Całe życie chrześcijanina

Papież opublikował długo oczekiwaną adhortację „Sa­cramentum caritatis". Jeśli ktoś spodziewał się rewolucji, będzie zawiedziony. Refleksja Benedykta XVI harmonizuje z ujęciem Jana Pawła II: soborowa reforma liturgiczna okazała się dobrodziejstwem, a posoborowe błędy to wynik niewierności w jej realizacji.

Adhortacja, pierwszy tego rodzaju dokument Benedykta XVI, stanowi podsumowanie XI Zwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów, który obradował w dniach 2-23 października 2005 r. na temat Eucharystii. Przypomnijmy: biskupi na zakończenie synodów przekazują papieżowi tzw. propozycje (propositiones), syntezę obrad, zawierającą podstawowe wnioski, w tym przypadku co do liturgii. Z kolei papież wykorzystuje je w wolny sposób (synody nie obligują go; mają charakter doradczy). Uderza, że Benedykt XVI w „Sacramentum caritatis" przywołuje 49 z 50 propositiones biskupów (pomija jedną, którą trudno uznać za najbardziej istotną) – to chyba adhortacyjny rekord.

Składający się z 97 punktów dokument tworzą trzy rozdziały, odzwierciedlające strukturę propositiones: „Eucharystia, misterium wiary", „Eucharystia, misterium celebracji", „Eucharystia, misterium życia". Jego istotę dobrze ujął komentator agencji Catholic News Service: „Katolicy muszą wierzyć w realną obecność Jezusa w Eucharystii, celebrować liturgię z pietyzmem i żyć w taki sposób, by demonstrować swoją wiarę".

„Sacramentum caritatis", przypominając tradycyjne nauczanie Kościoła o Eucharystii, przedstawia liczne uwagi i postulaty duszpasterskie, ale też formułuje szereg problemów domagających się dalszych studiów. Oto zaledwie kilka z nich, nawiązujących do spraw najbardziej dyskutowanych podczas Synodu Biskupów.

Sakramenty inicjacji chrześcijańskiej

Papież duże znaczenie przypisał sprawie porządku sakramentów inicjacji: chrztu, bierzmowania i Pierwszej Komunii. Chodzi np. o ich kolejność i wiek osoby, która je przyjmuje. Istnieją w tym względzie różne tradycje duszpasterskie, a różnice nie mają charakteru doktrynalnego. W Kościołach wschodnich nawet niemowlęta otrzymują chrzest i bierzmowanie w tym samym czasie, podobnie Pierwszą Komunię. Benedykt XVI dostrzega możliwość wypracowania zmian w porządku sakramentów inicjacji w ramach Kościoła katolickiego. Pisze: „Należy zweryfikować, jaka praktyka może w rzeczywistości lepiej dopomóc wiernym, by postawić sakrament Eucharystii w centrum, jako rzeczywistość, do której cała inicjacja chrześcijańska zmierza". Jest to zadanie lokalnych Konferencji Episkopatów, współpracujących z Kurią Rzymską.

Celibat kapłański

Benedykt XVI potwierdził obowiązywalność celibatu kapłańskiego w Kościele łacińskim. Podkreślił, że problemu braku powołań nie rozwiąże się „jedynie poprzez zwykłe zabiegi pragmatyczne". Tu potrzebne jest właściwie prowadzone duszpasterstwo i „polityka" budzenia powołań. Zauważył jednak: „Na pewno przydałoby się bardziej równomierne rozmieszczenie duchowieństwa. Potrzeba solidnej pracy nad budzeniem osobistej wrażliwości. Niech biskupi angażują do pracy duszpasterskiej instytuty życia konsekrowanego oraz nowe kościelne wspólnoty, z poszanowaniem ich własnych charyzmatów, i niech wzywają wszystkich duchownych do jeszcze większej dyspozycyjności w służbie Kościołowi tam, gdzie są potrzeby, również gdy wymaga to ofiary".