Wcześniejsza edukacja czy dłuższe dzieciństwo?

Wiek unijnych pierwszoklasistów

Finlandia – siedmiolatek
Niemcy– sześciolatek
Francja – pięciolatek, w szkole program i warunki lokalowe są na poziomie przedszkolnym
Holandia – rok temu dekretem państwowym połączono przedszkola ze szkołami podstawowymi. W każdej szkole jest 8 grup. O zakwalifikowaniu do danej grupy decyduje dojrzałość emocjonalna i intelektualna, a nie wiek dziecka. Sześciolatki w Holandii nie trafiają do tzw. pierwszej klasy tylko do systemu kształcenia, który wspiera rozwój dziecka.
Dania – siedmiolatek, nauka czytania i pisania zaczyna się w wieku 8 lat. Dania jako jedyny kraj w Europie nie boryka się z problemem dysgrafii i dysleksji.
Irlandia – czterolatek, idzie do szkoły, która do 10 roku życia jest przedszkolem.
Wielka Brytania – pięciolatek, do 10 roku życia dzieci bawią się i uczą w osobnych segmentach szkoły przeznaczonych i dostosowanych do pracy z małymi dziećmi.
Szwecja – siedmiolatek
Litwa – siedmiolatek
Mołdawia – reforma, która wysłała sześciolatki do szkoły, nie powiodła się. Minister edukacji cofnął sześciolatki do przedszkoli i przeprosił rodziców.

***********

Reformy oświaty w Polsce

1945: nowy ustrój szkolny
– obowiązkowe przedszkola 3–6 lat
– powszechność, bezpłatność, publiczność i jednolitość
– szkoła podstawowa siedmioklasowa
– 4 lata liceum

1961: ustawa o rozwoju systemu oświaty
– 8-letnia szkoła podstawowa jako podbudowa całego systemu kształcenia i wychowania (wdrożona w roku szkolnym 1966/1967)
– obowiązek szkolny od 7 do 17 roku życia

1973: raport Komitetu Ekspertów o stanie oświaty w PRL
– propozycja nowej struktury szkolnej w 4 wariantach. Została przyjęta propozycja „10-latki” w miejsce szkoły ośmioletniej, ale reformę wstrzymano ze względu na brak środków finansowych.

1974–1982: powołano na wsi zbiorcze szkoły gminne. Zlikwidowano klasy łączone.

1979/1980: nowe programy klas I–III. Przetrwały od 1983/84
do 1999 r., z małymi korektami.

5-dniowy tydzień nauki w szkole. Reforma wychowania przedszkolnego i programowa klas I–III.

1991: powstały szkoły publiczne i niepubliczne, na każdym etapie minimum programowe, prawo rodziców do religii, prawo do nauki dziecka także poza szkołą.

1999/2000: reforma kompleksowa
– liceum profilowane – 3 lata (matura)
– liceum uzupełniające – 2 lata
– szkoła zawodowa – 2 lata
– gimnazjum – 3 lata (egzamin)
– szkoła podstawowa – 6 lat (sprawdzian kompetencji)
W ramach reformy programowej:
• klasy I–III – nauczanie zintegrowane (bez podziału na przedmioty)
• klasy IV –VI – nauczanie blokowe (ścieżki edukacyjne)
• gimnazjum – integracja międzyprzedmiotowa (ścieżki edukacyjne)
• szkoły ponadgimnazjalne (przedmioty)

Reformy, które przyniosły oczekiwane efekty, zwłaszcza te programowe, przebiegały w 3 etapach: diagnostycznym, projektującym i dopiero na końcu wdrożeniowym. Obecnie planuje się jedynie trzeci etap.

Opinia i opracowanie: Maria Gudro-Puischiel