Walka duchowa

„Duch wyprowadził Jezusa na pustynię. Czterdzieści dni przebył na pustyni, kuszony przez szatana” (Mk 1, 12). Dla duchowości Karmelu to bardzo ważny moment. Duch Święty prowadzi Syna Bożego na pustynię – tak samo Duch postępuje z każdym przybranym synem i z każdą przybraną córką Boga, z każdym z nas. Czas pustyni, czas trudu, próby i kuszenia, jest dla Jezusa przełomem. Kończy się spokojne życie w zaciszu domu w Nazaret. Rozpoczyna się nowy okres w życiu naszego Pana, czas głoszenia Ewangelii i formowania uczniów. Wyjście na pustynię, by stoczyć walkę z szatanem, to moment przełomowy.

Mówią, że „szatan nie istnieje”

Dziś wśród niewierzących panuje wygodny pogląd, że zły duch to taka metafora, że to fantazja, że to sztuka literacka i malarska, która miała uczyć niewykształconych. Niestety, zdarza się , że takie światowe myślenie przenika czasem do umysłów ludzi wierzących. Wierząc w Boga, powątpiewają w diabła. Jest to jedna z manipulacji złego ducha: jego radością i jego zwycięstwem jest, gdy ludzie w niego nie wierzą, gdy się nim nie przejmują. Wtedy może on swobodniej działać, łatwiej może mącić w naszych umysłach, podpowiadać swoje pomysły i rozwiązania. Jest jeszcze inny rodzaj taktyki złego ducha. Jakby druga skrajność. Jeśli jednym tłumaczy, że on nie istnieje ­­– więc jest niegroźny – to innym próbuje wmówić, że zły duch może być wszędzie i tak potężny, że nic i nikt mu się nie oprze. Człowiek, który uwierzy w takie kłamstwo, wszędzie będzie się doszukiwał szatana. W tym wypadku prawda jest pośrodku: zły duch jest, ale nie jest panem tego świata. Panem jest Chrystus i tak jak Jezus pokonał złego, tak samo Jego apostołowie, tak samo święci przez 2000 lat trwania Kościoła i tak samo my dziś pokonujemy złego, jeżeli tylko trwamy w bliskości z Jezusem.

Doświadczenie świętych

O realności walki ze złym mówią nam doświadczenia wielu świętych. Najbardziej znane przypadki to zmagania św. Jana Marii Vianneya, bł. Marii od Jezusa Ukrzyżowanego OCD, św. o. Pio. Chciałbym tutaj przypomnieć doświadczenie św. NM Teresy od Jezusa, tej która podjęła reformę Karmelu. To, jak Pan do niej dopuścił złego ducha, opisała w 32 rozdziale Księgi życia. „Będąc pewnego razu na modlitwie, w jednym momencie znalazłam się cała w takim stanie, że zdawało mi się, iż jestem umieszczona w piekle” (Ż 32, 1). Pan nasz Jezus Chrystus wcześniej obsypywał Teresę wieloma łaskami, które były na pewno „przyjemniejsze”. W sposób nadprzyrodzony sam się jej ukazywał, tłumaczył jej wiele swoich tajemnic, umacniał ją łaską tak, że łatwo wychodziła ze swoich złych skłonności. Tym razem chciał jej pokazać, z kim ona tak naprawdę walczy, czego pragnie dla niej jej wróg. „Wejście wydawało mi się czymś na kształt długiego i wąskiego zaułka (…). Podłoże zdawało się być bardzo brudną błotnistą mazią o cuchnącej woni, z mnóstwem obrzydliwego robactwa. W głębi znajdowało się zagłębienie zatopione w ścianie, coś na kształt szafy, gdzie widziałam się wciśnięta w wielkiej ciasnocie” (Ż 32, 1). Taki widok nie tylko dla kobiety wydaje się być przerażający. Teresa chce jednak podkreślić, że od strachu i obrzydzenia spowodowanego wizją, jeszcze gorsze były jej odczucia: „A to jest i tak niczym w porównaniu z konaniem duszy: ucisk, zduszenie, smutek tak mocno odczuwalny i z tak rozpaczliwym i przygnębiającym poczuciem niezadowolenia (…). A powtarzam, że najgorszy był tam ogień i to wewnętrzne uczucie beznadziejności” (Ż 32, 2). Jaki ogromny kontrast jest między tym, co Jezus dał jej oglądać wcześniej: szczęście zbawionych, miłosierdzie Ojca, spokój i radość wokół Jezusa, a tym co teraz zechciał Teresie pokazać Pan. Św. Teresa na własnej skórze poczuła całą grozę walki duchowej, zrozumiała że „Pan chciał, abym zobaczyła miejsce, które demony trzymały tam dla mnie przygotowane, a ja zasłużyłam na nie moimi grzechami” (Ż 32, 1).

Oto szatan i jego królestwo. Oto dusza ludzka świadoma walki, jaka się w niej i wokół niej toczy. Dusza ludzka, która wie, że wszystko zależy od jej życiowych wyborów. Oto Chrystus Pan, miłosierny Bóg, który jest czysty i święty, który jest mocniejszy od potęgi złego ducha. Oto w końcu perspektywa i naszej walki duchowej. Każdy z nas, czy tego chce czy nie, musi wybierać: do którego królestwa należę, po czyjej jestem stronie.

Święta nasza Matka była przerażona tą wizją. Zaraz po niej zaczyna w myślach wymieniać rzeczy dobre, które z pomocą łaski Bożej udało jej się w tym życiu spełnić. Po tej wizji jaśniej zaczynać rozumieć, skąd wybawia nas Miłosierdzie Pana. Bardziej dziękowała za krwawą ofiarę złożoną za nas na krzyżu! Księgę życia pisze jakieś sześć lat po tej wizji i z perspektywy czasu stwierdza, „że był to jeden z największych darów, które Pan mi uczynił” (Ż 32, 4). Po tej wizji Teresa podejmuje kolejne nawrócenie, postanawia porzucić to, co złe w jej życiu, nie ociągać się w służbie Bożej, a czynić jak najwięcej dobra. Niedługo potem postanawia już nie zwlekać z założeniem pierwszego klasztoru karmelitanek bosych.

Nasze czasy

Jestem pewien, że gdyby szatan dał poznać prawdę o sobie dzisiejszym niedowiarkom, to oni zajmowaliby pierwsze ławki na niedzielnej mszy świętej, i to nie tylko niedzielnej, ale i tej codziennej. Chodzi tu o prawdę: kim jest zły duch i czego pragnie. Jest on samą ciemnością, nienawiścią, cierpieniem i bólem, smutkiem i poczuciem bezsensu. Tego pragnie dla nas ludzi, których uważa za rywali, traktuje nas jak obiekt do zniszczenia. Doświadczenie św. Teresy przypomina doświadczenie wielu dzisiejszych wierzących, którzy „niewinnie” igrając z demonami poprzez chodzenie do wróżki, stawianie tarota, noszenie amuletów, kursy reiki czy inne podobne praktyki prędzej czy później doświadczają bliskości złego ducha! Nagle pobożnieją, nagle szukają ratunku w Bogu, nagle przypominają sobie o spowiedzi i o komunii świętej. Szkoda, że tak późno, że dopiero gdy diabeł miał do nich i do ich bliskich dostęp, gdy ich poranił. Dopiero wtedy się otrząsnęli.

Zły kusi nie wprost

Zły duch nie ma nad nami władzy. Takie reguły ustalił Bóg: szatan może nas kusić, może zwodzić, podsuwać swoje myśli, rozpalać w nas namiętności i uczucia, ale nie może nam rozkazywać. Decyzja zawsze należy do człowieka. Wolna wola: to ogromny dar od Boga, to nasza odpowiedzialność. Warto poznawać mistrzów życia duchowego, by od nich uczyć się, jak postępować, jak wybierać. „Spośród wielu podstępów, jakich używa szatan, by zwieść ludzi duchowych, ten bywa NAJCZĘSTSZY, że nie kusi wprost do złego, lecz usiłuje wprowadzić ich w błąd pozorem dobra, ponieważ wie, że za jawnym złem nie pójdą tak łatwo” (św. Jan od Krzyża, Przestrogi 10). Na przykład: szatan nie powie ci „zniszcz tego człowieka, poniżaj go tak, żeby się załamał”; zły tego pragnie, ale wie, że taką myśl każdy normalny człowiek po prostu ze wstrętem odrzuci. Przynajmniej wierzący by ją odrzucił. Dlatego zły duch chcąc osiągnąć swój cel, postara się stworzyć w twoim umyśle taki obraz tego człowieka, że wyda ci się czymś dobrym niszczenie go. Będzie ci ciągle przypominał krzywdy, jakich doznałeś, będzie je wyolbrzymiał, będzie w twojej wyobraźni przypisywał mu najgorsze intencje – których on nie ma, że jest złośliwy, że podstępny. Kiedy człowiek zacznie słuchać podszeptów złego, kiedy zacznie im przytakiwać, w końcu tak się nakręci, ze zacznie złośliwie niszczyć swego bliźniego, uważając, że czyni dobrze. W taki sposób zły potrafi osiągnąć swój cel.

Walka duchowa to walka ze złym duchem. Pole tej walki to twój umysł, wyobraźnia i uczucia. Cel walki to twoja wolna wola, twoje wolne decyzje. Zły duch to kłamca, zwodziciel i krętacz. Chrystus Pan to Prawda, Życie i Miłość. Komu dajesz posłuch, komu bardziej wierzysz?