Oto ja, córa Syjonu

Literacka konstrukcja Magnificat jest bardzo przejrzysta. Pieśń rozpoczyna się wstępem wzywającym do chwalenia Boga, potem następuje osnowa hymnu: wymienione są liczne motywy skłaniające do uwielbienia Pana. Należą do nich zarówno przymioty Boże, jak i Jego konkretne dzieła. Rytm zgłosek i wewnętrzna dynamika treściowa utworu sprzyjają wspólnotowemu odmawianiu. Kantyk Maryi spełnia wszystkie kryteria biblijnego hymnu.

W aspekcie merytorycznym Magnificat jest odpowiedzią Maryi na wielkie dzieła Boga dokonane zarówno w dziejach Izraela, jak i w Jej indywidualnej historii. W tekście zachowany został ewidentnie prymat Bożego działania zbawczego, które stanowi zaproszenie do dialogu. Hymn Maryi koncentruje się na uwielbieniu Boga. Nie zawiera żadnej prośby skierowanej do Boga. Nasycony jest religijnym entuzjazmem Maryi, stanowi świadectwo Jej głębokiej modlitwy serca i zarazem wskazuje na dojrzałą postawę religijną, która wyraża się w bezinteresownej pochwale Boga.

Modlitwa Maryi jest głęboko zakorzeniona w modlitwach ludu Starego Testamentu (por. 2 Sm 22, 28; Ps 112, 5; Mi 7, 20; Rdz 17, 7). Treść Magnificat podkreśla, że Maryja dobrze znała biblijną historię, żyła w poczuciu bliskości Boga, który jest wierny swoim obietnicom. Ewangeliczny kontekst wskazuje, że modlitwa Maryi wyrasta z żywej wiary w Boga, w moc Jego słowa i potęgę zbawczego działania.

W hymnie Maryja jawi się jako prawdziwa Córa Syjonu, uosobienie najlepszej Reszty Izraela. Jest reprezentantką „ubogich Jahwe”, tych, którzy całą swoją ufność złożyli w Bogu i z niej czerpią radość życia.

Zaprzeczenie

W świątyni jerozolimskiej starzec Symeon skierował do Maryi proroctwo: „A Twoją duszę miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu” (Łk 2, 35). W historii swego życia Maryja doświadczyła nie tylko radości wynikającej z narodzin Mesjasza, ale również głębokiego cierpienia związanego z męką i śmiercią swojego Syna.

Na Golgocie Maryja doświadczyła, po ludzku biorąc, zaprzeczenia słów usłyszanych podczas Zwiastowania. Zamiast wywyższenia Syna Bożego – uniżenie, ogołocenie i śmierć.

Wobec ogromu cierpienia, zwłaszcza niezawinionego, najlepszą postawą wydaje się godne milczenie. Taką postawę milczenia przyjęła Maryja, stojąc pod krzyżem umierającego Chrystusa. Uczestniczyła w przerażającej tajemnicy wyniszczenia swego Syna. Nie formułowała głębokich pytań filozoficznych, nie wyrażała buntu, nie racjonalizowała cierpienia. Przez wiarę jednoczyła się z umierającym Synem w najgłębszej miłości, której żadne słowa nie były w stanie wyrazić. Adorowała w milczeniu konającego Mesjasza wierząc, że po ciemnej nocy krzyża przyjdzie światło zmartwychwstania.

zwiastowania: „Oto ja, służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa Twego”. Wtedy Maryja w całej swojej wolności zawierzyła siebie, swój los, swoją przyszłość planom Boga, uznając, że On jest najwyższą mądrością, która potrafi wyprowadzić dobro z każdej sytuacji, nawet tej, po ludzku sądząc, najbardziej beznadziejnej.

***

Maryja jest dla wspólnoty Kościoła wzorem pełnego zawierzenia siebie Bogu Ojcu, w jedności z Chrystusem i w mocy Ducha Świętego.

Prawdziwe zawierzenie nie wyklucza udziału w cierpieniach, które przynosi los. Jest ono raczej wyrazem ufności, że nawet w najbardziej dramatycznych chwilach życia Chrystus, Słońce Sprawiedliwości, nawiedzi nas po to, aby objawić pełniejsze wymiary życia i ukazać te horyzonty, których o własnych siłach nie jesteśmy w stanie odkryć.

Zawierzenie Bogu na wzór Maryi i razem z Maryją jest słuszną i głęboko ewangeliczną praktyką Kościoła. Jan Paweł II mówił: „Wypraszaj nam Maryjo, łaskę wiary, nadziei i miłości, abyśmy na Twój wzór i pod Twoim przewodnictwem nieśli w nowe tysiąclecie świadectwo miłości Ojca, odkupieńczej śmierci i zmartwychwstania Syna oraz uświęcającego działania Ducha Świętego” (Wadowice, 1999).

Ks. Antoni Nadbrzeżny (ur. 1971) jest doktorem teologii, adiunktem w Katedrze Pneumatologii i Eklezjologii KUL, członkiem Polskiego Towarzystwa Mariologicznego. Autor monografii „Od »Matki Odkupienia« do »Matki wszystkich wierzących«. Mariologia Edwarda Schillebeeckxa”.