Chore ciało - zaburzenia odżywiania się

Do najważniejszych zaburzeń odżywiania się zaliczamy jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) oraz bulimie psychiczna (bulimia nervosa). Coraz częściej do grupy podstawowych zaburzeń odżywiania się dołączany jest – pochodzący z klasyfikacji amerykańskiej – zespół napadowego objadania się (binge eating disorder). W podręcznikach psychiatrii wymieniana jest również tzw. „pica” – polegająca na spożywaniu przez małe dzieci niejadalnych substancji.

Kto jest najbardziej narażony na pojawienie się u niego zaburzeń w odżywianiu się?

Zaburzenia odżywiania występują obecnie praktycznie w każdym rejonie geograficznym, w każdej kulturze czy mniejszości narodowej. Najczęściej jednak cierpią na nie młode dziewczęta z rozwiniętych krajów cywilizacji zachodniej. Również w Polsce oraz innych krajach byłego bloku socjalistycznego przechodzących proces tak zwanej „westernizacji” zaznacza się od kilkunastu lat znaczne zwiększenie liczby pacjentów leczących się z powodu anoreksji oraz bulimii psychicznej.
Wśród nastolatek występowanie jadłowstrętu psychicznego ocenia się na 0,5 do 1%. Rozpowszechnienie bulimii psychicznej szacowane jest na około 2% (od 1 do 4%). Występowanie obu zaburzeń wśród chłopców jest ponad dziesięciokrotnie rzadsze. Wiele danych wskazuje, że w okresie dojrzewania znacznie większy procent dziewcząt wykazuje objawy rozmaitych nietypowych i subklinicznych form zaburzeń odżywiania się. Szacuje się, że na problemy z jedzeniem i „przeżywaniem” swojego ciała cierpi nawet do 18% współczesnych nastolatek.

Jakie są objawy anoreksji psychicznej?

Jadłowstręt psychiczny charakteryzuje się prowokowana utrata masy ciała – powyżej 15% wagi należnej dla wieku i wzrostu (w przybliżeniu BMI poniżej 17,5) [1]. Chudnięciu towarzysza zaburzenia somatyczne, których ważnym diagnostycznie wyrazem (u dziewcząt) jest zanik miesiączki. W anorexia nervosa w okresie rozwojowym występuje też niekiedy nie tyle spadek, ile brak oczekiwanego przyrostu masy ciała oraz opóźnienie pojawienia się pierwszej miesiączki.

Reguła w jadłowstręcie psychicznym jest niedostrzeganie swojego wychudzenia i destruktywnego wpływu objawów na własne zdrowie i życie. Spadek masy ciała wywołany jest najczęściej przestrzeganiem diety redukcyjnej lub całkowitymi postami. Zdarza się też, że w celu schudnięcia stosowane są środki przeczyszczające i moczopędne, preparaty wpływające na metabolizm, wymioty oraz intensywne ćwiczenia fizyczne. Wymieniona w klasyfikacjach psychiatrycznych przyczyna dążenia do utraty masy ciała jest postrzeganie siebie jako osoby otyłej lub zwyczajnie lek przed przytyciem.

---

[1] BMI – współczynnik masy ciała, który obliczamy, dzieląc masę ciała podana w kilogramach przez wzrost podniesiony do kwadratu (podany w metrach) – przyp. red.