Ziemia Święta – znaczenia otwarte i ukryte

Ziemią świętą – żywy człowiek

Rozumie się samo przez się, że jeżeli ziemia w takim lub innym sensie jest święta, to ze względu na nas ludzi, a zwłaszcza ze względu na nasze zbawienie. Stąd nic dziwnego, że w języku wiary nieraz sami ludzie bywają nazywani ziemią świętą.

Przede wszystkim tak bywa niekiedy nazywana Matka Najświętsza – żeby przypomnieć znany fragment z Godzinek ku jej czci:
Ziemia jesteś kapłańska i błogosławiona,
Święta i pierworodną zmazą nie dotkniona.

Pierwszym źródłem tej intuicji jest zapewne prorocza modlitwa z Księgi Izajasza 48,8, której zawdzięczają nazwę adwentowe roraty. W liturgii adwentowej ma ona zazwyczaj postać następującą: „Spuście rosę niebiosa, a obłoki Sprawiedliwego! Niech ziemia się otworzy i zrodzi Zbawiciela”1. W modlitwie tej z całą jednoznacznością podkreślono zarówno absolutną darmowość przyjścia Zbawiciela do nas, jak to, że On naprawdę miał się narodzić z „naszej ziemi”, jako Syn Jednej z nas.

Otóż wyniesienie Maryi zapowiada zamierzone przez miłość Bożą wyniesienie nas wszystkich – do tego stopnia, że u kresu naszej drogi wszyscy będziemy „święci i niepokalani przed Jego obliczem” (Ef 1,4). Skoro więc Maryja jest „ziemią świętą”, to również i my – zarówno cały Kościół, jak i poszczególni wierzący. Jesteśmy „ziemią”, którą Bóg pragnie ogarniać swoją świętą obecnością i na której łaska Boża wydaje owoce na życie wieczne.

„Czymże jest ziemia święta? – pytał święty Augustyn. – Przecież to Kościół Boży! W tej ziemi się zatrzymajmy, tutaj zdejmujmy sandały, wyrzekając się czynów, które prowadzą do śmierci” (Mowa, 101,7).

Natomiast święty Ambroży († 397), również nawiązując do objawienia się Boga Mojżeszowi, wyjaśnia bardziej szczegółowo: „Miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą. Nie da się stać inaczej, jak tylko w wierze. W innym zaś miejscu czytamy: Tutaj zostań ze Mną (Pwt 5,31). Ze Mną jesteś, jeżeli jesteś w Kościele. To Kościół jest bowiem tym miejscem świętym, ziemią, która owocuje świętością, przynosi obfite plony cnot.

Zatem trwaj w Kościele, trwaj tam, gdzie do ciebie przyszedłem, gdzie Ja jestem z tobą. Niech Kościół będzie dla twego umysłu najmocniejszą strażnicą. Tam miej swoje duchowe oparcie, gdzie ci się z [płonącego] krzewu objawiłem. Ty jesteś krzewem, Ja ogniem. Czym ogień w krzewie, tym Ja [chcę być] w twoim ciele. Chcę być ogniem, aby ci świecić, aby spalić ciernie twoich grzechów i aby moja łaska się w tobie objawiła” (List, 63,41n; PL 16,1200).

O tym, że nasze ciała Bóg chce uczynić ziemią świętą, mówił m.in. święty papież Leon Wielki: „Błogosławieni cisi, albowiem oni posiądą ziemię. Ludziom cichym i łagodnym, pokornym i skromnym, tym, którzy gotowi są przyjąć wszelkie niesprawiedliwości, obiecano na własność ziemię. Tą ziemią obiecaną cichym, ziemią, którą mają otrzymać łagodni, jest ciało świętych. Dzięki zasługom pokory przemieni się ono w błogosławionym zmartwychwstaniu i przyodzieje chwałą nieśmiertelności” (O błogosławieństwach, 95,6).

*****

Nazwa „roraty” pochodzi od pierwszego wyrazu w łacińskiej wersji tej modlitwy: „Rorate caeli desuper, et nubes pluant Iustum – aperiatur terra, et germinet Salvatorem”.