Przykazanie miłości to dużo więcej niż tolerancja

Oczywiście, można powiedzieć, że Jan Paweł II wyrósł z takiej tradycji, bo taki był przecież etos Polaków. Jednakże w stwierdzeniu Luigiego Accattolego kryje się pewne daleko idące uproszczenie rozumienia tegoż etosu. Polska to nie tylko kraj tolerancyjny. Polska to także kraj, a przede wszystkim naród, bardzo głęboko skrzywdzony – zwłaszcza podczas drugiej wojny światowej. Gdzie jest wielka krzywda, tam nie wystarczy postawa tolerancji, aby z poczucia krzywdy się wydobyć. Tam musi być przebaczenie – i to rozumiane w duchu Ewangelii, w której miłość zajmuje poczesne miejsce. Nawet wtedy, kiedy przebaczyć niełatwo. I Polska uczyniła to poprzez słynne Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich wystosowane jesienią 1965 r. z jego znamiennymi słowami: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”.

Etos Polski to nie tylko etos tolerancji, ale i etos przebaczenia w imię dobrej przyszłości wszystkich ludzi będących dziećmi tego samego Ojca. To właśnie z niego wyrastał Jan Paweł II. W jego też świetle należy pojmować liczne wystąpienia Papieża Polaka skierowane do różnych państw i narodów, np. do krajów tworzących dawną Jugosławię, pośród których rachunek win i krzywd ciągle jest jeszcze zatrważający. Wyjść z nich można jedynie przez wzajemne przebaczenie. Sama tolerancja tu nie wystarczy. To, co głosił Jan Paweł II, było przesłaniem Ewangelii, a nie tolerancji. Ewangelii, która jest Ewangelią życia i miłości, w której centrum znajduje się Jezus Chrystus.

***

Proste tolerowanie siebie nie może wystarczać chrześcijanom i Kościołom Chrystusa. Toleruje się przecież czasem nawet zło – w imię większego dobra. Nie chciałbym, żebyście mnie tylko tolerowali. I nie chcę was, drodzy bracia i siostry, jedynie tolerować. Cóż to za bracia i siostry w Chrystusie, którzy się jedynie tolerują?! Jesteśmy naprawdę umiłowanymi dziećmi Boga, ukochanymi synami w Synu, jesteśmy mieszkaniem Ducha Świętego, umiłowaliśmy Ewangelię, jesteśmy wszczepieni w Chrystusa, napojeni Jego Duchem. - z przemówienia wygłoszonego w czasie nabożeństwa ekumenicznego w ewangelickim kościele Przenajświętszej Trójcy, Warszawa, 9 czerwca 1991

Wzywam rodziców i nauczycieli, aby zwalczali rasizm i ksenofobię, kształtując postawy pozytywne, oparte na katolickiej nauce społecznej. (…) Chrześcijanie (…) muszą dokładać starań, aby przezwyciężać wszelkie skłonności do zamykania się w sobie oraz dostrzegać w ludziach innej kultury dzieło Boże - z orędzia Jana Pawła II na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2003

***

Bp Marek Jędraszewski – biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej. Autor wielu książek, w tym książki poświęconej pierwszej wizycie Papieża Jana Pawła II w Poznaniu. Profesor, kierownik Zakładu Filozofii Chrześcijańskiej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Studenci uwielbiają jego wykłady. Potrafi w niecodzienny sposób łączyć elementy filozofii ze sztuką, literaturą, muzyką. Zna biegle języki: włoski, francuski i niemiecki. Przez kilka lat studiował w Rzymie na Uniwersytecie Gregoriańskim. Kiedyś nie opuszczał żadnego meczu Lecha Poznań, jako kleryk należał do drużyny piłkarskiej.