Nie wystarczą pomniki

Wrona w czasie spotkań samorządowców i władz miast i gmin papieskich przypomina wezwanie Jana Pawła II: „Nie lękajcie się brać odpowiedzialności za życie społeczne w Waszej Ojczyźnie”.

– To wymaga odwagi. Samorząd koncentruje się na osobie, patrzymy ludziom w oczy i staramy się znaleźć, co nie jest łatwe, rozwiązanie ich problemów. To nasza codzienność polityczna – mówił na jednym z takich spotkań w Krakowie Wrona. Podkreślał, że rozdźwięk między tym, co się deklaruje, a co się robi w życiu politycznym, musi zniknąć. Powołał się na słowa włoskiego polityka Rocco Buttiglionego: „Relatywizm moralny niszczy wspólnotę”.

Politycy o miłosierdziu

Aktywne miasta i gminy papieskie to między innymi Stary Sącz, Kraków, Częstochowa, Tarnów, Wieliczka, Bochnia, Kalwaria Zebrzydowska [zob. reportaż na s. VI-VII]. Trudno mówić jednak o formalnej i ścisłej współpracy miast papieskich. Najważniejsza wydaje się być wymiana doświadczeń. Jedni inspirują drugich. Przykładowo, kiedy Wrocław pochwalił się programem „Rodzina Plus” skierowanym do rodzin wielodzietnych, w ślad poszły inne samorządy. Na wzór miasta znad Odry przeprowadziły badania statusu materialnego rodzin wielodzietnych. We Wrocławiu okazało się, że ponad 22 proc. takich rodzin wymaga natychmiastowego wsparcia pomocy społecznej. W ramach oferty Programu Pomocy dla Rodzin Wielodzietnych wprowadzono Kartę Rodzina Plus. Dzięki niej można korzystać z bezpłatnych badań i zajęć rehabilitacyjnych w Centrach Korekcji Wad Postawy, z bezpłatnych szczepień przeciw grypie, wejść do ZOO i na basen, bezpłatnych dla dzieci i ulgowych dla rodziców przejazdów środkami komunikacji miejskiej, zajęć rozwijających zdolności i zainteresowania dzieci w placówkach kulturalnych, poradnictwa psychologicznego i pedagogicznego.

Spotkania miast i gmin, które nadały Janowi Pawłowi II honorowe obywatelstwo, czasem łączą się z inauguracją kampanii społecznej. Jak w 2006 r., kiedy rozpoczęto akcję „Solidarność obywateli jako wyraz przesłania Jana Pawła II o »wyobraźni miłosierdzia«”. Mówiono o tym, jak zasady wypływające z Bożego Miłosierdzia wprowadzać w dobie gospodarki rynkowej na płaszczyznę działań społecznych. Innym razem dyskutowano, w jaki sposób Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się” ma wspierać współczesną rodzinę [o Centrum czytaj na s. VIII].

– Rodzina była zawsze obecna w nauczaniu Papieża: rodzina tworzy społeczeństwo, a społeczeństwo tworzy naród, gdy więc umiera rodzina, umiera naród – mówi Joanna Proniewicz.

Przypomina, że wiele miast i gmin realizuje programy pomagające rodzinom, jak Poznań prowadzący działalność edukacyjną i wychowawczą dla rodzin zastępczych, Sopot pomagający rodzinom, którym grozi odebranie dzieci, Warszawa zajmująca się dzieckiem w rodzinie, Gdańsk wprowadzający procedury pomocy dziecku krzywdzonemu w rodzinie. Powstała też koncepcja Centrum Edukacyjnego „Miłość i odpowiedzialność” dla rodzin, nauczycieli, lekarzy, księży. Przewiduje terapie, poradnictwo, działania integrujące i wspierające rodzinę, szkolenia, warsztaty.

Choć nigdy nie powstała formalna organizacja zrzeszająca gminy i miasta papieskie, kilkakrotnie próbowano stworzyć projekt statutu związku miejscowości i instytucji związanych z Janem Pawłem II. Był pomysł, by nadać mu osobowość prawną. W jednym ze szkiców projektu wyliczono planowane założenia i cele działań miast papieskich: realizowanie i inspirowanie inicjatyw upamiętniających rocznice związane z Janem Pawłem II, utrzymywanie stałego kontaktu i koordynacja działań z Kościołem katolickim, a szczególnie z Konferencją Episkopatu Polski, oraz upowszechnianie wiedzy o Janie Pawle II i jego pontyfikacie. Z kilku lat doświadczeń samorządów wielu polskich miast papieskich można jednak wysnuć nadzieję, że statut prawny będzie niepotrzebny, bo jego założenia, choć nieformalnie, są już realizowane.