Scenariusz z Kierkegaarda

Niemieckie pieniądze

Aby zaradzić tej sytuacji, z inicjatywy prof. Bartoszewskiego w styczniu 2009 r. powołano Fundację Auschwitz-Birkenau. Jej zadaniem jest utworzenie Funduszu Wieczystego w wysokości 120 mln euro, z którego coroczne odsetki (ok. 4-5 mln euro) pozwolą na systematyczne realizowanie niezbędnych prac konserwatorskich oraz wdrożenie wreszcie w życie tzw. Planu Globalnej Konserwacji Auschwitz-Birkenau. - Jest to zadanie o tyle pilne, o ile coraz mniej jest wśród nas byłych więźniów i naocznych świadków wydarzeń z czasów II wojny światowej. Autentyzm Miejsca Pamięci nabiera w tych latach szczególnie wymownego znaczenia – mówił podczas inauguracji działalności Fundacji dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau Piotr M.A. Cywiński.

Niezbędne środki na ten cel mają pochodzić z międzynarodowej pomocy finansowej. Połowę tej kwoty udało się już nawet zdobyć: pod koniec ub. r. niemiecki rząd zadeklarował, że przekaże 60 mln euro na poczet Funduszu Żelaznego Fundacji Auschwitz Birkenau. I choć niektórzy nie są tym faktem zachwyceni, argumentując, że nie powinno się brać na ten cel żadnych pieniędzy pochodzących od Niemców, to jednak większość osób zaangażowanych w projekt ratowania Auschwitz popiera ten pomysł. Co więcej, pojawiają się głosy, że Niemcy powinny wręcz wziąć na siebie całkowity ciężar finansowania Muzeum Auschwitz-Birkenau, a nawet wpisać do swojej konstytucji po wsze czasy zapis, przewidujący przekazywanie określonego procentu z niemieckiego budżetu w całości na utrzymanie wszystkich miejsc pamięci związanych z hitlerowskimi zbrodniami oraz pomoc dla byłych więźniów obozów koncentracyjnych i ich rodzin.

Oprócz Niemiec chęć zasilenia Funduszu Wieczystego zadeklarowały już także Belgia, Czechy, Francja, Hiszpania, Malta, Norwegia, Portugalia i Wielka Brytania. Żadne konkretne sumy na razie jednak nie padły. Z kolei 45 amerykańskich kongresmanów w specjalnym liście do prezydenta Baracka Obamy napisało: „Zbyt wielu ludzi przymknęło oko na nazistowskie ludobójstwo podczas mrocznego okresu naszej historii. (…) Chcielibyśmy, aby Pańska Administracja (…) obiecała finansowe wsparcie dla Fundacji Auschwitz-Birkenau w wysokości najwyższej wniesionej wpłaty”.

Rekord 2009

Przy wszystkich tych kłopotach Auschwitz-Birkenau pozostaje nadal najczęściej odwiedzaną placówką muzealną w Polsce. Wzrost liczby zwiedzających zauważalny jest gołym okiem: w 2001 r. obóz odwiedziło niecałe pół milion osób, w 2004 r. prawie 700 tys., w 2006 r. bez mała milion, w 2007 r. – 1,2 mln, a w ubiegłym roku 1,3 mln osób. To absolutny rekord w 62-letniej historii Muzeum. – Znaczenie tego Miejsca w dziejach całego świata jest nie do przecenienia. Trudno zrozumieć dzisiejszą Europę bez dogłębnego poznania Auschwitz. Trudno również zrozumieć swoją własną, dzisiejszą odpowiedzialność, jeśli nie wsłucha się w tragedię ofiar Zagłady i więźniów obozów koncentracyjnych. Z tego względu wyjątkowo cieszy mnie wyraźny wzrost odwiedzających młodych ludzi - uczniów, studentów. To w ich rękach spoczywa przyszłość naszego świata – podsumowywał ubiegły dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Najliczniejsze grono, ok. 30 proc. zwiedzających, stanowią nadal Polacy. Oprócz nich najwięcej osób przybywa z Wielkiej Brytanii, USA, Niemiec, Izraela i Włoch. Tak ogromna liczba gości przyczynia się oczywiście również do szybszego niszczenia obiektów muzealnych. Ale to akurat nie powinno być powodem do zmartwień: - Jeżeli Miejsce Pamięci odwiedzają tak ogromne rzesze ludzi, że tworzy to problemy logistyczne, to jest to marzenie większości miejsc wystawienniczych na świecie. Ludzie z całego świata chcą zwiedzać to miejsce. Oby tak dalej. Jestem szczęśliwy, że tego doczekałem — stwierdził niedawno prof. Władysław Bartoszewski.