Wydarzenie goni wydarzenie

Najważniejsze wydarzenia w życiu Kościoła w 2014 r. to: kanonizacja Jana Pawła II, zmiana przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski i wizyta „ad limina apostolorum” polskich biskupów w Stolicy Apostolskiej. W polityce – wybory do Europarlamentu i do samorządu, przetasowania na scenie politycznej, nowi gracze, wzrost lub spadek w sondażach. W gospodarce – chwiejna równowaga na niskim poziomie, rosnący garb długu publicznego i deficytu. W kulturze – niepewne losy filmu o Smoleńsku, filmu o Powstaniu Warszawskim, ważna nagroda teatralna. W sporcie – medale Polaków: spodziewane na zimowych igrzyskach i – niepewne – w mistrzostwach świata siatkarzy rozgrywanych w Polsce. Do tego okrągłe rocznice wyborów 1989 r., Powstania Warszawskiego i zdobycia Monte Cassino… Nie będziemy w tym roku narzekać na brak wydarzeń. Oj, będzie się działo.

Gorący czas

W 2013 r. w polityce miało się dziać niewiele. Dopiero w nowym, 2014 r. – jak prognozowano – może dojść do zmian. Mniej więcej to się sprawdziło: nie działo się nic nadzwyczajnego. Ubiegły rok to w polityce przedbiegi do przedbiegów, a prawdziwe rozstrzygnięcia czekają nas w 2015 r., gdy wybierzemy parlament – a zatem również rząd – i przedłużymy kadencję, lub nie, obecnym mieszkańcom Belwederu.

Na to, co się wtedy zdarzy, istotny wpływ będą mieć wydarzenia tego roku, rozpoczęte wiosenną kampanią do Parlamentu Europejskiego. Tegoroczne głosowania to sondaż: z ich wyników dowiemy się, co się może zdarzyć w przyszłości. Gdy któraś z partii osiągnie dużą przewagę albo jakaś nowa, np. Polska Razem, utrzyma się ponad progiem, może to mieć wpływ na późniejsze wydarzenia. Wielu może dokonać rewizji swojej aktywności w polityce, a to może doprowadzić do sensacji.

Ten rok może namieszać, ale na kulminację musimy poczekać. – Cykl wyborczy potrwa jeszcze dwa lata, we wcześniejsze wybory do Sejmu nie wierzę – mówi prof. Piotr Gliński, socjolog i ekonomista z PAN. – Zbliża się jednak gorący czas, a im bliżej wyborów, tym większe prawdopodobieństwo przetasowań.

Z kim warto iść

Dr Jarosław Flis, politolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego, doskonale pamięta, jak bardzo różniły się między sobą wybory do Europarlamentu z lat 2004 i 2009. Pierwsze to apogeum zamieszania na scenie politycznej. Próg wyborczy przekroczyło osiem partii. Zaraz potem nastąpiło przesilenie, po którym polska scena zaczęła się układać na nowo.

Pięć lat później głosowanie przyczyniło się do uporządkowania sceny. W PE znaleźli się reprezentanci tylko czterech partii. W tym roku może powtórzyć się któraś z tych sytuacji – przypomina Jarosław Flis. Jednak podstawy do przewidywania są słabe, a sytuacja niepewna. Można spodziewać się wszystkiego. Także zakonserwowania sceny politycznej. Zamieszanie lub uporządkowanie mogą wzmocnić wybory samorządowe.

Dla wyborców i polityków „sondażowe” wybory do Europarlamentu to ważny test na to, z kim warto iść, a z kim trzeba dać sobie spokój, tłumaczy dr Flis. Jednak, jak pokazali politycy Unii Wolności w 2004 r., każdy kapitał da się szybko roztrwonić.

Czy w 2014 r. spadek notowań rządzącej PO pogłębi się? – O bliskim końcu tej partii słyszymy od pięciu lat. Platforma traci, ale ma nadal potencjał. Poza tym może jej pomóc PiS, którego notowania rosną, ale Jarosław Kaczyński zawsze może powiedzieć coś niemądrego. Gdy mówił o śląskości jako zakamuflowanej opcji niemieckiej, stracił na Śląsku jedną czwartą głosów – mówi Jarosław Flis.

Dużo za mało

Politycy PO przebąkujący, że w nowym roku w gospodarce powieje optymizmem, zdumiewają Ireneusza Jabłońskiego z Centrum im. Adama Smitha. – Pozytywne zdarzenia w gospodarce, nabieranie tempa rozwoju nie biorą się same z siebie – zaznacza. Potrzeba impulsu. Tymczasem o przełomowych działaniach o charakterze systemowym w gospodarce, w systemie fiskalnym, prawie gospodarczym, prawie pracy itp. – które uwolniłyby naturalną przedsiębiorczość i aktywność Polaków w życiu ekonomicznym – nie słychać.

– Dlatego oczekiwanie, że samo się poprawi, że gospodarka sama się naprawi i wyjdzie ze stagnacji, jest naiwnością – zaznacza dr Jabłoński. Tym bardziej że w otoczeniu gospodarczym Polski, u partnerów z UE, jest jeszcze gorzej: problemy zasypują dodrukowywaniem pieniędzy. – Dlatego jestem sceptykiem co do szans na rozkwit gospodarczy w nowym roku.

Jak przewiduje prof. Piotr Gliński, polska gospodarka, opierająca się głównie na przedsiębiorczości polskich biznesmenów, będzie powoli „tykała”. Tymczasem jeden czy dwa procent rozwoju to dużo za mało. – My musimy, jak twierdzą ekonomiści, rozwijać się w tempie czterech procent, bo to dopiero da pewną dynamikę i możliwość rozwiązywania kwestii długu publicznego czy deficytu. To nad nami będzie wisiało w 2014 r.! Jeżeli nie poprawi się katastrofalnej ściągalności podatków, przekroczymy progi ostrożnościowe, gospodarka będzie cały czas na krawędzi. Grozi nam też w każdej chwili – wskutek zaniechań rządu – zapaść finansów publicznych. A następnego OFE, pozwalającego gasić pożar, nie będzie.