Ocalić od zapomnienia młodego poetę

Spieszył się...

Śmierć była w tym, co mówił, co czytał i co pisał. Żył na zabój. Recytował jakiś dwuwiersz, kasłał i dodawał: Szkoda, że wybrańcy bogów umierają tak młodo. Trudno powiedzieć na ile śmierć w jego twórczości była manifestacją młodzieńczej dekadencji, a na ile przejawem intuicyjnej antycypacji przedwczesnego dopełnienia własnego życia. W wierszach Przemyka uwidaczniało się wewnętrzne rozdarcie, bolesna konieczność tworzenia całym sobą, bez reszty. Sam był twórcą i tworzywem – jak pisał – „krwią swoją cierpiąc i sycąc się”. Zdawał się pytać, czy „zanurzony” w twórczość, „skazany” na ból tworzenia, naznaczony twórczą przyszłością, piętnem twórcy, potrafi na progu poetyckiego i dojrzałego życia „wyczytać swój czas”?
Jego dojrzewaniu towarzyszyły zmagania z wrogością świata i lęk przed czymś przeczuwanym, złowrogim.

W niektórych wierszach wyraźnie daje się odczuć atmosfera młodzieńczej ponad-wrażliwości, odurzenie doznaniami, pragnieniami, wizjami niemal narkotycznymi, po których, w jakiejś „pustce dziecięctwa” między „piekłem” a „niebem”, następuje jednak opamiętanie, ukojenie będące efektem duchowej inicjacji.
Zawarty w poezji Przemyka tragizm czasów rozdarcia, wyborów, pokoleniowego zagubienia, wyobcowania, nawiązuje zapewne do przeżyć związanych z wybuchem stanu wojennego kończącego okres wzajemnej bliskości, solidarności, do moralnych dylematów z zakresu postaw, relacji międzyludzkich, zagadnień przyjaźni – nie-przyjaźni, wierności ideałom, nawet za ceną własnej ofiary, cierpienia, poświęcenia. Jest to jednak przekazane w sposób powściągliwy, bez epatowania wielkością słów i emocji.

Są też wiersze, w których zabawną formą, grą słów dopełniających się niekiedy w nowe, zaskakujące znaczenia, mówi o prawdach najprostszych, opisuje świat widziany wprawnym okiem wnikliwego obserwatora („nie płacz dziecię / cebulą / bo i tak / nie wierzę”).

Twórczością Przemyka zachwycał się...

Jan Paweł II i ks. Jerzy Popiełuszko. „Gorąco polecam Jego wzruszającą poezję – napisał ks. Jan Twardowski we wstępie do zbioru wierszy Grzegorza - która ma dobrą duszę, szlachetną wrażliwość, wspaniałą zapowiedź. Należy ocalić od zapomnienia młodego poetę”.

Za życia Przemyka ukazał się zbiór jego wierszy pt. „Oko”. Drugi, pośmiertny tomik „Syn, a może sen” opublikowany przez jedno z podziemnych wydawnictw w 1983 roku przetłumaczony został także na język francuski.

Na budynku XVII LO im. A. Frycza Modrzewskiego w Warszawie w czerwcu 2003 r. odsłonięto tablicę pamiątkową, na której umieszczono wiersz „Gra w szczerość” z tomiku „Oko”.

12 sierpnia 2007 roku prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył zamordowanego poetę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski Polonia Restituta „za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce”.

Mimo upływu czasu i zmian politycznych, do dziś nie zostali ukarani wszyscy bezpośredni sprawcy tej zbrodni oraz ich ewentualni mocodawcy. IPN prowadzi osobne śledztwo dotyczące matactw w sprawie śmiertelnego pobicia Grzegorza Przemyka i odpowiedzialności funkcjonariuszy a także kierownictwa MSW - w tym SB i milicji - oraz władz PRL za bezprawne działania.