Na krawędzi Kanionu

Wielki Kanion w północnej Arizonie rozciąga się wzdłuż rzeki Kolorado na odcinku ponad 460 km, a jego szerokość liczy od 200 m do 29 km. Głębokość sięga 1,6 tys. m, czyli mniej niż kalifornijski Kings Canyon czy kanion Colca w Peru. Mimo to Wielki Kanion przyciąga tysiące turystów dziennie – ok. 6 mln rocznie. I najpewniej na wszystkich wywiera ogromne, niezapomniane wrażenie.

Wielkie wrażenie kanion wywarł na Theodorze Roosevelcie, późniejszym prezydencie USA. Stwierdził on, że to cud natury, którego piękna nie da się opisać, i że kanion koniecznie trzeba chronić, by także przyszłe pokolenia mogły go podziwiać.

Pod ochroną

Park Narodowy Wielkiego Kanionu utworzono dokładnie 100 lat temu, w końcu lutego 1919 r., ale okolice zaczęto już chronić po decyzji z listopada 1893 r. prezydenta Benjamina Harrisona, który ustanowił tu rezerwat leśny.

Prezydent Roosevelt 11 stycznia 1908 r. ustanowił w tym miejscu pomnik narodowy Grand Canyon National Monument. Uzasadnił to „niezwykłym znaczeniem naukowym, jako największego naturalnego kanionu w Stanach Zjednoczonych”. Wreszcie 26 lutego

1919 r. Kongres przekształcił pomnik w park narodowy. W 1975 r. podwojono powierzchnię parku, a w 1979 r. wpisano go na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Ustanowienie Wielkiego Kanionu parkiem narodowym zapobiegło budowie zapory na Kolorado, która ostatecznie powstała w innym miejscu, w górnym biegu, jako zapora Glen Canyon Dam. Zalewając Glen Canyon, utworzyła sztuczne jezioro. Według danych parku, występują w nim m.in.: 84 gatunki ssaków, 230 gatunków ptaków, 42 gatunki gadów oraz 21 – ryb.

Kształt litery V

Do niedawna Wielki Kanion Kolorado uważano za największy wąwóz na świecie. W 2013 r. naukowcy z Uniwersytetu w Bristolu na podstawie danych NASA odkryli ogromny kanion pod lodami Grenlandii o długości co najmniej 750 km.

Kanion wyżłobiły woda i kamienie. Do czasu wybudowania ponad 50 lat temu Glen Canyon Dam rzeka niosła dziennie do pół miliona ton żwiru i piasku, a podczas

przyboru wielokrotnie więcej (dziś zaledwie 80 tys. ton). To ogromna siła erozyjna, zdolna wyżłobić głęboki na 1,5 km wąwóz.

Do geologów skały kanionu przemawiają najmocniej. Poszczególnych warstw skalnych nic nie zakłóca. Wąwóz w dnie kanionu ma kształt litery V, jest wycięty w prekambryjskim granicie i gnejsach. Powyżej zalegają skały osadowe: wapienie, piaskowce i łupki, reprezentujące paleozoik. Na samej górze leży najmłodszy wapień, w którym można dostrzec skamieniałe muszle morskie. W kanionie ukrytych jest, jak się oblicza, ok. 1000 jaskiń! Jak do tej pory udało się odkryć i zbadać jedynie 350.

Na krawędzi

Głębokość wąwozu miejscami przekracza nawet 1,6 tys. m. Większość turystów przybywa do południowej krawędzi kanionu South Rim. Wzdłuż ok. 30 mil krawędzi biegnie droga. Tu znajdują się najpopularniejsze punkty widokowe, z najpiękniejszymi krajobrazami kanionu.

Obok znajduje się Grand Canyon Village skupiający zaplecze turystyczne Wielkiego Kanionu. Wiele budynków ma już wartość zabytkową. Elegancki El Tovar Hotel zbudowano w 1905 r., gdy turyści przyjeżdżali tu głównie pociągiem.

W pobliżu zaczynają się dwa główne szlaki: Bright Angel i Kaibab, oba zstępujące do kanionu i kończące się nad samą rzeką. Wędrówka w dół, nocleg w Phantom Ranch i powrót – to dla wielu niezapomniane przeżycie.

Najwyższy balkon

Do ulubionych miejsc turystów należy również wieża strażnicza, zlokalizowana na wschodnim krańcu kanionu – Desert View Watchtower. Powstała w 1932 r. jako replika prehistorycznej budowli indiańskiej. Z jej szczytu rozciąga się niesamowita panorama wąwozu.

W zachodniej części Wielkiego Kanionu znajduje się widokowa platforma Skywalk, reklamowana jako najwyższy balkon świata. Wykonana jest ze stali i z hartowanego szkła. Turyści mają możliwość podziwiania zapierających dech w piersiach widoków z wysokości ponad 1,2 tys. m.