Halo, halo, tu Polskie Radio!

Pierwszym dyrektorem Polskiego Radia został wyjątkowy jego pasjonat, lekarz medycyny, dr Zygmunt Chamiec, który radia „uczył się” podczas kilkuletniego pobytu w USA. Sygnałem Polskiego Radia stał się fragment Poloneza A-dur Fryderyka Chopina. Zaś zapowiedzią spikerską: „Halo, halo, Polskie Radio Warszawa, fala 480”. Już pierwsze programy były bardzo profesjonalne i zawierały dużą porcję informacji. Przygotowywali je dziennikarze Polskiej Agencji Telegraficznej – dzisiejszego odpowiednika PAP. Podobnie wielki udział w programie miała muzyka. Utwory zarówno klasyczne, jak i rozrywkowe grał kwartet smyczkowy, który wkrótce okazał się być zalążkiem Orkiestry Polskiego Radia. Od razu też Polskie Radio sporą część czasu poświęcało audycjom oświatowym. Wykłady z historii prowadził wybitny historyk Henryk Mościcki. Z początkiem stycznia 1926 r. była czytana „Wierna rzeka” Stefana Żeromskiego.

W tym samym miesiącu wprowadzono audycje dla dzieci, które wypełnione były m.in. czytaniem bajek. Od 1931 r. uruchomiono „Uniwersytet Ludowo-Rolniczy”, gdzie przekazywano wiedzę zarówno na poziomie szkoły średniej, jak i wyższej. Wprowadzono też naukę języków obcych. Od początku z Radiem nawiązali też współpracę wybitni aktorzy, m.in. Mieczysława Ćwiklińska i Juliusz Osterwa. Zaś już w 1927 r. powstało „słuchowidowisko” – poprzednik „Teatru Wyobraźni”, czyli późniejszego „Teatru Polskiego Radia”. Kilka razy w miesiącu przeprowadzano też transmisje z teatrów i teatrzyków rewiowych. Bardzo często ze znanego i modnego w latach przedwojennych teatrzyku „Morskie Oko”. Transmitowano również opery, a także prawykonanie pierwszej części muzyki do baletu „Harnasie” Karola Szymanowskiego.

Wcale niemało czasu poświęcono również transmisjom z wydarzeń religijnych. W 1927 r. przeprowadzono wielogodzinną transmisję z: „Historii o męce i chwalebnym zmartwychwstaniu Pana Jezusa”. Od tego też roku Polskie Radio miało już rozgłośnie regionalne. Jedna z nich – Rozgłośnia Poznańska, za zgodą kard. Augusta Hlonda, nadała pierwszą, i wkrótce cykliczną, transmisję z nabożeństwa na cały kraj i zagranicę. Transmitowane były również uroczystości religijne z Jasnej Góry. W 1930 r. zaś, z inicjatywy ks. Michała Rękasa, powstała cykliczna audycja religijna dla chorych.

Tuż przed wojną Radio miało za sobą prawie piętnastoletni czas sukcesów. Z międzynarodowymi nagrodami, zarówno z zakresu techniki radiowej, jak i programów. Z kilkunastoma fabrykami produkującymi radioodbiorniki na najwyższym światowym poziomie. Z dwoma rozgłośniami centralnymi, dziewięcioma regionalnymi, sześcioma Ministerstwa Poczt i Telegrafów, a także dwoma stacjami katolickimi Radia „Niepokalanów”, założonymi przez o. Maksymiliana Kolbego.

Podczas wojny okupant zakazał słuchania Polskiego Radia. Zarekwirowano wszystkie odbiorniki, a jego posiadanie bez pozwolenia groziło więzieniem bądź karą śmierci. Jednak audycje Polskiego Radia powstawały i były transmitowane z zagranicy, m.in. z Bejrutu, Jerozolimy, Londynu, Paryża, Teheranu. Audycje realizowali i prowadzili dziennikarze PR. Olbrzymią rolę w czasie Powstania Warszawskiego odegrało radio „Błyskawica”, zbudowane przez inżyniera Antoniego Zębika z Częstochowy. Nadano wówczas ponad dwieście audycji w języku polskim i ponad pięćdziesiąt w języku angielskim.

Lata propagandy i cenzury

Po wojnie Radio w Polsce opanowali Sowieci. Przez kilka miesięcy, podobnie jak za Niemców, posiadanie radia bez pozwolenia groziło karą śmierci. Wydano kilkanaście takich wyroków. Wykonano jeden – w Lublinie. W niedługim też czasie Polskie Radio zostało całkowicie przejęte przez partyjnych aparatczyków, wykształconych na „kominternowskich” kursach w Moskwie. Zaś sowiecki agent – Bolesław Bierut dziękował Sowietom za radiostację, jaką „otrzymała Polska w darze od narodu radzieckiego”.