W Polskiej Jerozolimie

Agnieszka Dziarmaga: – Miechów to siedziba jednego z najważniejszych sanktuariów Grobu Bożego, z najstarszą w Europie repliką autentycznego grobu Chrystusa, strzeżoną przez sprowadzonych w XII wieku do Polski Bożogrobców…

Stanisław F. Osmenda KCHS: – Kanonicy Grobu Bożego sprowadzeni przez Jaksę w 1163 r. do Miechowa, wybudowali replikę Grobu Chrystusa i kościół pw. Grobu Bożego, poświęcony przez biskupa krakowskiego Gedkę. Od tego czasu głównym zadaniem miechowskich Bożogrobców, często zwanych na ziemiach polskich – miechowitami, było szerzenie nabożeństwa do Grobu Bożego, zupełnie u nas nieznanego. Spopularyzowali oni w podległych im kościołach m.in. budowę Bożych Grobów w Wielki Piątek, organizowali uroczystości w Wielkim Tygodniu i w drugą niedzielę po świętach wielkanocnych.

Rozkwit Zakonu Bożogrobców miał miejsce w XV wieku, a miechowskie sanktuarium stało się jednym z najprężniejszych ośrodków zakonu. Kiedy Jerozolima została opanowana przez muzułmanów, Bożogrobcy odprawiali w Miechowie nabożeństwa pasyjne, rezurekcyjne i już wtedy Miechów otrzymał zaszczytną nazwę Polskiej Jerozolimy. Do samego Miechowa ściągały już nie tylko pielgrzymki z Polski, ale i z całej Europy. Miechowici uzyskali od Stolicy Apostolskiej odpusty podobne do tych, które otrzymywali pielgrzymi odwiedzający Ziemię Świętą. Królowie polscy również nawiedzali w pobożnym pielgrzymowaniu Grób Pański w Miechowie, m.in. królowa Jadwiga. Stefan Batory dwukrotnie odbył pielgrzymkę do Grobu Pańskiego, gdzie jego bratanek Andrzej Batory był prepozytem klasztoru.

– Czy dla polskich Bożogrobców Wielki Tydzień jest związany z Miechowem, czy liturgia Wielkiego Tygodnia to dla was – jako Zakonu – ważny czas?

– Okres Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy to dla współczesnych Bożogrobców bardzo ważny czas. Rozpoczęliśmy go rekolekcjami wielkopostnymi w Sanktuarium Jasnogórskim, odbywanymi pod hasłem „Bożogrobcy w służbie nowej ewangelizacji”. Nauki rekolekcyjne głosił bp prof. Kazimierz Ryczan – komandor z gwiazdą. W Miechowie w Wielki Piątek spotykamy się zawsze w bardzo licznej grupie dam i kawalerów Zakonu, na czele ze zwierzchnikiem Karolem Bolesławem Szlenkierem, aby uczestniczyć i przeżywać liturgię uroczystości Wielkiego Piątku. Rozpoczyna się ona Drogą Krzyżową wokół przepięknie odrestaurowanych krużganków miechowskiej bazyliki, przy udziale tłumu wiernych. Po odśpiewaniu Pasji – zgodnie z tradycją – na ramionach orszaku panien do Grobu Bożego przenoszone są mary Jezusa wraz z atrybutami Męki Pańskiej. Dźwięk kołatek i śpiew pieśni pasyjnych tworzą nadzwyczajnie podniosłą atmosferę.

– Został Pan niedawno Kustoszem Zwierzchnictwa Polskiego Zakonu w Miechowie. Co oznacza ta funkcja?

– W 2012 r., w trakcie II Miechowskich Dni Jerozolimy, które uświetnili swą obecnością Wielki Mistrz Zakonu ks. Edwin F. Kardynał O’Brien, nasz Wielki Przeor śp. Józef Kardynał Glemp oraz Kustosz Ziemi Świętej o. Pierbattista Pizzaballa, a także bp Kazimierz Ryczan – uroczyście została poświęcona siedziba Zwierzchnictwa Polskiego.

Z nominacji zwierzchnika Karola B. Szlenkiera zostałem kustoszem tej wspaniałej siedziby. Dotychczas moją rolą było doprowadzenie pomieszczeń otrzymanych od ks. inf. Jerzego Gredki do funkcji i standardów, jakie są wymagane w zakonie. Obecnie będę troszczył się o jej utrzymanie i administrował jej dobrami. Najbardziej imponującym pomieszczeniem jest biblioteka, w której odbywają się posiedzenia Rady Zwierzchnictwa. To wielkie i bardzo ważne dzieło było następstwem podpisanego dekretu podczas I Miechowskich Dni Jerozolimy 12 września 2010 r. – przez Łacińskiego Patriarchę Jerozolimy abp. Fouada Twala – Wielkiego Przeora Zakonu, Józefa Kardynała Glempa – Wielkiego Przeora Polskiego Zwierzchnictwa OESSH, biskupa kieleckiego prof. Kazimierza Ryczana, Zwierzchnika Karola B. Szlenkiera oraz ks. inf. Jerzego Gredkę – proboszcza parafii Grobu Bożego w Miechowie. W tym uroczyście ogłoszonym dekrecie zapisano, że od tej chwili siedzibą Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie jest Miechów.

– Jakie jest przeznaczenie nowej siedziby?

– Siedziba Zakonu ma służyć całemu zgromadzeniu dam i kawalerów OESSH w Polsce, chcemy również gościć naszych konfratrów z zagranicy. Nasi goście z Niemiec i Anglii byli zachwyceni jakością wykończenia siedziby i jej architekturą. Warto podkreślić, że koszty prac wykończeniowych ponieśli członkowie Zakonu, a twórcą projektu jest architekt Jerzy Wowczak z Krakowa.

2 marca 2013 r. w siedzibie naszego Zwierzchnictwa spotkała się Rada Zwierzchnictwa wraz z powołaną niedawno Komisją Prawną. Zgromadzeniu przewodniczył Zwierzchnik Karol B. Szlenkier. Omawiano sprawy związane z organizacją jubileuszowej pielgrzymki do Ziemi Świętej, poświęconej 850-leciu Bożogrobców w Polsce. Ustalono wstępny program wyjazdu do Rzymu na ogólnoświatowy zjazd Zakonu, kalendarium wydarzeń i świąt zakonnych w roku bieżącym, jak również na rok 2014. Pragnę wspomnieć, że dzień wcześniej w miechowskim ratuszu Karol B. Szlenkier wraz z burmistrzem – Dariuszem Marczewskim uroczyście wręczyli wraz z dyplomami medale pamiątkowe dla dobrodziejów Zakonu, którzy przyczynili się do organizacji I i II Miechowskich Dni Jerozolimy.

Nawiązując do rocznicy 850-lecia fundacji Bożogrobców, w dniach 28-29 września 2013 r. ks. inf. komandor Jerzy Gredka wspólnie z Zakonem OESSH organizuje jubileuszowe uroczystości z udziałem abp. Celestino Migliore, nuncjusza apostolskiego w Polsce. Na te piękne uroczystości serdecznie wszystkich zapraszamy. Bazylika Grobu Bożego oraz Grób Pański i odnowione budynki poklasztorne wraz z Domem Generała są dowodem wielowiekowej wspaniałej historii i pracowitości Polskich Bożogrobców – Miechowitów.