Kierunek: Jasna Góra

Badania socjologiczne pokazują, że pielgrzymki są bardzo istotnym elementem polskiej pobożności. Tylko na Jasną Górę co roku dociera pieszo ponad 100 tys. osób

Andrzej Datko – socjolog religii podkreśla, że pielgrzymka jest dla ludzi przede wszystkim spotkaniem z Bogiem. Ale również okazją do oderwania się od codziennego świata i szansą na kontemplację. Jego zdaniem, wędrówka do sanktuarium to także środek psychoterapeutyczny i jakiś sposób na odreagowanie psychiczne.

Fot. Artur Stelmasiak

Efekt jest taki, że tylko z samej Warszawy w pięciu pieszych pielgrzymkach na Jasną Górę w zeszłym roku doszło ponad 15 tys. osób. Najliczniejsza ubiegłoroczna grupa dotarła z Tarnowa – 8,3 tys. osób. Niewiele słabiej wypadł Kraków z 8,1 tys. pielgrzymów. Rekordzistami natomiast – pod względem przebytych kilometrów – od lat jest grupa kaszubska, która wyrusza z Helu. Pątnicy znad morza w 19 dni mają do pokonania aż 640 km.

Kto w dzisiejszych czasach zamiast na wygodny urlop wyrusza na kilkunastodniową mordęgę? – Idą wszyscy, małe dzieci z rodzicami, przedszkolaki, uczniowie, całe rodziny i nawet osoby starsze. Pielgrzymują bezdomni, profesorowie, szefowie firm, ministrowie i posłowie. Pielgrzymowanie ma wymiar uniwersalny – przyznaje w wypowiedzi dla „Niedzieli” o. Dariusz Cichor OSPPE, wieloletni przewodnik paulińskiej pielgrzymki z Warszawy na Jasną Górę.

Ewangelizacja niewierzących

Fenomen pielgrzymowania na przestrzeni dekad obserwował wieloletni krajowy koordynator pielgrzymek ks. Jerzy Pawlik. Zmarły kilka miesięcy temu kapłan archidiecezji katowickiej swoją pątniczą przygodę rozpoczął tuż po wojnie, kiedy to w 1946 r., jako młody katecheta, wpadł na pomysł pierwszej w Polsce pieszej pielgrzymki młodzieżowej z Piekar Śląskich do Częstochowy.

Ks. Pawlik uważał, że wędrujący pątnicy swą postawą ewangelizują nie tylko siebie nawzajem, ale także ludzi spotykanych na trasie. Wyzwalają w innych dobro i można się o tym przekonać tylko przez uczestniczenie w pielgrzymce, gdzie na trasie co krok spotyka się wiele ludzkiej życzliwości. Gościnni ludzie ustawiają stoliki wzdłuż drogi, wykładają ciasto, jabłka, stawiają kompot. W miejscu noclegu pozwalają rozbić namioty na polu, otwierają stodoły, dają wodę ze studni, wrzątek na herbatę albo podgrzewają wodę do mycia.

Innym ważnym aspektem pieszych wędrówek z modlitwą na ustach jest to, w jaki sposób tłumy oddziałują na ludzi, którzy są daleko od Kościoła. Pątnicy wzbudzają bowiem podziw u niewierzących. – Dla wielu to masowe zjawisko jest zupełnie niezrozumiałe. „Pielgrzymowanie można oglądać z różnych punktów widzenia. Podobnie jak tańczących ludzi ocenia człowiek, który nie słyszy ani melodii, ani rytmu, a widzi tylko dziwnie poruszające się ciało, tak i człowiek bez wiary w wartości nadprzyrodzone, postrzega pielgrzymujących tylko od strony zewnętrznych przejawów, nie znając tak naprawdę istoty pielgrzymowania. Jednak to «nienormalne» zachowanie pątników skłania do refleksji również niewierzących” – pisał ks. Pawlik w „Przewodniku po Pieszych Pielgrzymkach”.

Podstawowy cel pielgrzymowania to przede wszystkim przemiana duchowa samych pątników. Dlatego kapłani idący razem z wiernymi dużo uwagi przywiązują do sakramentu pokuty. – Spowiedź jest ważna zarówno dla wiernych jak i dla samych księży. Jeżeli naprawdę się otworzymy, to jest szansa, że do domu wrócimy odmienieni i choć trochę lepsi. A przecież po to idziemy – podkreśla ks. Konrad Jędrzejczak, kapelan poznańskiej pielgrzymki.

Tylko w samej pielgrzymce z Tarnowa spowiadało w zeszłym roku aż 114 księży. Podczas rekolekcji w drodze kapłani są non stop w zasięgu ręki. W efekcie, na szlaku między Tarnowem a Częstochową, codziennie udzielano ponad 6 tys. Komunii św. – Pielgrzymka często jest czasem wyboru drogi. Młodzi podejmują decyzje życiowe. Stąd wyrastają powołania kapłańskie i zakonne – uważa ks. Bogusław Kapica, przewodnik 7. grupy z Wrocławia.