Odnaleźć Słowo

Biblia Warszawsko-Praska jako pierwsza odeszła od słowa „kołatać” używanego przez starsze przekłady. Szukajcie a znajdziecie; kołaczcie a otworzą wam (Mt 7, 7); Oto stoję i drzwi i kołaczę (Ap 3, 20) – czytamy w Biblii Tysiąclecia, podobnie jest w Biblii Poznańskiej. Przekład ks. bpa Romaniuka konsekwentnie używa tu słowa „stukać”. Przekład ekumeniczny oraz Towarzystwa św. Pawła mówią z kolei o „pukaniu”. Można tutaj prześledzić przemianę języka polskiego.

Prawdziwą jednak rewolucję Biblia Warszawsko-Praska proponuje w innym miejscu. Mówimy, iż coś zgadza się „co do joty”. Ten zwrot (i jeszcze kilka podobnych) swój rodowód wywodzi z Ewangelii św. Mateusza: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie (Mt 5, 18). Jota to najmniejsza litera alfabetu greckiego, odpowiednik hebrajskiej litery jod. Za pomocą kreski zaś odróżniano litery alfabetu hebrajskiego. Wszystkie przekłady zostawiają ową jotę, choć prawdę mówiąc nikt bez sięgnięcia do przypisu nie będzie wiedział, o co chodzi (a nie zawsze przypis jest). Łatwiej jest z kreską, bo występuje ona również w alfabecie łacińskim, choć w innym kształcie i innej roli. Biblia Warszawsko-Praska tłumaczy to zdanie następująco: Dopóki ziemia i niebo nie przeminą, nie będzie opuszczone ani jedno „i”, co więcej, nawet ani jedna kropka nad „i” nie zmieni się”.

Praca nad najnowszymi przekładami ciągle trwa, pierwsze wydania mają bardziej charakter studyjny niż ostateczny, nie można więc jeszcze przesądzać, jaki będzie ich kształt. Warto jednak już teraz wskazać jedną bardzo istotną zmianę. Typowo biblijnym słowem, stworzonym przez ks. Jakuba Wujka, jest „zaprawdę” – odpowiednik hebrajskiego słowa „Amen” na początku zdania. Zaprawdę, mówię wam… – ten zwrot pojawia się w wielu miejscach Ewangelii. Nie jest to jednak (i chyba nigdy nie było) słowo używane w codziennym języku polskim. Wujek wymyślił je nie mogąc znaleźć dobrego odpowiednika.. Oba przekłady, ekumeniczny i paulistów, odchodzą od tego słowa. Zamiast: Zaprawdę, mówię wam… czytamy tam: Zapewniam was…

Kwestia przekładów biblijnych bardzo konkretnie dotknie nasz Ruch w następnym roku pracy formacyjnej. Jego temat „Czyńcie uczniów” został zaczerpnięty z Ewangelii św. Mateusza 28,19. Ks. Franciszek Blachnicki w konferencjach ewangelizacyjnych mówił: W przekładzie polskim tekstu Wielkiego Nakazu Misyjnego jest pewna nieścisłość. Wiersz dziewiętnasty przetłumaczony został jako Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody a odsyłacz mówi: „dosłownie: «Idźcie więc i czyńcie uczniów ze wszystkich narodów»”. „Czyńcie uczniów” to przecież coś o wiele więcej niż „nauczajcie”.