Czy we Francji nastała era Sarkozy’ego?

Tegoroczne wybory prezydenckie we Francji odbywały się w dość szczególnej atmosferze. Przede wszystkim doszło tu do wyjątkowego osłabienia partii politycznych tradycyjnie zajmujących miejsce pierwszoplanowe. Partia Socjalistyczna – od dramatycznej daty 2002, kiedy to nie weszła do II tury wyborów wypchnięta przez Front Narodowy (fakt dla Francuzów niebywały i bez precedensu) – jest w rozsypce. Socjaliści cierpią dziś na brak przywództwa, brak obdarzonej jakimś charyzmatem osobowości, która potrafiłaby narzucić swoją wolę partyjnym bonzom. A jest ich wielu i wszyscy łakomi na władzę, w tym kandydatka, której się nie powiodło: Ségolčne Royal.

Oprócz braku szefa godnego tej funkcji, socjaliści nie posiadają także żadnego spójnego projektu, który mogliby zaproponować społeczeństwu. Nie jest jasne ich stanowisko wobec Europy. Są bowiem wśród nich zwolennicy i przeciwnicy Traktatu Konstytucyjnego, zdecydowani zwolennicy wolnego rynku i tacy, którzy nazywają siebie antyliberałami i antyglobalistami. Najgorszym obciążeniem jest jednak wykazana przez lata rządów niezdolność do niezbędnych reform: w dziedzinie emerytur i ubezpieczenia społecznego. Na dodatek socjaliści urządzają publiczności nieustający spektakl konfliktów osobistych i taktyki podchodów – czyli pokaz niemocy odnalezienia wspólnej płaszczyzny i podjęcia konkretnej pracy.

Partia Zielonych od lat brnie w spory o przywództwo, rozszczepia się na nowe podpartie o coraz nowych odcieniach programowych, obficie obrzucające się oskarżeniami i wyzwiskami. Zdecydowany schyłek przeżywa Front Narodowy. Jego lider starzeje się i nie potrafi odnawiać swych, bardzo wątpliwych, metod działania. Ostatnie wybory prezydenckie (a są znaki, że tak będzie i podczas przyszłych wyborów parlamentarnych) odebrały mu dotychczasową rolę krystalizatora pewnych społecznych postaw. Mówi się, że wygrywający kandydat, podejmując pewne wątki programu Frontu Narodowego w umiarkowanej formie, faktycznie sprawił, iż Front przeszedł w stan politycznego niebytu. Sporo „froncistów” mogło się więc pod programem Chiraka podpisać. Komuniści zresztą też ponieśli porażkę – postrzega się ich jako formację całkiem archaiczną.

Skrajne skrzydła zostały więc przycięte. Ale też nie bardzo udało się skonstruować liczące się centrum. Próbował tego François Bayrou, zrywając z tradycją niedużej partii demokratów, która dotąd ustawiała się po stronie prawicy jako sojusznik UMP, partii odchodzącego prezydenta Chiraka – i nadchodzącego, Sarkozy’ego. Bayrou nieoczekiwanie poczuł się niezależny i ogłosił, że prezentuje alternatywę i wobec prawicy, i wobec lewicy. Przez moment w sondażach przedwyborczych prześcignął socjalistkę i zanosiło się, że w II turze stanie do pojedynku z kandydatem prawicy. Nie doszło do tego, ale i tak uzyskał duży procent głosów (18,7), co mogłoby go ustawić jako trzecią siłę – czynnik równowagi. Mogłoby, gdyby nie fakt, że jego partyjni koledzy bez skrupułów odeszli na stanowiska zaproponowane im przez nowego prezydenta.