Bez niedzieli nie ma rodziny

Blisko 60 procent Polaków nie chce zakazu handlu w niedziele. Ta liczba niemal pokrywa się z tymi, którzy robią, przynajmniej od czasu do czasu, zakupy w niedzielę. Pozostali albo nie mają zdania w tej sprawie, albo są przeciw. Wśród przeciwników handlu w niedzielę są na pewno ci, którzy niedzieli nie znają, bo muszą pracować. W handlu zatrudnionych jest ok. 2 milionów osób. Zarówno w sklepach wielkopowierzchniowych, jak i w małych sklepach osiedlowych, które chcąc utrzymać się na rynku, muszą dorównywać hiper- i megamarketom.

Jest rodzina i nie ma rodziny

Anna, 26 lat: – Jesteśmy cztery lata po ślubie. Mąż pracuje w firmie budowlanej, ja – w pasażu w centrum handlowym. Mąż jest w pracy od siódmej do piątej, od poniedziałku do soboty, czasem też w niedzielę. Ja każdego dnia, na pierwszą albo na drugą zmianę. Jesteśmy ze sobą – nie licząc snu – maksymalnie 20 godzin w tygodniu. Niecałą dobę. Jak tu mówić o rodzinie?

To fakt. Jest ślub. Jest mąż, jest żona, ale rodzinę zabrała praca. W obecnej sytuacji panującej na rynku pracy bezczelnością jest mówić, że to ich wybór. Anna ma złą opinię o „niedzielnych klientach”. – Przychodzą, pooglądają, zapytają, zgłoszą pretensje, czasem nawyzywają. Tak jakby przyszli na nas wyładować stres z całego tygodnia – żali się. – Właśnie ci są najgorsi – mówi równie zdenerwowany na samo wspomnienie Michał (33 lata). 10 lat po ślubie, żona pracuje w galerii handlowej w salonie fryzjerskim. Mają jedno dziecko – dziewięcioletnią Zosię. Chyba ona jest najbardziej pokrzywdzona sytuacją jej rodziców, choć może dziś tego nie odczuwa tak mocno. Ale co będzie w przyszłości? Można się tylko domyślać. Zwykle dzień Zosi wygląda następująco: Zosia wstaje. Mówi rodzicom „dzień dobry”. W domu je śniadanie. Później przychodzi babcia. Dobrze, że mieszka w tym samym mieście. Babcia zaprowadza Zosię do szkoły. Po kilku godzinach zajęć babcia odbiera ją ze szkoły. Zaprowadza do siebie do domu. Odrabia z Zosią lekcje. Wieczorem przychodzi mama lub tata i zabiera senną Zosię do domu. Zosia mówi rodzicom „dobranoc” i kładzie się spać. Sobota i niedziela różnią się tylko tym, że omija Zosię droga do szkoły. Drogę do babci Zosia zna już na pamięć i mogłaby chodzić sama, ale trochę strach puszczać dziecko. Michał narzeka, że dziecka prawie nie widuje. Marzy o tym, żeby mieć dla niego czas. Z żoną się mijają, bo często pracują na różne zmiany. Jest rodzina, ale tak jakby jej nie było. Bo bez niedzieli nie ma rodziny – mówi krótko.

W 2004 r. sądy orzekły rozwody wobec 51 tys. par małżeńskich. To była największa liczba w historii Polski. Trudno uchwycić, ile z tych rodzin udałoby się uratować dzięki czasowi spędzonemu z rodziną w niedzielę. Ale na pewno jest to jeden z czynników sprzyjających rozpadowi małżeństw i rodzin.
Kto zabrał niedzielę?

Kto jest winien temu, że duża część rodzin nie ma niedzieli, nie ma czasu dla siebie? Prawo? Politycy, którzy boją się terroru większości, bo z niej mają „na chleb”? Czy może ktoś inny?

Danuta, 41 lat, od dziewięciu lat pracująca na jednym z działów zagranicznego (bo polskich nie ma) hipermarketu, odpowiada na to pytanie w sposób bardzo konkretny. To ludzie, którzy przychodzą i robią zakupy w niedzielę, zabierają jej czas, który tak bardzo pragnęłaby poświęcić rodzinie. Jej rodzina, mąż i syn, na tym cierpi. – Sypie się trochę – mówi bez ogródek. – Ale nie daję rady, bo nie mam czasu, by to scalać. By tworzyć więzi, potrzebny jest wspólnie spędzony czas. Nie wystarczy popołudnie dnia powszedniego. Niedziela z jej atmosferą święta, wyjątkowości wśród pozostałych dni tygodnia, sakralności odczuwanej nawet przez tych, którzy do kościoła nie chodzą, jest nie do zastąpienia, bo czym ją zastąpić? Poniedziałkowym czy czwartkowym popołudniem i wieczorem? Nawet uliczne rozbieganie na to nie pozwala.