Autostrada do nieba – B 16

Ojciec Święty Benedykt XVI w dniach 22-25 września 2011 r. po raz trzeci odwiedził swoją ojczyznę. Z pewnością, jak każdemu, los własnej ojczyzny leży mu na sercu. W Europie ogarniętej kryzysem ekonomicznym i – co ważniejsze, ale mało zauważalne – kryzysem duchowym przyszłość jest niepewna.

Przybył, aby mówić ludziom o Bogu

Papież zaznaczył odrębność swojej misji już w pierwszych słowach wypowiedzianych na ziemi niemieckiej: – Nie przybyłem tutaj, aby osiągnąć określone cele polityczne i ekonomiczne, jak to słusznie czynią inni mężowie stanu, ale aby spotkać ludzi i mówić o Bogu – deklarował podczas ceremonii powitalnej w berlińskim Zamku Bellvue – rezydencji prezydenta Niemiec Christiana Wulffa. Te słowa mocno kontrastowały z głośnymi w mediach głównego nurtu deklaracjami przeciwników papieskiej wizyty, szczególnie ze środowisk gejowskich. Odpowiedzią na pełne pokoju, ważne słowa Papieża były krzyki i agresja – objawy strachu przed słowem, które nie wyklucza, ale daje prawdę. Na szczęście, większość Niemców, także niekatolików, jak pokazywały badania, cieszyła się z wizyty Benedykta XVI.

W pierwszym dniu pielgrzymki miało również miejsce oficjalne spotkanie z kanclerz federalną Niemiec Angelą Merkel, w Akademii Katolickiej, siedzibie Konferencji Biskupów Niemieckich w Berlinie.

Wskazania dla polityków

Mocne emocje komentatorów rozpalało pierwsze w historii przemówienie Papieża w Bundestagu. Część polityków nie stanęła jednak na wysokości zadania. Ich publiczne enuncjacje i zapowiedź absencji to zwykły brak kultury. Protestujący politycy wywodzili się głównie spośród socjalistów i zielonych. Komentator jednego z niemieckich dzienników przypominał, że gdy w 2001 r. przed niemieckimi parlamentarzystami występował Władimir Putin, oklaskom nie było końca.

Ojciec Święty mówił w Bundestagu o prawie naturalnym jako korzeniu europejskiej kultury, które dziś celowo wtrącono do katolickiego getta. Nawiązał do ideologii stojącej u fundamentów partii, której członkowie nie kryli niechęci, a nawet wrogości wobec Papieża. Benedykt XVI odwołał się do współczesnej historii politycznej oraz powstania ruchu ekologicznego w latach siedemdziesiątych XX wieku. – Doniosłość ekologii, oczywiście, nie podlega dyskusji – mówił. – Winniśmy słuchać języka przyrody i stosownie nań odpowiadać. Ojciec Święty podjął na tym tle także sprawę ekologii człowieka. – Również człowiek ma naturę, którą winien szanować i którą nie może manipulować dla własnej przyjemności – wyjaśniał, zwracając uwagę na konieczność ochrony duchowej przestrzeni człowieka.

Cytując słowa św. Augustyna: „Czymże są więc wyzute ze sprawiedliwości państwa, jeśli nie wielkimi bandami rozbójników?”, Papież zwrócił uwagę, że Niemcy znają to już z własnej historii.

Gdy państwo stało się narzędziem niszczenia prawa – stało się zorganizowaną bandą złoczyńców, która mogła zagrozić całemu światu i zepchnąć go na skraj przepaści. W odniesieniu do współczesnych demokracji Papież podkreślił, że w podstawowych kwestiach prawa, w których stawką jest godność człowieka i człowieczeństwa, zwykła zasada większości nie wystarcza, kryterium bowiem stanowi prawda. Papieskie przemówienie deputowani przyjęli owacjami.

Spotkanie z ludźmi, Kościołami i kulturami

Pierwszym liturgicznym spotkaniem Ojca Świętego z wiernymi była Msza św. na stadionie olimpijskim w Berlinie, gdzie zgromadziło się ok. 70 tys. ludzi oczekujących umocnienia wiary. W obojętnej, a nawet zimnej pod względem religijnym stolicy Niemiec jest to najbardziej powszechne pragnienie katolików. Homilię Papież poświęcił tematowi Kościoła. – Niektórzy, spoglądając na Kościół – mówił – zatrzymują się na jego aspekcie zewnętrznym. Kościół wówczas jawi się tylko jako jedna z wielu organizacji w społeczeństwie demokratycznym. I dodał: – Jeśli później dochodzi jeszcze bolesne doświadczenie, że w Kościele są ryby dobre i złe, pszenica i kąkol, i jeśli spojrzenie zatrzyma się tylko na rzeczach negatywnych, na błędach ludzi Kościoła, to wówczas już się nie dostrzega wielkiej i głębokiej tajemnicy Kościoła.

W sytuacji wielu ataków na Kościół katolicki w Niemczech mocno zabrzmiały słowa otuchy skierowane do katolików, których Papież zachęcał, aby w czasach kryzysu wartości i szerzącego się relatywizmu wiernie trwali przy Kościele.

Niemcy są dziś społeczeństwem wieloreligijnym i wielokulturowym. Ważną częścią pielgrzymki były więc spotkania międzyreligijne.  Przemawiając do wspólnoty żydowskiej w Reichstagu, Papież wspomniał o tragicznym losie, który zgotował Żydom Adolf Hitler. Na przykładzie wodza III Rzeszy Benedykt XVI mówił, czym kończy się brak poszanowania dla Boga. – „Wszechmocny” Adolf Hitler był pogańskim bożkiem, który chciał być namiastką Boga, Stwórcy i Ojca wszystkich ludzi – mówił Ojciec Święty. – Do czego zdolny jest człowiek odrzucający Boga i jakie oblicze może przybrać naród, który mówi Bogu „nie” – pokazały pod koniec wojny straszne obrazy z obozów koncentracyjnych – podsumował Papież.

Do wyznawców islamu Ojciec Święty mówił o fundamencie współżycia ludzi różnych kultur i religii, który stanowi niemiecka konstytucja, gdzie zapisane jest, że społeczeństwo zasadniczo homogeniczne położyło fundament uznawany dziś za ważny dla świata charakteryzującego się pluralizmem.

Bardzo ważne było spotkanie w drugim dniu pielgrzymki zorganizowane w byłym klasztorze augustiańskim w Erfurcie, gdzie przez kilka lat żył jako mnich Marcin Luter, inicjator reformacji. Benedykt XVI najpierw modlił się wspólnie z niemieckimi ewangelikami, a później spotkał się z przedstawicielami Kościołów ewangelickich Niemiec. Ojciec Święty powiedział o swoim wzruszeniu w związku z pobytem w miejscu, gdzie Marcin Luter studiował teologię i został wyświęcony na kapłana.