Bez pożegnania

Nieznany obszar bólu

– Odejście taty przewróciło mój świat do góry nogami – wyznaje Sylwia. – Był dla mnie gwarantem bezpieczeństwa, wiedziałam, że wyciągnie mnie z każdej opresji. Po jego śmierci poczułam się jak dziecko pozostawione na pastwę losu, jak bezbronna sierotka, która nie wie, co dalej…

Karol po pogrzebie żony poruszał się jak automat; niewiele mówił, miał zgaszony wzrok i kamienną twarz. Znajomi mieli wrażenie, że całym sobą chce zakomunikować: „Tylko mnie o nic nie pytajcie”. Ks. Marek Dziewiecki w tekście „Śmierć, żałoba i życie” tłumaczy, że „kobiety dużo łatwiej uzewnętrzniają swoje bolesne przeżycia. Tymczasem mężczyźni próbują radzić sobie w samotności ze swoim bólem i z trudem go uzewnętrzniają. (…) Ból mężczyzn w obliczu odejścia kogoś ukochanego jest niezwykle intensywny, chociaż często skrzętnie skrywany. Czasem ból ten jest tak wielki, że mężczyzna przypłaca to własną śmiercią”.

– Wraz ze śmiercią syna umarła cząstka nas samych – mówią rodzice Michała. – Wciąż śni nam się po nocach. Żyjemy dalej, bo musimy, tylko każdemu z nas „przybyło” kilka lat.

Rozumiem, co czujesz

Osobom dotkniętym nagłą śmiercią kogoś bliskiego często towarzyszy pytanie: Jak dalej żyć? Bo nagle wszystko przestaje być istotne oprócz tej właśnie straty. Psychologowie oraz terapeuci zgodnie przyznają, że osoby te nie powinny tłumić odczuwanych emocji. Mają prawo płakać, rozpaczać, być apatyczne, nie mieć na nic ochoty. Mają prawo do wszystkich uczuć, jakie się w nich pojawią.

– Nie ma dnia, żebym nie myślała o tacie – wyznaje Sylwia. – Tak bardzo za nim tęsknię. Czasem mam ochotę krzyczeć i wyć z bólu. Jestem wrogo nastawiona do ludzi i nie chcę z nikim rozmawiać. Wolę zostać w samotności ze swoim bólem.

Jeśli ktoś, podobnie jak Sylwia, potrzebuje samotności, żeby osiągnąć równowagę psychiczną, to uszanujmy to. Starajmy się nie pytać: Dlaczego? Kontakt z osobą, która przeżyła tego rodzaju tragedię, wymaga szczególnego taktu i ostrożności. Jeżeli ta osoba chce wyrazić emocje, jakie nią targają, to najlepiej słuchać jej w milczeniu (bez doradzania i pocieszania). A jeśli chcemy coś powiedzieć, to niech to będzie świadectwo naszej empatii: „Jestem tu dla Ciebie”, „Jednoczę się z Tobą w tym bólu”. Warto też spróbować wzbudzić w niej wdzięczność do zmarłego. Można zachęcić ją do podziękowania Bogu za tę osobę, za wszystko, co się z nią przeżyło.

Książka „Ucząc się żyć po utracie ukochanej osoby” Ingrid Trobisch (Wydawnictwo Misjonarzy Krwi Chrystusa) odpowiada na pytanie, jak nauczyć się akceptować samotność po śmierci bliskiej osoby. Autorka dzieli się własnymi spostrzeżeniami i doświadczeniami każdego etapu żałoby. Odkrywa towarzyszące jej wtedy uczucia i myśli. Publikacja ta może pomóc w zrozumieniu bólu opłakujących i przyczynić się do potrzebnego im wsparcia.