Przemoc seksualna wobec dzieci

Niestety, ostatnie lata pokazały, że nie zawsze w Kościele przełożeni w sposób właściwy karali swoich podwładnych za molestowanie nieletnich. Dlatego Kongregacja Nauki Wiary 18 maja 2001 roku wystosowała List do wszystkich biskupów Kościoła katolickiego oraz do innych zainteresowanych ordynariuszy i hierarchów o cięższych przewinieniach zastrzeżonych Kongregacji Nauki Wiary.

Znajdujemy w nim trzy kategorie przestępstw kościelnych, których rozpatrywanie zostało zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary.

1. Przestępstwa popełnione przeciw świętości Ofiary oraz Sakramentu Najświętszej Eucharystii.
2. Przestępstwa przeciw świętości Sakramentu Pokuty.
3. Przestępstwo przeciw dobrym obyczajom, to jest przeciw szóstemu przykazaniu Dekalogu, gdy popełnia je duchowny z osobą przed 18. rokiem życia.

Zajmiemy się trzecią z tych kategorii, w niej bowiem zawarte jest molestowanie nieletnich. Warto zwrócić uwagę, że Kongregacja Nauki Wiary podniosła wiek osoby małoletniej, wobec której może dojść do popełnienia przestępstwa molestowania, z 16 do 18 lat. Sformułowała też jasno zasady postępowania w takich sytuacjach.

Powiadomienie przełożonego kościelnego. Poszkodowane dziecko, samo lub w obecności innej osoby dorosłej, np. rodzica, prawnego opiekuna, powinno powiadomić odpowiedniego przełożonego kościelnego, że było molestowane seksualnie przez duchownego. Owym odpowiednim przełożonym kościelnym jest przełożony kapłana oskarżonego o molestowanie seksualne. W wypadku kapłana diecezjalnego będzie to biskup, a w wypadku zakonnego – prowincjał.

Prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa. Nigdy nie możemy a priori założyć, że oskarżenie jest prawdziwe lub fałszywe. Należy do tego podchodzić z dużą ostrożnością. Dlatego przełożony kościelny, który dowie się „choćby o prawdopodobieństwie zastrzeżonego przestępstwa”, powinien przeprowadzić wstępne dochodzenie.

Wstępne dochodzenie. Ma ono na celu formalne zebranie materiału dowodowego, który ma naświetlić oskarżenie. Powinno zawierać protokolarnie spisane zeznania osoby pokrzywdzonej, ewentualnych świadków zajścia, inne ważne dokumenty, a także wyjaśnienie oskarżonego. Przełożony kościelny na tym etapie nie ocenia materiału dowolnego ani o niczym nie decyduje.

Powiadomienie Kongregacji Nauki Wiary. Po wstępnym dochodzeniu przełożony kościelny ma obowiązek przesłać zebrany materiał do Kongregacji Nauki Wiary, która go oceni, a następnie określi, czy przełożeni kościelni za pośrednictwem swoich własnych trybunałów mają dalej prowadzić postępowanie karne, czy z uwagi na szczególne okoliczności Kongregacja sama przejmie postępowanie w danej sprawie.

Instrukcja. Jeżeli Kongregacja Nauki Wiary uzna, że sprawę dalej ma prowadzić przełożony kościelny za pośrednictwem swojego trybunału, zwykle wskazuje, jak ma to wyglądać: czy np. drogą procesową czy administracyjną, czy konieczne są badania i opinie biegłych psychologów i seksuologów itp. Każda sprawa rozpatrywana jest przez Kongregację indywidualnie i traktowana bardzo poważnie.

Przedawnienie. Nie jest obojętne, kiedy poszkodowany zgłosi się do przełożonego kościelnego. Postępowanie karne o molestowanie seksualne nieletnich wygasa na mocy przedawnienia, które w tych sprawach następuje po 10 latach. W wypadku przestępstwa popełnionego przez osobę duchowną wobec osoby niepełnoletniej przedawnienie zaczyna biec od dnia, w którym osoba niepełnoletnia ukończyła 18 rok życia.