Naród religijnych migrantów

Jezuita zauważa także, że większość nowych katolików w USA to ludzie ubodzy, niewykształceni. Jako nielegalni imigranci, często spotykają się z wrogością amerykańskiego społeczeństwa. – Potrzeby są ogromne i naszym zadaniem jest oczywiście pomoc, wsparcie, działalność charytatywna – mówi o. Reese i dodaje: – W tym sensie wracamy do korzeni.

Do korzeni, bo początki Kościoła katolickiego w USA były właśnie takie: przybywający do Stanów katolicy byli najczęściej ubogimi robotnikami z Irlandii, Polski czy Włoch. Z czasem zdobyli wykształcenie, poprawił się ich status materialny i stopniowo Kościół katolicki stał się wspólnotą klasy średniej. Reese: – Dziś znów musimy posługiwać ubogim. Nauka społeczna Kościoła, społeczna wrażliwość stają się na nowo ważne.

Problem w tym, że brakuje duchownych do pracy z Latynosami. Dawniej wraz z katolickimi imigrantami przybywali do Stanów ich księża: Włosi, Irlandczycy, Polacy. Dziś księży, którzy mogliby posługiwać Latynosom, jest za mało.

„Bar sałatkowy”

– Zdefiniowanie Stanów Zjednoczonych z religijnego punktu widzenia jest coraz trudniejsze – zauważa prof. Alan Wolfe, politolog i autor kilku książek dotyczących życia religijnego w Stanach. – Zaczęliśmy jako kraj protestancki, z czasem, gdy zaczęli napływać imigranci z katolickich Włoch, Irlandii czy Polski, zrobił się z tego kraj chrześcijański. Potem była mowa o judeochrześcijaństwie. Dziś niektórzy mówią o tradycji Abrahama, ale tak naprawdę to też nie jest już adekwatne określenie. Można próbować wykręcić się sianem, mówiąc o kraju post-judeochrześcijańskim. Niektórzy mówią o mozaice, inni o „barze sałatkowym”. Ale tak naprawdę żadne z tych określeń nie oddaje tego, z czym mamy do czynienia: płynnym, dynamicznym i urozmaiconym krajobrazem religijnym.

Nie wszyscy mówią jednak o krajobrazie. Wielu religioznawców i socjologów, a nawet niektórzy księża, z którymi rozmawiam, mówiąc o religii w Stanach używają słowa „rynek”. Mówią o ostrej konkurencji oraz o klientach, którzy – niczym konsumenci w ogromnym centrum handlowym lub właśnie barze sałatkowym – poszukują, sprawdzają i wybierają to, co im odpowiada.

– Jesteśmy społeczeństwem indywidualistów – mówi jeden z autorów raportu instytutu Pew, dr John Green. – Amerykanie bardzo cenią niezależność, możliwość dokonywania wyboru.