Co oprócz in vitro?

eSPe: Osoba ludzka. Czy istnieje definicja tego pojęcia?

ks. dr Andrzej Muszala: Są różne definicje. Najbardziej bliska jest mi ta boecjuszowska: „persona est naturae rationalis individua substantia”, czyli osoba jest jednostkową substancją o naturze rozumnej. Natura jest tu pojęta jako znaczona gatunkowa właściwość jakiejkolwiek substancji.

Tę definicję wielokrotnie analizował św. Tomasz z Akwinu, by wreszcie stwierdzić, że osoba jest tym, co najdoskonalsze w całej naturze („persona significat id, quod est perfectissimum in tota rerum natura”). Człowiek, mimo że składa się z licznych elementów, nie jest „zlepkiem” zwierzęcia i anioła. Jako najdoskonalszy byt w świecie materialnym nie jest mozaiką, zespołem różnych elementów, np. materii i formy, duszy i ciała, ale zawsze nierozerwalną całością.

Sztuczne zapłodnienie – jakie rozróżniamy metody?

Przez sztuczną prokreację (sztuczne zapłodnienie) rozumie się zespół technik zmierzających do poczęcia w sposób sztuczny czy to w organizmie matki, czy to poza nim. Wynika z tego już pierwszy podział. Ze względu na miejsce przeprowadzenia sztucznego zapłodnienia dzielimy je na:

* zapłodnienie wewnątrzustrojowe – w organizmie matki,
* zapłodnienie pozaustrojowe – poza organizmem.

Sztuczne zapłodnienie wewnątrzustrojowe, zwane także sztuczną inseminacją, polega na wprowadzeniu do dróg rodnych kobiety spermy uzyskanej od mężczyzny. Najbardziej znaną i do niedawna najczęściej stosowaną techniką sztucznej inseminacji jest GIFT, z pewnymi odmianami. Polega ona najogólniej na monitorowaniu komórek jajowych i ich pobraniu (zwykle 3-4) w odpowiednim czasie oraz pobraniu spermy.

Następnie plemniki i jajeczka przedzielone pęcherzykiem powietrza umieszcza się w specjalnie sporządzonym cewniku i wprowadza do jajowodu, gdzie dochodzi do zapłodnienia. Efekt ten jest osiągany w 50-60% przypadków z tym, że połowa ciąż ulega samoistnemu poronieniu przed lub po zagnieżdżeniu, co znacznie obniża skuteczność. Inna metoda (LTOT) polega na pobraniu jajeczek i przeniesieniu ich do jajowodu, po czym następuje współżycie małżeńskie. Skuteczność tej metody ocenia się na ok. 15%.

Jeszcze inna metoda (DIPI) polega na wprowadzeniu spermy do jajowodu, gdy w wyniku monitorowania okazuje się, że tam właśnie znajduje się dojrzała komórka jajowa. Skuteczność tej metody też jest niska i sięga 10%.

Opisane metody mogłyby być pomocne w przypadku schorzeń czy niedomagań męża lub żony, stanowiąc ułatwienie poczęcia we współdziałaniu ze współżyciem małżeńskim, ale go nie zastępując. Już w tym miejscu, uprzedzając ocenę moralną tych czynów, należy rozróżnić, w jakim stopniu środek techniczny ułatwia osiągnięcie celu, a w jakim zastępuje akt małżeński.