Na progu nowego wieku

Ciągłość czy zmiana w przyszłości?

Przywołanie w tym tekście wyników dotyczących stosunku młodych i starych Polaków do dziedzictwa minionego pontyfikatu miało zapewnić niniejszej diagnozie zakorzenienie w sprawach aktualnych i jednocześnie pokazujących duchowo-egzystencjalną kondycję rodaków. Na postawione w roku 2008 pytanie o to, jacy są młodzi Polacy, odpowiadam: tacy jak ich nauczyciele, rodzice, dziadkowie czy sąsiedzi. Normy i wartości są w Polsce przekazywane wychowankom całkiem skutecznie. Wychowawcy mogą sobie pogratulować, jak długo nie zauważają własnych wad i ułomności. Międzynarodowe badanie uczniów z przełomu stuleci pokazało, jak wyrazistą grupą jest polska młodzież na tle rówieśników z krajów całego świata. Na większości wymiarów jest albo na górze, albo na dole, rzadko w środku międzynarodowego peletonu. Bardzo wysoko w porównaniu z innymi rówieśnikami ceni sobie wartości narodowe.

W dziedzinie wychowania nie ma patentów na autorytet, ani gwarancji, że potomstwo porządnych rodziców okaże się porządne. Może się zdarzyć, że w nadchodzących latach polscy wychowawcy, duszpasterze i rodzice stracą wiele ze swojej dzisiejszej skuteczności. Pod koniec pierwszej dekady XXI stulecia młodzi Polacy swoimi przymiotami zwrócili uwagę społeczeństw zachodniej Europy. Sami nie ulegają zmianom, które teoretycy nowoczesności uznawali za nieuchronne. Czy zaś przymioty polskiej młodzieży są powodem zawstydzenia? W jednostkowych przypadkach tak, jednak zamieszanie wokół Polskiej Misji w Wielkiej Brytanii pokazuje, że nie tylko nas z powodu naszych norm, wartości i zasad nie wyrzucają, a nawet chcą zatrzymać.