KIK w samo południe (Kluby Inteligencji Katolickiej w wyborach 1989 roku)

Współtwórcy zwycięstwa

Niestety, ze względu na brak dostępnych źródeł nie jest tu możliwe dokonanie szczegółowego opisu, jak wyglądał wkład wszystkich Klubów Inteligencji Katolickiej w wybory roku 1989. Warto wszakże przytoczyć przykłady, ażeby lepiej przybliżyć, na czym polegała wielka rola KIK-ów w tych przełomowych dla Polski i świata wyborach.

Oficjalnie KIK występuje wśród założycieli Komitetu Obywatelskiego „S” w następujących ówczesnych województwach: białostockie, bielskie, bydgoskie, chełmskie, częstochowskie, elbląskie, gdańskie, gorzowskie, jeleniogórskie, olsztyńskie, opolskie, kaliskie, kieleckie, koszalińskie, krakowskie, krośnieńskie, legnickie, leszczyńskie, lubelskie, łódzkie, nowosądeckie, pilskie, płockie, poznańskie, przemyskie, radomskie, rzeszowskie, siedleckie, słupskie, sieradzkie, skierniewickie, szczecińskie, tarnobrzeskie, tarnowskie, toruńskie, wałbrzyskie, włocławskie, zamojskie, zielonogórskie.

Siedziba KIK była zarazem pierwszym lokalem KO „S” w takich miastach wojewódzkich, jak Bielsko-Biała (prezes KIK Zdzisław Greffling był pierwszym przewodniczącym KO „S”); Bydgoszcz (wiceprezes KIK Leon Masiak udostępniał swój numer telefonu jako kontakt do KO „S”); Częstochowa (przewodniczącą KO „S” była Janina Ujma, wieloletnia działaczka KIK); Kalisz; Kielce; Koszalin (wiceprzewodniczącym KO „S” był prezes KIK Roman Tabisz); Kraków (Andrzej Potocki, prezes KIK, był zarazem przewodniczącym krakowskiego KO „S”, sekretarz Klubu Tadeusz Skiba – szefem organizacyjnym Komitetu, który wraz z KO tarnowskim i nowosądeckim tworzył Małopolski KO „S”); Legnica (KO „S” był koordynowany przez prezesa KIK w Głogowie, Stanisława Orzecha); Leszno; Łódź; Piła (działacz NSZZ „S” oraz KIK Justyn Wardalski był zarazem przewodniczącym KO „S”); Płock (wiceprzewodniczącym KO „S” był wiceprezes KIK Kazimierz Cieślik); Przemyśl, Radom; Opole; Sieradz (początkowo KO „S” mieścił się w lokalu KIK w Zduńskiej Woli, którego prezesem był Tarcyzjusz Matusiak, zaś w prezydium KO „S” był Marek Cieślak, wiceprezes KIK); Szczecin (na czele KO „S” stał Mieczysław Ustasiak, prezes Szczecińskiego Klubu Katolików); Wrocław (przewodniczącym KO „S” był Adolf Juzwenko z wrocławskiego KIK); Zielona Góra (tu inicjatorami powstania KO „S” byli działacze KIK). Dodać warto jeszcze, że w gdańskim KO „S” ważną rolę odgrywali Mikołaj Kostecki – współzałożyciel i wiceprezes KIK, oraz działacz Klubu Szymon Pawlicki.

Komitety obywatelskie w oparciu o istniejący KIK powstawały także w mniejszych ośrodkach, jak Olkusz, Głogów, Gliwice, Tychy, Bytom, Lubaczów, Kluczbork, Tczew, Prudnik, Nysa, Lubań Śląski, Sanok, Szczecinek, Myślenice i w innych miejscowościach w całym kraju.

Wśród 260 posłów i senatorów „Solidarności”, wybranych 4 czerwca do Sejmu PRL X kadencji i Senatu I kadencji – jak oceniał w 1994 r. Zbigniew Nosowski – 32 osoby były związane z KIK-ami z całego kraju. Wydaje się, że należałoby tę liczbę podnieść do 36 osób. Symboliczny jest niewątpliwie fakt, że prezes warszawskiego KIK Andrzej Stelmachowski został wybrany marszałkiem odrodzonego Senatu, a sekretarz tego Klubu, Andrzej Wielowieyski – wicemarszałkiem Senatu. Wkrótce potem Tadeusz Mazowiecki został pierwszym od pół wieku niekomunistycznym premierem Polski.