Alkoholizm chorobą rodzinną

U dzieci alkoholików występują też stany psychasteniczno-depresyjne i fobie.
Dzieci takie wykazują brak aktywności, tendencję do szybkiego męczenia się ,bierność w kontaktach społecznych. Dzieci te nisko oceniają swoje możliwości. Dominują uczucia smutku, przygnębienia, niezadowolenia z siebie.

W okresie dorastania przedstawione wyżej zaburzenia ulegają nasileniu. Reakcje protestu staja się bardziej gwałtowne aktywność społeczna przybiera często formy patologiczne.
Rodziny dotknięte problemem alkoholowym różnią się zdecydowanie pomiędzy sobą sposobem funkcjonowania, atmosfera, pozycją społeczną itd. Dzieci osób uzależnionych cierpią nierzadko na najcięższe postacie współuzależnień, one są najbardziej poszkodowane.

Dziecko w rodzinie z problemem alkoholowym uczy się trzech rzeczy na „nie”

NIE UFAĆ
Jest konkluzją i intuicją życiową w chaosie i wobec urazów jakie oferuje życie Nieufność budzi obronność zaś brak porządku rodzi chaos myśli i nieuporządkowane życie uczuciowe.

NIE MÓWIĆ
Jest silnym komunikatem od dorosłych w sprawach związanych z problemem alkoholowym. Nie mówi się o tym że jedno z rodziców pije. Nie mówić oznacza też zamknięcie się na tematy związane z rodziną wobec obcych. Ogromnie trudno przebić się przez owo dziecięce zaprzeczenie ten stan rzeczy obowiązuje zaś tragiczną czasem samotnością dziecka w rodzinie alkoholowej.

NIE ODCZUWAĆ
To efekt nauki znieczulania się. Nie tylko wielkie, przerażające uczucia powodują obronne odcinanie się od innych także nienawiść czy po prostu uporczywa złość do któregoś z rodziców albo też obojga gdy się jest małym dzieckiem stanowi bardzo trudną psychologicznie sytuację (W. Sztander, 1995, s. 22-23).

Każde dziecko doświadcza uczuć strachu, gniewu, niepewności, winy, zakłopotania i wstydu, ale dzieci z rodzin alkoholowych przeżywają te uczucia z głębokością i intensywnością nie spotykaną u większości ich rówieśników. Fakt alkoholizmu w rodzinie staje się główną siłą nadającą kierunek życiu dziecka.

Wszystko obraca się wokół problemu alkoholowego ojca czy matki. Życie każdego członka rodziny także dzieci można porównać do pola bitwy. Każdy musi walczyć o przetrwanie. Dziecko zmuszone jest często do stawania po stronie któregoś z rodziców. Rodziny aby poradzić sobie ze swoim cierpieniem stosują mechanizmy obronne a są nimi zaprzeczenie i negowanie. Jednym ze sposobów w jaki osoby współuzależnione próbują złagodzić problemy dręczące rodzinę jest udawanie że wszystko jest w porządku.

*****

Monika Zamarlik-Mazurek – kurator zawodowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Podgórza
Witold Mazurek – magister pedagogiki, doktorant na Akademii Pedagogicznej w Krakowie