Zwycięskie Powstanie

Ofensywa dyplomatyczna

Wobec nasilenia niemieckich ataków sprawę Wielkopolski poruszono podczas paryskiej konferencji pokojowej. Reprezentujący Polskę Roman Dmowski postulował wymuszenie na Niemcach zaprzestania ofensywy. Wreszcie 16 lutego w Trewirze podpisano kolejny (po Compiegne) rozejm między Niemcami i Sprzymierzonymi, rozciągając jego warunki na front wielkopolski. Przesądził on o powodzeniu powstańców, którzy z coraz większym trudem blokowali wzrastający nacisk przeciwnika.

By nadzorować wykonywany rozejm do Poznania przybyła międzysojusznicza komisja gen. Josepha Noulensa, entuzjastycznie powitana przez Polaków. Zabezpieczając Prowincję, wniosła ona o wsparcie wielkopolskie dla wojsk polskich na wschodzie. Pierwsze wielkopolskie oddziały skierowano tam w marcu do obrony Lwowa. Tymczasem Armia Wielkopolska składała się aż z 70 tys. żołnierzy. W maju poddano ją polskiemu dowództwu w Warszawie.

Wiosną trwała polonizacja administracji. Głównym językiem urzędowym stał się polski. Nasilała się emigracja ludności niemieckiej w głąb Rzeszy. Tylko Poznań opuściło w tym czasie ok. 30 tys. Niemców.
1 czerwca odbyły się w Wielkopolsce uzupełniające wybory do polskiego Sejmu, mimo że przynależności państwowej Prowincji de iure dotąd nie przesądzono. Wszystkie mandaty zdobyło prawicowe Zjednoczenie Stronnictw Narodowych.

Formalnie o przyłączeniu Prowincji do Polski przesądził pokój wersalski z 28 czerwca. Oddał on Polsce nie tylko ziemie kontrolowane przez powstańców, ale i nie zdobyte przez nich: Leszno, Kępno, Rawicz i Zbąszyń, a ponadto Pomorze Gdańskie (bez Gdańska). To ostatnie polskie wojsko obsadziło po wejściu pokoju w życie (10 stycznia 1920 r.). Front wielkopolski zlikwidowano w marcu tego roku.

Polska Wielkopolska

Powstanie zapoczątkowało rugowanie niemczyzny w pierwszej połowie XX w. z ziem na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej (co było odwrotnością procesu zachodzącego na obszarze po Drwęcę i Prosnę od 1815 r., a wcześniej, od lat 70. XVIII w., nawet po Niemen, Biebrzę, Bug i Zbrucz).

Rugowanie sprowokowane przez Niemców militarystycznym ekspansjonizmem najpierw prusaczonych potem faszyzowanych Niemiec, ostro zwalczających wolnościowe aspiracje i narodowe interesy polskich sąsiadów, było prostą i zrozumiałą konsekwencją doświadczania przez nich lat zniewalania, germanizacji, wywłaszczania z majątków i tępienia Kościoła. Co ważniejsze, przyniosło zamieszkałym tu Polakom wolność i możliwość swobodnego rozwoju w okresie międzywojennym.