Po drugie: wdzięczność rodzi wdzięczność

Anna pożyczyła od koleżanki dużą sumę pieniędzy, które były jej pilnie potrzebne. Wcześniej ich relacje nie układały się najlepiej, często się sprzeczały, kłóciły. Anna czuła się przez swoją koleżankę niezrozumiana, traktowana z wyższością, a nawet pogardą. Ale pieniądze od niej pożyczyć musiała, bo nie miała od kogo. I od tego momentu wszystko się zmieniło. Koleżanka stała się sympatyczna, miła, przestała ciągle krytykować. Mimo to Anna podejrzewała, że nie jest to postawa szczera. Wyczuwała w niej jakiś fałsz, dwulicowość. Jednak nie zdecydowała się powiedzieć tego koleżance. Uznała, że skoro zaciągnęła u niej dług, to powinna być wobec niej wdzięczna, a nie krytyczna. Po pewnym czasie koleżanka zaczęła coraz bardziej ingerować w życie Anny. Z uśmiechem na ustach wtrącała się do wszystkiego, chciała decydować o wszystkim: począwszy od koloru ścian w mieszkaniu, skończywszy na wyborach zawodowych Anny. – Dość tego, nie pozwolę się tak traktować! – postanowiła Anna. Nic jednak nie zrobiła. Nie pozwoliło jej na to uczucie wdzięczności. W końcu jest dłużniczką koleżanki. Nie ma prawa być wobec niej niemiła. I nawet, kiedy już w końcu oddała dług, to jeszcze przez kilka lat czuła się wobec niej słabsza, gorsza, zależna.

Dopuścić wdzięczność

Historia ta pokazuje, że z uczuciem wdzięczności mamy wielki kłopot. Często nie umiemy wdzięczności właściwie przeżywać. Boimy się jej, stanowi ona dla nas zagrożenie. Dlatego niechętnie przyjmujemy drogie prezenty. Bo trzeba się będzie potem odwdzięczyć. Wolimy nic nie dostać, niż potem martwić się o sposób odwdzięczenia się. Paradoksalnie wdzięczność to jedno z najtrudniejszych uczuć. Łatwiej jest przeżywać agresję czy złość na kogoś, kto nas skrzywdził. Ale jeżeli nie skrzywdził, tylko wręcz przeciwnie – jest dla nas wyjątkowo dobry, tutaj zaczynają się kłopoty. Jesteśmy dłużnikami kogoś takiego. I z tym długiem nie radzimy sobie. Ten dług może kojarzyć nam się z zależnością. A zależność jest już szczególnie ciężka do zniesienia. Może zrodzić w konsekwencji bunt. Ale nawet wtedy zbuntowanemu człowiekowi towarzyszyć będzie poczucie winy, że oto buntuje się przeciwko swojemu dobrodziejowi.

Kiedy wdzięczność jest dla nas tak trudna do przeżywania, wolimy ją stłumić, aby tego uczucia już nie przeżywać. Nie czuć się przez to gorszym, zależnym. I wtedy innym wydaje się, że jesteśmy niewdzięczni, bo tak rzadko – albo wcale – okazujemy wdzięczność. Tylko że my wcale nie jesteśmy niewdzięczni, a po prostu uczucie wdzięczności stłumiliśmy.

Warto więc wdzięczność z powrotem dopuścić do świadomości. Zmierzyć się z tym uczuciem, zobaczyć, co się za nim kryje i dlaczego warto dojrzale i świadomie uczucie to przeżywać.