Motylki czyli Anorexia nervosa

5. Kontrola nad jedzeniem − kontrola nad życiem

Anorektyczki za wszelką cenę próbują przestrzegać dziennej ilości spożywanych kalorii. Uważają, że w ten sposób będą mogły  panować nad swoich ciałem, a co za tym idzie, nad życiem:

„Wstyd mi. Pozbyłam się jednego kilograma, a z nim samokontroli :(((. Otóż :( SGD mówi, że powinnam zjeść dzisiaj 450 kcal, a ja wpieprzyłam 850 kcal :(.... Już czuję jak przytyłam :( Wpieprzyłam 4 kromki chleba, 2 jabłka, musli i zwykłe płatki bez mleka. Ale mi wstyd. Próbowałam wymiotować, ale za cholerę to świństwo nie chce ze mnie wyjść. Co mam zrobić, żeby się tego pozbyć?... nie mam żadnych tabletek na przeczyszczenie :( Pomóżcie mi! Jak sprowokować wymioty? Matko!!! Czuję, że przytyłam :( 400 nadprogramowych kcal :( (…) Nie ma mowy na kolejne błędy! Muszę być silna... Ale tak mi strasznie wstyd!”^[11].

6. Perfekcjonizm

Anorektyczki pragną sprostać wszelkim wymaganiom, podejmują się wielu zadań i we wszystkich pragną być najlepszymi. Ideał oznacza dla nich najwyższy stopień doskonałości i jest tożsamy z perfekcyjną sylwetką. Jednak jest to tylko wyznacznik kresu drogi, która nigdy się nie kończy. Dlatego też „Motylki” ciągle się odchudzają i ciągle uważają się za grube:

Od nowa, zaczynam kolejny raz. I znowu te słowa: tym razem mi się uda, dojdę do perfekcji. Ile razy tak mówiłam? Dużo. I co, zawsze złamałam się. Niby mam motywację i siłę, ale boję się, że zawiodę Anę kolejny raz. A nie chcę tego. Dlatego teraz będę starać się z całych sił, a nawet bardziej! Bo chcę być chuda, być perfekcyjna”^[12].

7. Poczucie winy

Anorektyczki chcą trzymać się ustalonych reguł co do diet, głodówek, czy kalorii. Gdy jednak odczuwa się głód, to trudno myśleć o czymkolwiek innym niż o jedzeniu. Zrozumiałe jest więc, iż czasem człowiekowi trudno dotrzymać słowa, jeśli chodzi o racjonalne odżywianie. Dzięki niemu przecież egzystujemy. Dla „Motylków” spożycie jakiegoś niezaplanowanego posiłku oznacza ogromną porażkę, której nie mogą sobie wybaczyć. Wywołuje to u nich poczucie winy, depresję, obniżoną samoocenę, brak wiary w siebie:

„O Boże, zjadłam. Nie wiem jakim cudem. Jak się źle czuję…masakra. Gdybym teraz mogła cofnąć czas, na pewno bym tego nie zrobiła. Nie chcę mieć nic w żołądku…nie chcę!!! Ale jestem głupia!!! I co ja teraz zrobię. Nie 10 ale 2 tygodnie głodówki. Tak, na pewno mi się uda. Może niedzielę jeszcze sobie odpuszczę, ale od poniedziałku nie ma przeproś. Nie jem nic. Będę tylko piła i piła i piła. Nic więcej”^[13].

8. Autoagresja

Osoby chore na anoreksję nie akceptują swego ciała, chciałyby być kimś innym. Może to wywoływać w skrajnych przypadkach zaburzenia psychiczne przejawiające się autoagresją (okaleczaniem, głodzeniem, próbami samobójczymi):

„Jestem w rozsypce. Przytyłam, chodzę ponacinana jak szynka... To chyba zaczyna być problemem. I jeszcze te napady paniki, które pojawiają się, gdy tylko ktoś podniesie na mnie głos. Zawsze kończę z krwawiącymi nadgarstkami. Jestem już zmęczona całym tym bałaganem, brakiem kontroli. Chcę znowu przestać jeść, nie musieć się ranić”^[14].

Zagrożenie dla życia

Żyjemy w czasach, w których ludzie czują się zagubieni tożsamościowo, są samotni emocjonalnie i moralnie. Uzależnienie jest konsekwencją zamętu aksjonormatywnego, przeciążenia informacyjnego, braku rozwiązania wielu osobistych problemów. Dopóki człowiek nie rozstrzygnie dylematów egzystencjalnych, nie zaspokoi swoich potrzeb, zwłaszcza psychicznych, nie odnajdzie celu, do którego chciałby dążyć, uzależnienie staje się świetnym środkiem „znieczulającym” pozwalającym „przeczekać” kryzysową sytuację życiową.

Anoreksja to choroba psychiki (psyche), ciała (soma), ale przede wszystkim duszy (pneuma). Taka zaburzona triada stanowi poważne zagrożenie dla życia człowieka, które zaczyna przypominać swoisty targ, z którego jednostka wybiera dowolny towar, nie bacząc na skutki jego użytkowania.

Wyjściem jest profilaktyka, która rozpocząć powinna się już w przedszkolu, a potem towarzyszyć człowiekowi przez całe życie. Media powinny zaprzestać pokazywania świata, w którym żyją tylko szczupli, piękni i młodzi, a przedstawiać rzeczywistość, która jest barwna, gdzie ludzie są różni i mają różną urodę. Pięknem jest to właśnie, że każdy z nas jest inny. Najważniejsze, byśmy akceptowali siebie i byli szczęśliwymi.

dr Katarzyna Wasilewska-Ostrowska – Wydział Nauk Pedagogicznych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

- M. Griffiths, za: I. Pospiszyl, Patologie społeczne, PWN, Warszawa 2009, s. 125.
- Por. M. Jędrzejko, A. Neroj, K.A. Wojcieszek, A. Kowalewska, Teorie uzależnień od substancji psychoaktywnych [w:] M. Jędrzejko (red.), Współczesne teorie uzależnień od substancji psychoaktywnych, ASPRA-JR, Warszawa 2009, s. 77-155.