Kim jest kapłan

Święcenia są tak ważnym wydarzeniem dla lokalnego Kościoła, że odbywają się zwykle w katedrze podczas uroczystej Eucharystii. Święcenia wszystkich trzech stopni przebiegają w podobny sposób. Ich istotnym obrzędem jest włożenie rąk przez biskupa na głowę przyjmującego święcenia, a także specjalna modlitwa konsekracyjna, będąca prośbą do Boga o wylanie Ducha Świętego i udzielenie Jego darów.

Kapłaństwo tylko dla mężczyzn

Na kapłana może być wyświęcony tylko ochrzczony mężczyzna. Nie są możliwe święcenia kobiet. Dlaczego? Po prostu Kościół czuje się związany wyborem dokonanym przez samego Jezusa Chrystusa, który na Dwunastu Apostołów wybrał tylko mężczyzn. Potem analogicznie Apostołowie na swoich współpracowników i następców też wybierali tylko mężczyzn. I tak dzieje się do dzisiaj.

Kościół wielokrotnie przypominał o tym, że tylko mężczyzna może być wyświęcony. Niektóre środowiska kwestionują tę regułę. Twierdzą np., że ma ona jedynie walor dyscyplinarny. Dlatego Jan Paweł II w liście apostolskim „Ordinatio sacerdotalis” z 1994 r. wyraźnie napisał, powołując się na swój urząd utwierdzania braci, że „Kościół nie ma żadnej władzy udzielania święceń kapłańskich kobietom oraz że orzeczenie to powinno być przez wszystkich wiernych Kościoła uznane za ostateczne”.

Do święceń „nikt nie ma «prawa» i nikt nie może przyznać sobie samemu tej posługi” – mówi KKK (por. 1578). Do kapłaństwa powołuje tylko Bóg. Samo pragnienie kapłaństwa jednak nie wystarczy. Trzeba następnie poddać to pragnienie do rozeznania przez Kościół, bo to ostatecznie na nim spoczywa odpowiedzialność i prawo wybierania kogoś do święceń.

Rozeznawaniu powołania służy czas spędzony w seminarium duchownym. Tam kandydat weryfikuje swoje powołanie. Równocześnie przełożeni w imieniu Kościoła rozeznają, czy dana osoba zdolna jest do przyjęcia święceń. Zdarza się, że z różnych powodów kandydat nie jest dopuszczany do święceń. A bywa i tak, że sam rezygnuje z przystąpienia do nich.

Do święceń może być dopuszczony jedynie mężczyzna wystarczająco dojrzały, który ukończył co najmniej 25. rok życia, z zachowaniem minimum 6-miesięcznego odstępu czasu między diakonatem a prezbiteratem. Jeżeli więc ktoś został wyświęcony na diakona, święcenia prezbiteratu może przyjąć najwcześniej po pół roku. W polskiej praktyce zwykle przyjmuje je po roku.

Raz na zawsze

Sakrament święceń przyjmuje się raz na zawsze. Nie można go udzielać tylko na pewien czas, nie można też się go zrzec. Sakrament ten wyciska bowiem tzw. charakter sakramentalny, który jest nieusuwalny. Jeżeli więc ktoś ważnie przyjął święcenia, kapłanem pozostaje już na zawsze. Z określonych powodów kapłan może zostać zwolniony z obowiązków i funkcji wynikających ze święceń lub nawet otrzymać zakaz ich wykonywania.

Przyjmujących wszystkie trzy stopnie święceń (wyjątkiem są stali diakoni) obowiązuje celibat. Nie jest to dogmat, ale przemawia za nim wiele racji. Przede wszystkim Jezus Chrystus, do którego kapłan ma się szczególnie upodobnić, też żył w celibacie i poświęcił się całkowicie pracy apostolskiej. Również kapłan ma się całkowicie tej pracy poświęcić, a nie dzielić swój czas między wiernych a rodzinę. W dodatku życie w celibacie jest znakiem nowego życia w królestwie niebieskim, gdzie nie będzie już zawierania małżeństw.