Wychowanie artystyczne ucznia

W czasach przedplatońskich sztuka była rozumiana jako naśladowanie świata zmysłowego. Dla Platona wychowanie plastyczne jawiło się jako służba Muzom, a muzyka stanowiła istotny składnik wychowania. Naśladowanie ludzkich uczuć w muzyce bazowało na rytmie, tonacji i harmonii. Otoczenie kształtuje w człowieku wszelką wrażliwość, a styczność z muzyką na co dzień ma wpływ na człowieka.

Wychowanie muzyczne jest dziedziną, w której dziecko może odnieść sukces motywujący do dalszej nauki, wzbogacania własnej osobowości i poznawania otaczającego świata. Rodzice i nauczyciele są najważniejszymi osobami na drodze do edukacji muzycznej, od nich zależy, jakie umiejętności posiądą dzieci.

Wpływ środowiska społeczno-kulturalnego, celowe oddziaływania wychowawcze, własna aktywność, aktywność rodziców – integracja tych wysiłków powinna pozytywnie wpłynąć na dobrą edukację.

Wychowanie muzyczne jako przedmiot szkolny jest zorganizowaną aktywnością psychofizyczną mającą na celu rozwinięcie w dzieciach przede wszystkim dyspozycji twórczych, umożliwienie im rozkoszowania się kulturą muzyczną, współdziałania w formowaniu szczególnie pożytecznych cech osobowości, takich jak: pomysłowość, fantazja, zdolności twórcze, wyobraźnia, samodzielność, zdyscyplinowanie, skłonność do utrzymywania więzi społecznych, wrażliwość emocjonalna, systematyczność, moralność.

W realiach szkolnych zakres nauczania niewiele wychodzi poza wszczepienie uczniowi elementarnych wiadomości i umiejętności w tej dziedzinie. W zakresie muzykowania na wyższym poziomie ważną funkcję pełnią wszelkiego rodzaju amatorskie zespoły wokalne (w tym chóralne) i instrumentalne, szkolne i pozaszkolne.

Stwarzanie dzieciom sposobności do odpowiednio kierowanego odbioru dzieł sztuki i do własnej twórczości jest jednym z warunków prawidłowego rozwoju osobowości dziecka w dziedzinie doznań artystycznych i w wychowaniu wartościowego, pełnego człowieka. Dzięki naturalnej ciekawości i wrażliwości dzieci potrafią odebrać i przeżyć na swój sposób wartość dzieła artystycznego. W działalności twórczej dziecka najważniejsza jest wypowiedź wyrażająca autentyczne widzenie i przeżywanie.

Dziecko jest wychowywane przez sztukę zarówno wtedy, gdy czyta, słucha lub ogląda, jak i wtedy, gdy maluje, śpiewa, czy interpretuje słowa i dźwięki w sposób zindywidualizowany i osobisty. Jednak wychowanek od razu nie jest zdolny do poznania, rozumienia i przeżycia wartości dzieła, dlatego wymaga subtelnego i umiejętnego pokierowania i prowadzenia przez wykwalifikowanych i zdolnych wychowawców.

Twórcza działalność plastyczna dziecka jest środkiem przybliżania otaczającej rzeczywistości oraz sposobem porozumiewania ze światem. Dziecko uzewnętrznia swoje wewnętrzne życie, ale przede wszystkim poznaje w sposób aktywny świat materialny i stopniowo wkracza w obręb znaków i znaczeń.

Kiedy dziecko tworzy swój wytwór wśród rówieśników, dopowiada go gestem i mimiką, wyjaśnia słowami, usprawiedliwia i tłumaczy- jakby szczególnie zależało mu na adekwatnym odczytaniu tego, co przedstawia, jaki rodzaj przeżyć temu działaniu towarzyszy. Każdy rysunek odsyła nas do dziecka i jego problemów, ale również do świata.

Ekspresja i percepcja plastyczna nie narzucają przedziałów pomiędzy tym, co emocjonalne i pojęciowe, konkretne i wyimaginowane, zmysłowe i intelektualne, subiektywne i obiektywne, aktualne i oczekiwane. One wręcz te składniki scalają i organizują w integralną strukturę stając się tym samym ważnym i niezastąpionym środkiem formowania osobowości.

Bibliografia:
1. Jaroszyński P., Metafizyka sztuki, Warszawa 1996.
2. Gordon E., Umuzykalnianie niemowląt i małych dzieci, Kraków 1997.
3. Konaszkiewicz Z., Muzyka na przełomie tysiąclecia – Konferencja metodyczna
4. Edukacja artystyczna wobec przemian społeczno-oświatowych, Zielona Góra 2002.

*****

Ewa Gałązka – nauczycielka w Publicznej Szkole Podstawowej nr 7 im. Jana Pawła II w Bochni