Komunikacja w procesie oceniania

Przykłady poszczególnych podejść:

1. Jesteś leniwym i nieobowiązkowym uczniem.
2. Twoje wypracowanie domowe jest niedostateczne i do tego niechlujnie napisane.
3. Z powodu ubogiej treści i chaotycznego ujęcia tematu nie mogę pozytywnie ocenić twojego wypracowania. Poza tym wygląda ono na niedokończone – czyżby zabrakło ci na to czasu?
4. Spróbuj przed rozpoczęciem pisania wypracowania zgromadzić potrzebne wiadomości, a potem pomyśl nad jego układem i zrób sobie plan. Wtedy unikniesz chaotyczności i będziesz mieć materiał dla uzasadnienia swoich tez. Zapewnij też sobie dość czasu na pisanie. Nie odkładaj zadania na ostatnią chwilę. Na pewno otrzymasz dużo lepszą ocenę.

Godne polecenia jest podejście ostatnie (4). Ujemne wartościowanie jest tam zepchnięte na dalszy plan i znajduje się niejako „w tle”, dominuje rozbudowana informacja i instrukcja, jak uczeń ma dalej pracować.

Komunikować się

Skrót myślowy „komunikować uczniowi ocenę” może wprowadzać w błąd. Komunikowanie jest zawsze interakcją i jego wartość zależy i od sposobu nadania komunikatu, i od jego przyjęcia. Warto pamiętać o zasadzie: „Co pomyślałeś, to twoje. Co powiedziałeś, to wspólne, czyli być może niczyje. Co zrozumiałem, to moje”.

Przykład nieskutecznej komunikacji dyrektor – nauczyciel:
Komunikat: Musisz nauczyć się wzbudzać zaufanie uczniów.
Odbiór nauczyciela: On uważa mnie za złego nauczyciela. A przecież niektórzy uczniowie mi ufają. Zostałem niesprawiedliwe oceniony!
Zamiar dyrektora: Trzeba stosować świadome techniki wzbudzania zaufania uczniów do nauczyciela. Nie wystarczy, że uczniowie spontanicznie czasem ufają nauczycielowi lub ufają mu tylko pewni uczniowie. Wzbudzanie zaufania to umiejętność, której każdy może i powinien się nauczyć.

A oto przykład lepszej komunikacji na ten sam temat:
Komunikat: Widzę, że wielu uczniów darzy cię zaufaniem. To dobrze, bo znaczy to, że poprawnie odbierają twoje intencje, widzą, że chcesz dla nich jak najlepiej. Ale to nie zawsze gwarantuje sukces pedagogiczny. Niektórzy uczniowie są bardzo nieufni. Są pewne psychologiczne techniki wzbudzania zaufania. Musisz je poznać, żeby nauczyć się wzbudzać zaufanie wszystkich uczniów.
Odbiór nauczyciela: On widzi, że mam dobre intencje i dostrzega moje sukcesy pedagogiczne. Radzi mi, jak osiągnąć więcej. Zostałem sprawiedliwie oceniony! A jego rada? Kto wie, może mi się przyda?
Zamiar dyrektora: Ten sam, co wyżej.

Dyrektor za pomocą innej konstrukcji komunikatu i zawarcia w nim pochlebnej oceny nauczyciela sprawił, że komunikat został przyjęty jako dobra rada i informacja, a nie jako osąd. Analogicznie należy traktować komunikację nauczyciela z uczniami.