Prawo głosu

Przy pracach nad kolejnym statutem właśnie te trudności brano pod uwagę. Stolica Apostolska nie zgodziła się na rozwiązanie funkcjonujące w Niemczech, gdzie biskupi diecezjalni z urzędu stanowią Radę Stałą.

Pozostało więc rozwiązanie najprostsze: odebranie prawa głosu biskupom pomocniczym. Nie zdecydowano się jednak na to z uwagi, że byłby to krok wstecz w promowaniu kolegialności. W konsekwencji ze statutu z 1996 r. zniknęły Sesje, choć pozostał nieformalny zwyczaj zbierania się biskupów diecezjalnych dwa razy do roku na Jasnej Górze.

Podział kompetencji

Jak do tej pory nie wydarzył się przypadek wyraźnej „niesubordynacji” biskupów pomocniczych. Choć niedawno wśród biskupów diecezjalnych pojawiła się idea wprowadzenia kadencyjności proboszczów, z której wycofano się podczas dyskusji na forum Konferencji Episkopatu, a więc z przeważającym udziałem biskupów pomocniczych.

Abp Tadeusz Gocłowski, który do niedawna przewodniczył komisji pracującej nad najnowszą wersją statutu, nie kryje, że przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej niechęć wobec akcesji była większa wśród biskupów pomocniczych niż diecezjalnych. Zatem stanowisko Episkopatu byłoby trudne do przewidzenia, gdyby nie pamiętne wystąpienie Jana Pawła II („Wejście w struktury Unii Europejskiej, na równych prawach z innymi państwami, jest dla naszego Narodu i bratnich Narodów słowiańskich wyrazem jakiejś dziejowej sprawiedliwości, a z drugiej strony może stanowić ubogacenie Europy... Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej!” – wzywał w 2003 r. Papież).

Były metropolita gdański ujawnił także, że komisja statutowa zaproponowała powrót do pomysłu Sesji Biskupów Diecezjalnych. Stolica Apostolska zgodziła się jednak nie na Sesje, tylko na Radę Biskupów Diecezjalnych.

Rzecznik prasowy Episkopatu ks. Józef Kloch nie dostrzega problemu w powołaniu w ramach Konferencji dwóch ośrodków decyzyjnych: samej Konferencji i Rady Biskupów Diecezjalnych. – Prawo kanoniczne nie zabrania powoływania nowych struktur w ramach Konferencji. Poza tym Rada będzie miała mniejsze kompetencje w stosunku do Konferencji – mówi „Tygodnikowi” rzecznik Episkopatu.

– Kompetencje te – wyjaśnia abp Gocłowski – dotyczą spraw ściśle duszpasterskich, administracyjnych i materialnych, a więc tych, za które według prawa odpowiedzialni są właśnie bezpośrednio biskupi diecezjalni.

– Czyli praktycznie wszystkich ważnych decyzji, jakie na mocy prawa może podejmować Konferencja – komentuje kanonista, ks. prof. Remigiusz Sobański. Biskupom pomocniczym pozostanie jedynie współudział w decydowaniu o wewnętrznych sprawach Konferencji. – Istnienie zapisu o w praktyce iluzorycznym prawie głosu trudno pogodzić z wewnętrzną logiką prawa kanonicznego – uważa ks. Sobański.

Wygląda więc na to, że w imię kolegialności zdecydowano się na prawo skuteczne, choć wciąż niedoskonałe. Ostatnie poprawki do projektu zostały przyjęte na niedawnym zebraniu Rady Stałej i biskupów diecezjalnych na Jasnej Górze i wysłane do watykańskiej Kongregacji ds. Biskupów. Sekretarz Episkopatu bp Budzik spodziewa się, że nowy statut zacznie obowiązywać jeszcze w tym roku.