David Hay i Rebecca Nye szukając odpowiedzi na pytanie, czy duchowość jest cechą wrodzoną, czy też wynikiem wychowania w określonej kulturze, zdecydowali się poddać badaniom młodsze dzieci, które nie zdążyły jeszcze ulec socjalizacji i religijnej inkulturacji. Więź, 11-12/2007
Dzieci w Polsce rozpoczynają proces socjalizacji religijnej już w wieku przedszkolnym, czyli mając 4-5 lat, i kontynuują go w szkole. Nauczane są głównie prawd wiary katolickiej, choć – jak wiadomo – uczestnictwo w lekcjach religii nie jest obowiązkowe.
Różnice kulturowe i religijne między obu krajami mają pewien wpływ na szczegółowe wyniki badań nad duchowością dzieci w Polsce i Wielkiej Brytanii, ale – co ciekawe – nie wywierają istotnego wpływu na intensywność doświadczenia duchowego wymiaru życia.
David Hay i Rebecca Nye przeprowadzili badania na 38 dzieciach w wieku 6-7 oraz 10-11 lat. Próba badawcza składała się z dzieci reprezentujących następujące grupy:
6-7 lat | 10-11 lat | |
Kościół anglikański | 2 | 2 |
Islam | 1 | 3 |
Kościół rzymskokatolicki | 1 | 1 |
Bezwyznaniowe | 14 | 14 |
Razem | 18 | 20 |
Po trzech latach intensywnych badań i przeanalizowaniu ogromnej liczby zapisów z wywiadów, przeprowadzonych z dziećmi prze Rebekę Nye, naukowcy uznali, że prawdziwy, wewnętrzny świat badanych dzieci najlepiej oddaje termin „świadomość relacyjna“. Badacze dostrzegli w niej cztery wymiary: dziecko – świadomość Boga, dziecko – świadomość innych, dziecko – świadomość otaczającego je świata oraz dziecko – świadomość siebie.
Ku zaskoczeniu badających duchowość u dzieci nie jest stanem przeżywanym indywidualnie, sam na sam, ale – jak pisze Nye – jest to stan podwyższonej świadomości lub percepcji, odnoszący się do różnorodnych treści poruszanych przez dziecko podczas rozmowy.
Prześledźmy teraz poszczególne aspekty świadomości relacyjnej. Opisując relację do Boga dzieci brytyjskie wykazują większą kreatywność niż dzieci polskie. W jakimś sensie są też nastawione bardziej filozoficznie, ponieważ zadają pytania na temat Jego natury, wątpią i zastanawiają się, czy jest tylko jeden Bóg, czy może istnieje wielu bogów.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |
O św. Stanisławie Kostce rozmawiają jezuiccy nowicjusze z Gdyni: Marcin, Szymon, Jakub i Mateusz
O kryzysie Kościoła mówi się dziś bardzo wiele, choć nie jest to w jego historii sytuacja nowa.