Watykan od środka

Kiedyś zapytano Jana XXIII, czy wie, ile osób pracuje w Watykanie. Znany z poczucia humoru papież odpowiedział: „Nie wiem, ale nie sądzę, aby więcej niż połowa”. Dziś wydaje się, że odpowiedź byłaby inna. Spośród około 4 tys. zatrudnionych w państwie watykańskim z pewnością „więcej niż połowa” pracuje solidnie, zwłaszcza, że od 1999 r. obowiązują nowe zasady zatrudniania pracowników watykańskich.

Zdecydowaną większość spośród około 1000 mieszkańców Watykanu stanowią mężczyźni, głównie wyżsi duchowni pracujący w dykasteriach Kurii Rzymskiej. Obywatelstwo Watykanu posiada 557 osób, wśród nich 58 kardynałów, 293 duchownych pracujących w placówkach dyplomatycznych Stolicy Apostolskiej na wszystkich kontynentach, 61 innych duchownych, 101 członków korpusu Papieskiej Gwardii Szwajcarskiej i 43 świeckich pracujących w Watykanie. Na terenie Watykanu mieszka ok. 250 osób, które zachowują obywatelstwo kraju swego pochodzenia.

Świeccy pragnący podjąć pracę w Watykanie muszą mieć poniżej 35 lat, cieszyć się dobrym zdrowiem i niekaralnością i mieć za sobą odbytą już służbę wojskową. Nikt też nie zostanie zatrudniony bez rekomendacji swego proboszcza. Kiedy obejmują pracę, składają wyznanie wiary oraz przysięgają zachować tajemnice służbowe. Zabroniona jest nieusprawiedliwiona nieobecność, zajmowanie się w pracy zajęciem z nią niezwiązanym albo niewywiązywanie się z obowiązków. Świeccy pracownicy Watykanu nie mogą przyjmować prezentów, a w swoim życiu prywatnym muszą kierować się nauczaniem Kościoła. Oznacza to, że pracownikami Watykanu nie mogą być rozwodnicy, osoby które zawarły jedynie związek niesakramentalny itp. Zasadą jest też, że szeregowi pracownicy Watykanu nie udzielają wywiadów. Korzystają za to z dni wolnych, którymi są obok niedziel i ważniejszych świąt: rocznica wyboru papieża, jego imieniny, rocznica ustanowienia państwa watykańskiego, wspomnienie św. Józefa Robotnika, dni Triduum Paschalnego, poniedziałek i wtorek po Wielkanocy, wigilia i dwa dni po Bożym Narodzeniu, a także 3 dni z okazji święta Wniebowzięcia NMP. Mogą korzystać z dobrej opieki medycznej lekarzy wszystkich specjalności. W sklepach znajdujących się na terenie Watykanu zakupy są tańsze niż w Rzymie. Wszyscy mają prawo do 26 dni urlopu. Zgodnie z art.18 Nowej Ustawy Zasadniczej Państwa Watykańskiego, spory związane ze stosunkiem pracy między pracownikami państwa a administracją należą do kompetencji Biura Pracy Stolicy Apostolskiej.

Przepisy o zatrudnianiu z 1999 r. odnosiły się też do duchownych. Nowość polegała na tym, że księża w chwili podjęcia pracy nie powinni mieć więcej niż 45 lat. Oczywiście, zasada ta nie dotyczy wyższego duchowieństwa (kardynałów i biskupów) zajmujących kierownicze stanowiska w dykasteriach Kurii Rzymskiej.

Najwięcej świeckich pracowników watykańskich zatrudnionych jest w służbach porządkowo-remontowych (ok. 450), w muzeach watykańskich (ok. 350) oraz w służbie zdrowia (ponad 100). Ich dzieci chodzą do szkół poza murami.