Kościół szturmuje młodzież

Robi wrażenie także wybór cytowanych autorów. Znajdziemy m.in. wypowiedzi prekursora New Age Hermanna Hessego, wielokrotnie cytowanego autora „Opowieści z Narnii” Clive’a Staplesa Lewisa, genialnego filozofa Ludwika Wittgensteina oraz nie do końca ortodoksyjnych mistyków Jakuba Böhme i Mistrza Eckharta. Ten ostatni powiedział m.in.: „Jeśli jedyną modlitwą, którą mówisz w życiu, są słowa »dziękuję ci«, to wystarczy”. Z kolei myśl Paula Claudela koryguje zbyt naiwny misyjny zapał: „Mów o Chrystusie tylko wtedy, gdy cię ktoś zapyta. Ale żyj tak, żeby pytano cię o Chrystusa”. Szczytem przewrotności jest jednak bardzo pobożny cytat zwalczającego religię ateisty Ludwika Feuerbacha: „Gdzie topnieje wiara w Matkę Bożą, tam również topnieje wiara w Syna Bożego i w Boga Ojca”.

Bardziej swobodny język nie oznacza jednak spoufalania się z młodymi adresatami. Katechizm porusza także kwestie trudne, jak np. grzechy w Kościele: „Postrzegany z zewnątrz jest tylko instytucją historyczną, z historycznymi strukturami, ale też z błędami, a nawet przestępstwami – jest Kościołem grzeszników”. Zupełnie serio traktuje młodzież również wtedy, gdy cytuje fragment książki Benedykta XVI „Światłość świata”, który niedawno wywołał na świecie poruszenie: „Użycie prezerwatywy jest uzasadnione w pojedynczych przypadkach, choćby wtedy, kiedy stosuje ją prostytutka lub jej partner, gdzie może być to pierwszy krok w kierunku moralności, odrobina odpowiedzialności, uświadomienie sobie, że nie wszystko wolno i nie wszystko to, co się chce, można robić...”.

Skazany na sukces

Jak się wydaje, wraz z tą publikacją można odnotować pewien doktrynalny postęp. Jeszcze w żadnym dokumencie Kościół tak jednoznacznie pozytywnie nie wypowiedział się o seksualnej przyjemności: „pożądanie seksualne jest czymś dobrym i pięknym”, „zgodnie z wolą Bożą mężczyzna i kobieta mają rozkoszować się swoją płciowością”. Dla porównania, duży Katechizm o pożądaniu czy namiętności mówi prawie wyłącznie w kontekście nadużywania seksualności. Mocniej też niż dotychczas wyrażona jest akceptacja osób homoseksualnych: „Kościół bez zastrzeżeń akceptuje ludzi, którzy czują się homoseksualni. Nie powinni być z tego powodu dyskryminowani” (co nie oznacza przełomu w moralnej ocenie kontaktów seksualnych osób tej samej płci).

Odnajdziemy także sprzeciw wobec zbyt łatwych ocen skomplikowanych życiowych sytuacji: „Nie wolno potępiać tych, którzy się rozwodzą”. Choć jednocześnie Katechizm przekonująco i z pasją mówi o wyłącznym i trwałym miłosnym powierzeniu się sobie mężczyzny i kobiety w małżeństwie (np. słowa Jana Pawła II: „Nie można tylko żyć na próbę, nie można tylko na próbę umrzeć. Nie można tylko na próbę kochać, tylko na próbę i na jakiś czas zaakceptować człowieka”).

Najprawdopodobniej także młodym recenzentom zawdzięczamy fakt, że redaktorzy „Youcat” zrezygnowali z tych prawd obecnych w tradycji, które dzisiaj już są nieczytelne i raczej przeszkadzają, niż pomagają wierzyć. O ile duży Katechizm szczegółowo np. omawia wyższość dziewictwa nad małżeństwem czy zachowanie fizycznego dziewictwa Maryi także podczas porodu, o tyle w Katechizmie dla młodych odnajdziemy jedynie mocne podkreślenie faktu, że dogmatu o dziewictwie Maryi nie wolno interpretować jako negacji seksualności. Takie podejście przypomina zapominaną niekiedy regułę interpretacyjną, że wśród prawd wiary istnieje gradacja, a sama wiara jest procesem stopniowego wtajemniczania.

Biorąc pod uwagę losy poprzedników, ale przede wszystkim własne zalety, „Youcat” jest skazany na sukces. Nie wątpi w to Benedykt XVI, przyrównując katechizm we wstępie do wciągającego kryminału: „Ta książka trzyma w napięciu, ponieważ mówi o naszym własnym losie i dlatego głęboko dotyka każdego z nas”.

„Youcat. Katechizm Kościoła Katolickiego dla Młodych”, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2011.