Wezwanie do nawrócenia duszpasterskiego

Celem watykańskiej konferencji było stworzenie jaśniejszego programu działań duszpasterskich wynikających z treści dokumentu. Jednym z pierwszych prelegentów, który podzielił się świadectwem życia, był Jean Vanier. W swoim słowie podkreślił, że osoby niepełnosprawne uczą nas cierpliwej miłości, która jest prawdziwą służbą drugiemu człowiekowi. Założyciel Wspólnoty L’Arche mówił, że każdy chrześcijanin winien w codziennym życiu przyjmować postawę Jezusa, czyli z wielką delikatnością i troską umywać nogi braciom, w ten sposób realizując misję służby.

Otwarte serce

Co to jest projekt duszpasterski Evangelii gaudium? Na to pytanie odpowiadał między innymi przewodniczący Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji abp Rino Fisichella. Podkreślał, że projekt duszpasterski to prowokacja do wolności, gdzie wszyscy w Kościele są włączeni do uczestnictwa w dziele zbawczym samego Boga. Całe życie Kościoła jest duszpasterstwem. Duszpasterstwo to praktyka dawania świadectwa w miłości. Za św. Grzegorzem Wielkim abp Fisichella powtarzał, że w prawdziwym duszpasterstwie miłość musi stać się regułą życia, aby w ten sposób uwiarygodnić prawdziwą i skuteczną służbę ludziom. Nasze duszpasterstwo nie może zamknąć się w metodach i schematach, ale mamy wyjść do świata z otwartym i prostym sercem. Trzeba nieustannie zwracać uwagę na ludzką wrażliwość i starać się zrozumieć pragnienia współczesnego człowieka.

Powołując się na adhortację Evangelii gaudium, abp Fisichella podkreślał, że pragnieniem papieża Franciszka jest uświadomienie pasterzom Kościoła, iż duszpasterstwo oznacza bycie towarzyszem drogi. Zdaniem Ojca Świętego trzeba nauczać kultury spotkania, odzyskując i odnawiając sakrament pokuty, który odkrywa swoje nowe oblicze w doświadczeniu solidnego kierownictwa duchowego.

Do miasta widzialnego i niewidzialnego

Ważnym głosem w konferencji okazało się wystąpienie kard. Philippe’a Barbarino z Lyonu, który nakreślił nowe wyzwania duszpasterstwa wielkich miast. Podając przykład metropolii francuskich, zachęcał, aby miejsca święte takie jak katedry i ważniejsze świątynie miast stawały się przedmiotem zainteresowania wszystkich odwiedzających. Podkreślał, że powinniśmy wyjść do ludzi, którzy zostają w kruchtach wielkich katedr i kościołów, i zapytać, czy zechcą uczynić krok naprzód i wejść do środka. Dlaczego ci ludzie zostają w kruchtach? Czy Kościół ma im coś do zaoferowania? Odnowienie ewangelizacji wielkich miast to, zdaniem kard. Barbarina, także troska o obecność na portalach społecznościowych, czyli w przestrzeni miasta niewidzialnego, takich jak na przykład Twitter. Kardynał opowiadał o inicjatywach studentów, którzy wychodzą na peryferie Lyonu i ewangelizują swoich rówieśników: narkomanów, prostytutki oraz matki chcące dokonać aborcji. W swoim wystąpieniu duchowny odniósł się także do protestów na ulicach Francji, szczególnie ludzi młodych, którzy domagali się obrony małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny. 

Skarb Kościoła

Jednym z prelegentów był także rektor sanktuarium maryjnego z Lourdes ks. Horatio Brito. Swoje wystąpienie poświęcił zagadnieniu pobożności ludowej, któremu wiele miejsca pozostawia papież Franciszek w Evangelii gaudium. Pobożność ludowa to miejsce w teologii, któremu należy dać właściwą przestrzeń. Ojciec Święty nazywa pobożność ludową wielkim skarbem Kościoła. Ks. Brito tłumaczył, że mieć sanktuarium w diecezji to wielki dar do właściwego i należytego wykorzystania w duszpasterstwie. Aby sanktuaria nie stały się muzeami, musi być w nich nieustannie głoszone słowo Boże i sprawowany sakrament pokuty i Eucharystii. O wiarygodności sanktuarium świadczą dzieła miłosierdzia i wspólnoty modlitewne.

Dobro sztuką

Wiele miejsca w adhortacji Evangelii gaudium papież Franciszek poświęca obecności mediów elektronicznych. Według prof. Monthienvichienchai z Tajlandii, trzeba wejść w dialog z kulturą elektroniczną, aby zanieść Kościół współczesnemu człowiekowi właśnie dzięki mediom.

Ze szczególną uwagą i dużym aplauzem został przyjęty wykład o. Marka Rupnika, dyrektora Centrum Sztuki w Rzymie, który przybliżał zagadnienie sztuki w nowej ewangelizacji. Podkreślał, że jeśli dobro nie będzie sztuką, stanie się zwykłym wandalizmem. Każda sztuka, zdaniem ojca Rupnika, musi pokazywać owocowanie, proces wzrostu, a nie dojrzałe owoce. Trzeba przejść drogę Paschy, aby człowiek mógł się prawdziwie wypełnić przez sztukę. Prelegent podkreślał rolę seminariów w tworzeniu realnego klimatu poczucia piękna u przyszłych kapłanów. 

Wyjść na spotkanie

Prof. Francesco Botturi z Mediolanu podjął interesujące zagadnienie dotyczące nowej ewangelizacji i kultury spotkania. Zwracał uwagę, że człowiek jest stworzony, by być dla siebie samego, ale w stronę tego, co mu wyjdzie na spotkanie. Wyjść na spotkanie to zrozumieć, że ktoś ma potrzebę dzielenia się obecnością. Żyć logiką spotkania, to zdaniem papieża Franciszka stawać się bardziej człowiekiem i w ten sposób odkrywać, że spotkanie jest rzeczywistością dynamizmu życia.

Wszyscy prelegenci podkreślali, że każda inicjatywa głoszenia Ewangelii jest nowa, o ile zakłada nawrócenie duszpasterskie, z wykorzystaniem nowych środków i metod animujących ewangelizację.

Dom, nie biurko

Abp André-Joseph Léonard z Belgii w swoim wystąpieniu „Od Evangelii nuntiandi do Evangelii gaudium” podkreślił, że Kościół powinien wychodzić dziś na peryferie. Nie może on przypominać zamkniętego biura, ale ma być domem, którego drzwi mają być szeroko otwarte. Nawrócenie duszpasterskie to przekonanie, że ten, kto głosi Ewangelię, musi zapomnieć o sobie i uczynić wspólnotę Ludu Bożego przestrzenią i miejscem dialogu ze Stwórcą.

Prelegent odnosił się do trudnych sytuacji Kościoła w Belgii, gdzie świątynie są zamykane ze strachu przed aktami wandalizmu. Zauważył jednocześnie, iż nie można sprawić, aby drzwi naszych kościołów stały się drzwiami więzień. Należy przyjmować wiernych i z odwagą oraz troską starać się konfrontować trudne sytuacje, których obecnie doświadcza belgijski Kościół. 

Misyjny duch

Czym zatem jest wezwanie do nawrócenie duszpasterskiego w świetle konferencji poświęconej projektowi Evangelii gaudium?

Nawrócenie duszpasterskie to przede wszystkim przyjęcie ducha misyjnego, to wyjście na zewnątrz ku światu i człowiekowi, aby przemiana stylu, języka, metod i sposobu myślenia w duszpasterstwie uczyniła wspólnotę Kościoła bardziej autentyczną i wiarygodną.

Nowa ewangelizacja musi być zatem odpowiedzią Kościoła na współczesne konteksty, w których wiara jest kwestionowana. Kościół czuje, co wyraźnie podkreśla papież Franciszek, że jego obowiązkiem jest znaleźć nowe narzędzia i nowe słowa, dzięki którym na pustyniach świata będzie można usłyszeć i zrozumieć słowa wiary, które z kolei będą rodziły pragnienie poznawania Boga jako ostatecznej i jedynej prawdy o człowieku i świecie.