Zatroskany o przygotowanie do życia w rodzinie

W dniu 31 V 2003 r.^[1] w Katedrze Pedagogiki Rodziny zebrało się wielu absolwentów pedagogiki. Byli to głównie magistrzy wypromowani przez ks. dr. hab. J. Wilka, prof. KUL. Przyjechali ze swoimi rodzinami z różnych stron Polski, żeby spotkać się, opowiedzieć o swoich sukcesach, ale i codziennych troskach. Katedra Pedagogiki Rodziny, choć metrażowo niewielka, wypełniona była wieloma wspomnieniami, śmiechem i radością. Absolwenci przyjechali – bo Ktoś ich zaprosił, zadbał o to, żeby na katedralnym stole nie zabrakło kawy, herbaty i ciastek. Przyjechali na zaproszenie ks. Wilka – „Ojca”^[2], Nauczyciela, Przyjaciela. „Ojciec” jak zwykle interesował się wszystkim, co dzieje się w życiu „Jego dzieci”, pytał także o tych, którzy nie mogli przyjechać, mieszkając gdzieś daleko.

Trwając w tej radosnej, przepełnionej życzliwością atmosferze trudno uwierzyć, że był to ostatni dzień ks. Józefa w Katedrze Pedagogiki Rodziny, której był kierownikiem^[3]. Po tym radosnym spotkaniu na biurku zostały prace magisterskie do recenzji, prace semestralne do sprawdzenia… W pierwszych dniach czerwca nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia ks. Wilka, trafił do szpitala, leżał na kilku oddziałach i bardzo cierpiał. Ale także w ciężkiej chorobie, licznych odwiedzających zawsze obdarowywał ciepłym uśmiechem i dobrym słowem. Ból i zmaganie z chorobą do końca znosił z wielką pokorą i cierpliwością.

Zmarł 11 IX 2003 r. w Lublinie. Uroczysta msza św. pogrzebowa została odprawiona 16 września w kościele pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Lublinie. We mszy św. uczestniczyła znaczna liczba duchowieństwa i wiernych, w tym m.in. czterech biskupów (abp J. Życiński, bp A. Śmigielski, bp E. Białogłowski, bp K. Ryczan), około 90 księży, około 60 kleryków, delegacje KUL, UKSW, PAT oraz delegacje z Malawy i Rusinowskiej Woli, rodzinnych parafii zmarłego, jak również młodzież akademicka i wierni z parafii pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych. Jego doczesne szczątki zostały złożone w grobowcu salezjańskim na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie^[4].

Zmarł, ale nie odszedł

Od tego czasu w każdą pierwszą, przypadającą po 11 września sobotę o godz. 15.00 przy grobie ks. Wilka spotyka się grono jego przyjaciół, wychowanków i uczniów. Wspólnie w intencji zmarłego modlą się, a następnie uczestniczą we mszy św. w kościele pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych, by po spotkaniu przy stole eucharystycznym spotkać się, jak uczył Ojciec, przy rodzinnym stole wspomnień.

W 10. rocznicę śmierci warto przypomnieć kim był, gdzie pracował, czym zajmował się nasz „Ojciec”, ks. J. Wilk.

Urodził się 23 VI 1937 r. jako drugie dziecko w rodzinie Katarzyny i Aleksandra Wilków w Malawie koło Rzeszowa. Niestety jego starsza siostra – Marysia zmarła, gdy miał zaledwie 2 lata. Wychowywał się jako najstarszy spośród rodzeństwa wraz z bratem – Franciszkiem i dwiema siostrami – Teresą i Zofią. Dom rodzinny, jak często wspominał, przepełniony był głęboką religijnością, patriotyzmem, umiłowaniem wartości rodziny oraz otwartością na innych ludzi i życzliwością wobec nich.

W 1951 r. ukończył szkołę podstawową w rodzinnej miejscowości i rozpoczął naukę w Małym Seminarium, a następnie w Salezjańskiej Szkole Zawodowej na kierunku elektronik w Oświęcimiu. Po ukończeniu szkoły średniej, w latach 1954–1955, rozpoczął podstawową formację zakonną w nowicjacie salezjańskim w Kopcu koło Częstochowy, gdzie w 1955 r. złożył pierwsze czasowe śluby zakonne. W latach 1955–1958 studiował filozofię w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie, po czym (1958–1961) odbył praktykę duszpastersko-pedagogiczną zwaną asystencją w Pogrzebieniu koło Raciborza oraz jako wychowawca w Małym Seminarium w Kopcu. Po odbyciu praktyk 16 VII 1961 r. złożył śluby wieczyste, po czym wrócił do seminarium w Krakowie na studia teologiczne. Okres studiów seminaryjnych uwieńczony został przyjęciem w dniu 25 VI 1965 r. święceń kapłańskich z rąk ks. bp. J. Groblickiego.

Zaangażowanie w pracę duszpastersko-naukową

Po święceniach przez rok ks. Wilk pracował jako wikariusz i katecheta w Bychawie, w parafii diecezji lubelskiej, po czym w 1966 r. rozpoczął studia specjalistyczne z katechetyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1970 r. na podstawie pracy pt. Współczesne próby ujęcia katechezy młodzieży szkół zawodowych w Niemczech obronił magisterium z katechetyki i licencjat z teologii pastoralnej. W tym też roku został zaangażowany do pracy naukowo-dydaktycznej na KUL, którą związał z osobą ks. prof. P. Poręby. Od samego początku poszukiwania badawcze ks. Wilka skupione były wokół zagadnienia małżeństwa i rodziny.

W 1976 r. obronił pracę doktorską zatytułowaną Problem współczesnego katechumenatu rodzinnego. Studium pastoralne, którą napisał pod kierunkiem ks. Poręby. W 1980 r. ks. Wilk został kierownikiem Katedry Pedagogiki Rodziny, o specjalizacji Duszpasterstwo Rodzin w Instytucie Teologii Pastoralnej, którą to funkcję sprawował do 1996 r. W międzyczasie odbył staże i kwerendy w zagranicznych ośrodkach naukowych: na Uniwersytecie Salezjańskim w Rzymie (1980, 1986), w Theologische Hochschule we Frankfurcie (1983) i na Uniwersytecie w Mainz (1983). Pokłosiem tych wyjazdów i wytężonej pracy było opublikowanie w 1987 r. pracy pt. Znaczenie pierwszych doświadczeń dla religijnego wychowania małego dziecka w rodzinie, która stała się wraz z dorobkiem naukowym podstawą kolokwium habilitacyjnego w zakresie teologii pastoralnej na Wydziale Teologii KUL. W tym samym roku został docentem. Kontynuując swoje zaangażowanie w działalność organizacyjną na KUL w latach 1992–1995 był kierownikiem Instytutu Teologii Pastoralnej na Wydziale Teologii. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego w Katedrze Pedagogiki Rodziny otrzymał w 1993 r. na podstawie dorobku naukowego. W 1996 r. ks. Wilk przeszedł na Wydział Nauk Społecznych KUL, gdzie objął funkcję kierownika Katedry Pedagogiki Rodziny w Instytucie Pedagogiki i kuratora Katedry Psychopedagogiki. W 1999 r. został członkiem Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej oraz prodziekanem Wydziału Nauk Społecznych KUL. Zarówno funkcję kierownika katedry, jak i prodziekana pełnił do śmierci.

Ks. Wilk prowadził wykłady także poza Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. Warto wspomnieć chociażby o Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie, filii KUL w Stalowej Woli, Wyższym Seminarium Duchownym Księży Marianów w Lublinie, Studium Rodziny archidiecezji przemyskiej i Studium Pastoralnym diecezji rzeszowskiej. Był także inicjatorem działań społecznych na rzecz rodziny, takich jak organizacja i prowadzenie Studium Rodziny Katolickiej w Stalowej Woli i udział w organizacji Lubelskich Dni Rodziny.