Opowiadania biograficzne o Jezusie jako Synu Bożym

Mateusz umieścił kuszenie Chrystusa w podobnym kontekście jak Marek, lecz jego tekst przypomina dramat, w którym akcja rozwija się aż do punktu kulminacyjnego, jakim jest odrzucenie największej pokusy i ostateczne zwycięstwo Jezusa. Główną cechą mateuszowej wersji kuszenia Jezusa są cytaty Starego Testamentu, wprowadzane czterokrotnie formułą: „zostało napisane”. Bez nich sens całej sceny byłby niezrozumiały.

Łukasz, podobnie jak Mateusz, umieścił opis kuszenia Jezusa w analogicznym kontekście: chrzest – kuszenie, początek publicznej działalności w Galilei, wprowadzając jednak pomiędzy scenę chrztu i kuszenia genealogię Jezusa, która powinna uzasadnić ludzkie pochodzenie Jezusa. W koncepcji Łukasza scena kuszenia jest jakby miniaturą całej Ewangelii i zapowiedzią drogi Jezusa ku Jerozolimie i krzyżowi. W zwycięstwie Jezusa nad szatanem można widzieć zapowiedź jego ostatecznego zwycięstwa w dniu Zmartwychwstania.

Kuszenie Jezusa w Ewangelii Markowej – jak i u Matusza, i u Łukasza – ma wartość przykładu. Zwycięstwo Jezusa nad szatanem jest optymistycznym znakiem nowych możliwości i perspektyw, jakie otwierają się przed chrześcijaninem. Św. Marek prezentuje czytelnikowi jeden z modeli naśladowania drogi Jezusa. Jezus jest na trudnej drodze wraz ze swoim ludem. Kresem tej drogi jest wyzwolenie. Dialog Jezusa z szatanem – w Ewangelii Matusza i Łukasza – pokazuje, jak można manipulować Pismem Świętym i tłumaczyć je tendencyjnie.

Przemienienie (Mk 9,2-8; Mt 17,1-8; Łk 9,28-36)

Zaraz po wyznaniu wiary przez Piotra: „Ty jesteś Mesjaszem” (Mk 8,29) Jezus oznajmia, że Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć, że będzie odrzucony, że będzie zabity... Słowa Jezusa stały się dla apostołów zaskoczeniem i rozczarowaniem. Z Ewangelii dowiadujemy się, że w tym nastroju Pan zostawił ich przez cały tydzień (por. Mk 9,2). Dopiero potem wziął ze sobą na wysoką górę, „osobno” trzech spośród nich – najbardziej zaufanych uczniów: Piotra (miał stać się głową Kościoła), Jakuba (pierwszy miał naśladować Pana w zapowiedzianym męczeństwie) i Jana (miał zostać jako ostatni żyjący świadek słów i czynów Pana). Tam przemienił się wobec nich: „Jego odzienie stało się lśniąco białe” (Mk 9,3).

Aby zrozumieć tę trudną perykopę koniecznie należy uwzględnić kontekst oraz pamiętać, że przemienienie (9,2-9) jest objawieniem tożsamości Jezusa wobec trzech świadków. Po wejściu na górę Jezus ukazuje się uczniom w takiej formie, która stanie się definitywnie Jego na skutek zmartwychwstania. Białe szaty charakteryzują byty niebieskie. Mateusz i Łukasz wspominają o zmianie oblicza Jezusa (Mt 17,2; Łk 9,29). Uczniowie są odbiorcami objawienia. Ukazują się Eliasz i Mojżesz. Mojżesz reprezentuje zawarcie przymierza i prawodawstwo, Eliasz natomiast przepowiadanie prorockie, którego celem było przyprowadzenie ludu Izraela z powrotem do Boga. Reakcja Piotra, który z przestrachu zaproponował zbudowanie namiotów, pokazuje, że uczniowie nie potrafią czekać na to, co ma się jeszcze dokonać. Piotr ucieka od sytuacji, która go przerasta i proponuje swoją aktywność.

W drugiej fazie objawienia uczniowie zostają osłonięci przez obłok i słyszą głos dochodzący z niego. Słowa zawierają deklarację: „to jest mój Syn umiłowany” i zachętę „Jego słuchajcie”. W deklaracji objawiona jest relacja Boga do Jezusa. Bóg jest Ojcem Jezusa; Jezus jest Synem Boga, ich wzajemna relacja jest scharakteryzowana przez miłość. Zachęta: „Jego słuchajcie” staje się w pełni zrozumiała. Uczniowie są zachęceni przez samego Boga do słuchania i akceptowania tego, co mówi Jezus. Bazą autorytetu Jezusa jest Jego relacja do Boga, tzn. Jego tożsamość. Uczniowie są zobowiązani do słuchania nie tyle ze względu na treść i jakość tego, co Jezus mówi, lecz ze względu na tożsamość Jego osoby. Na Górze Przemienienia (9,7) występuje połączenie między objawieniem tożsamości Jezusa i nakazem słuchania. Mojżesz i Eliasz zniknęli, czyli teraz jedynie Jezus jest tym, którego mamy SŁUCHAĆ, któremu mamy być posłuszni. Sam Jezus. Stary Testament (Prawo i Prorocy) jest tylko cieniem, zapowiedzią.

Przeżycie na górze – w ujęciu Marka, Mateusza i Łukasza – miało umocnić wiarę uczniów w Jezusa wobec zbliżającej się Jego męki.