniczej dla niektórych, uczelni. Ot, chociażby jak w ostatniej rozmowie.

– Co klerycy robią w seminarium – zapytał mnie jeden z młodych ludzi – pewnie dużo się modlą? Tak, to prawda, modlitwa stanowi ważny moment w życiu seminaryjnym. Jednakże, ku zdziwieniu mojego rozmówcy, nie ona zajmuje studentom seminarium najwięcej czasu. Można szacować, że w ciągu doby Msza św., modlitwy i adoracja zajmują ok. 3 godzin, podobną ilość czasu poświęcone jest na posiłki, prace w ogrodzie i czas wolny. Resztę dnia (czyli ok. 9 godzin) zajmują studia – wykłady do południa i kilka godzin na obowiązkową pracą własną po obiedzie. Dodajmy, przez sześć dni w tygodniu! Co klerycy robią w seminarium? Uczą się! I są to studia, które trwają 6 lat. Niewiele kierunków ma tak długi okres studiowania.

Dlaczego tak długo?

Już słyszę zdziwione głosy: a czego można się tak długo uczyć? Prawidłowo odczytywać teksty z modlitewników czy może ładnie śpiewać? Tego przecież można się szybko nauczyć. Jeden czy drugi semestr i można kandydata wypuścić na parafię. No tak, rzeczywiście, sprawy tego rodzaju nie wymagają długich studiów, tylko że nie obrzędy stanowią istotę naszej nauki. Zapytajmy, jakiego księdza chcemy mieć u siebie w parafii, a okaże się, że nie może to być byle kto. Ma być człowiekiem wiedzącym wiele o Bogu, zatem musi studiować teologię dogmatyczną i fundamentalną. Ma pokazywać nam drogę w dziedzinie moralnej, musi więc studiować teologię moralną, psychologię i elementy socjologii. Ma organizować ludzi, animować parafię, zajmować się młodzieżą i innymi grupami, a o tym wszystkim dowie się na teologii pastoralnej, homiletyce, katechetyce itp. Chcemy także, aby był mistrzem duchowym, dlatego musi studiować teologie duchowości. Wiemy jednak, że niewiele zrozumie z tego wszystkiego, jeżeli nie będzie znał Pisma Świętego, historii i tradycji Kościoła i oczywiście filozofii. Ale nie tyle tej współczesnej, choć ją również musi poznać, aby zrozumiał współczesne prądy myślowe. Teologii nie zrozumie bez klasycznej, arystotelesowskiej metafizyki, czyli nauki o rzeczywistości, takiej jaka ona jest. Dlatego studenci seminarium przez dwa pierwsze lata uczą się filozofii, zanim podejmą studia teologiczne.