Gdzie słońce nie zachodzi

Zerwał się wieczorny wiatr, pot zasechł na plecach, nad rozbełtane pomidory zleciały się komary i tumany meszków, syberyjska zakała.

– Alinka! – krzyknął Piotr, ubijając intruza klapsem w łopatkę. – Nie przynoś już nic! Idziemy do chałupy, chłodno już, gryzą te france.

Dom Piotra ma ozdobne drzwi, które prowadzą do podwórza. Wszędzie zajady, dziury, rozstępy. Jakby udawały coś innego; coś, czym nigdy nie były i nie będą. Wszystko w starym, pachnącym drewnie. Na ścianie wyblakły obrazek, na stole wyblakła cerata.

Po drugiej stronie chałupy pręży się lipa. – Rośnie taka u was? – pyta Piotr. –  Za wojny plotłem z nich sapaćki, buty, które zimą wypełnialiśmy wełną. Byłem mistrzem ich plecenia. Ludzie ode mnie brali.

Jak mieli nie brać, skoro zimą, jak przyjdzie mróz to jest i czterdzieści stopni? I noc – prawie przez całą dobę. Piotr i Alinka wyjeżdżają wtedy do miasta Niżny Tagił, do rodziny. A wiosną wracają do Oslianki, wtedy gdy ptaki zaczynają śpiewać. Potem się robi lato, wiaterek smaga Piotrową skórę, późnej przychodzi jesień, razem robią konfitury i marynaty, potem idą znów mroziska, Piotr i Alinka… I tak dalej.

 Piotr Fiodorowicz wygląda czerstwo, zdrowo. Mówi ekspresyjnie, niemal poetycko, mocno akcentuje wyrazy, jakby za każdym razem mówił o życiu po raz pierwszy albo ostatni;  jakby się bał, że już nikt nie usłyszy jego opowieści; jakby opowiadał bajkę. W każdym wątku wraca do słów: „Za wojny…”. Tylko wtedy bajarzowi marszczy się czoło i gasną oczy.

– Za wojny pracowałem za darmo dla armii, na fabryce. Gdy się zaczęła, miałem siedem lat. Nigdy nie byłem na froncie. Całą wojnę spędziłem tu, na Uralu. Masz tu wszystko: złoto, żelazo, miedź, drewno i żywność. Najwięcej na front wysyłaliśmy żelaza i jedzenia. Żeby ugotować coś do jedzenia musisz rozpalić ogień – a nam zabierali nawet zapałki. Dlatego musieliśmy ten ogień cały czas podtrzymywać. Na ogniu robiliśmy jedzenie: przemielona kartoszka z mąką udawała chleb. Nic innego nie jadłem. Nie było zegarków, pracowaliśmy od rana do nocy.

Piotr spogląda przez okno.

A tam jasno, wieczór. Noce są tu teraz długie – trwają  po trzy-cztery godziny; miesiąc temu słońce ledwie chowało się za tajgę i już wschodziło na nowo.

– To koszmar, koszmar! – patrzy w stół, gdy Alinka krząta się  przy piecu. – Nikomu, nigdzie i nikomu nie życzę wojny – szklą mu się oczy.

– Alinka! – obraca się do pieca Piotr. – A zrobisz jeszcze tych blinczików?

– Już, już niosę! Jedzcie! – kładzie na stole stos cieniutkich, niemal przeźroczystych naleśników. I klepie go po plecach.

Dobrali się, bez zdania. Piotr gada i gada, a Alinka sufluje. Dogaduje, żartuje, figluje. Niby półgłosem, niby od niechcenia, a boki zrywać. Dobra i równa kobieta, tak o niej pewnie myśli Piotr. Poznali się na Uralu, gdzie jej matka przyjechała za pracą. Urodziła się w Kursku. Za wojny wypędzili ją na Donbas. Każdy wątek rozmowy kończy tak: „Za wojny wracałam z matką pieszo z Donbasu do Kurska, sześćset kilometrów, przez dokładnie pięćdziesiąt sześć dni. Mijaliśmy spalone wioski, zgliszcza, trupy”.

– O, jest i warienie do herbatki! – cieszy się Piotr – No spróbuj, spróbuj! – podsuwa słoik pod nos. Warienie jest z Piotrowych truskawek. Truskawki są z Piotrowego ogrodu.

– Chodź, pokażę ci jeszcze dziś ogród!

– Jutro pokażesz, późno już dziś – strofuje go Alinka

– A gdzie tam późno, kobieto!

– No zobacz, u nas wszystko jest! – ogarnia dumnie wzrokiem swoje małe poletko za domem. – Tu cebulka. Tu  pomidorki – jeszcze zielone, później niż u was dojrzewają, obok ogórków nie sadź. Tu  papryczka, tu kartofle na cały rok, a tam porzeczki. A i chlebek pieczemy, a jakże! – uśmiecha się od ucha do ucha. Zobacz, ile drewna w tajdze narąbałem, jest czym palić.