Papież Niepokalanej. Błogosławiony Jan Paweł II

Jan Paweł II, błogosławiony papież, wierny praktyce zapoczątkowanej przez swego poprzednika Piusa XII, stawał na Placu Hiszpańskim w Rzymie przed pomnikiem Niepokalanej wzniesionym przez Piusa IX w 1856 r. Był to wyraz dziękczynienia za ustanowienie dogmatu o Niepokalanym Poczęciu. Jan Paweł II modlił się tam za Rzymian i cały Boży lud. Jednak maryjność papieża z Polski kojarzona jest bardziej z wizerunkiem Maryi z Jasnej Góry, meksykańskiej Guadelupy czy Fatimy, niż z tajemnicą Niepokalanego Poczęcia.

Odkupiona przez zasługi Syna

Jan Paweł II, odwołując się do słów archanioła Gabriela wypowiedzianych w czasie zwiastowania, podkreśla znaczenie tytułu "łaski pełna", który znaczy dla niego tyle, co poczęta bez grzechu pierworodnego. Jest to - tłumaczy w encyklice Redemptoris Mater - szczyt wśród całego obdarowywania łaską w dziejach człowieka i kosmosu. Niepokalana jest "bramą", przez którą Bóg wszedł w dzieje ludzkości.

Dar Niepokalanego Poczęcia otrzymała od Boga. W ten sposób - wyjaśnia papież - od pierwszej chwili poczęcia należy Ona do Chrystusa, który przez wcielenie stał się Jej Synem. Za sprawą Ducha Świętego Maryja w porządku łaski otrzymuje życie od Tego, któremu sama w porządku ziemskim dała życie.

Wyznając tę prawdę, sięgamy głębi tajemnicy odkupienia. Maryja ma w nim szczególny udział. Oto Niewiasta, wybrana na Matkę Odkupiciela, doznaje w sposób szczególny owoców odkupienia: wyzwolenie od grzechu. Odkupienie ogarnia Ją od pierwszej chwili poczęcia. Jest więc pierwszą z odkupionych, aby mogła godnie odpowiedzieć powołaniu na Matkę Tego, który wszystkich odkupił.

Jest Matką Odkupiciela, bo Bóg zastąpił w Niej dziedzictwo grzechu dziedzictwem łaski. Stąd teksty wygłoszone przez papieża w 1983 r., czczonym jako Rok Odkupienia, dadzą tytuł jego maryjnej encyklice Redemptoris Mater - "Matka Odkupiciela".

Niepokalana "znalazła łaskę u Boga", jest "błogosławioną między niewiastami" "na zawsze". Jest przeto świętą na mocy Bożego daru, ale też przez wiarę i pokorne poddanie się Bożemu zamysłowi, w którego wypełnianiu uczestniczyła.

Papież zachęca do tego, by kontemplować świętość Maryi. Tajemnicę Jej świętości należy kontemplować w całości Bożego porządku zbawienia, aby została ujęta w sposób harmonijny oraz by nie jawiła się jako przywilej oddzielający Matkę Bożą od Kościoła.

Tota pulchra

Niepokalana znaczy także piękna. Papież naucza, że piękno ma naturę duchową oraz jest wyłączną własnością Dziewicy z Nazaretu. To z tego powodu stała się Ona źródłem zachwytu, wzbudzającym nowe siły ludzi, nową motywację życia, pracy, walki ze złem i grzechem, zachęcając do codziennego zmartwychwstania. Piękno jest ucieleśnieniem miłości, źródłem zachęty do wysiłku i twórczych zmagań o lepszy kształt życia.

Maryi nie tknęła skaza grzechu pierworodnego, Stwórca zachował w Niej pierwotne piękno stworzenia.

Wypowiedzi papieża o Niepokalanej - całej pięknej - spełniają trzy warunki piękna św. Tomasza z Akwinu: pełnia (doskonałość), proporcja (harmonia) i blask. Doskonałość polega na tym, że stworzenie jest całkowicie tym, czym powinno być, zgodnie z wolą Bożą.

Doskonałość sprawia, że wszystkie części bytu są ze sobą w harmonii.

Piękno rozsiewa jasność, wypływającą z Boskiego Źródła i rozlewającą się na byt. Znaczy to tyle, że stworzenie im bliżej stoi Boskiego prawzoru, tym jest doskonalsze. Dlatego wszelkie stworzenie nosi podobieństwo Boga, a im bardziej jest doskonałe, tym i podobieństwo bardziej wyraziste.
Maryja w Niepokalanym Poczęciu realizuje doskonałe piękno, bo jego przyczyną jest Boskie Piękno. Pan postawił Ją na początku wszystkich swoich dróg i spoczął w Niej u kresu swoich poczynań.

Wzór dla człowieka

Jan Paweł II podkreśla, że człowiek zajmuje szczególne miejsce w historii zbawienia ze względu na otrzymaną od Stwórcy godność. Z jednej strony łaska Boga i grzech człowieka kłócą się ze sobą, ale z drugiej - dzięki Maryi Niepokalanej - widzimy sens naszych działań w wyzwalaniu się ze zła i dążeniu do świętości. W Niej dostrzegamy przeznaczenie do chwały nieskończonego majestatu Boga. Przez łaskę Niepokalanego Poczęcia wyprzedza Ona człowieka, ale - podkreśla papież - Ją Bóg też uprzedził przez łaskę. To, co człowiek zdobywa w czasie, współpracując z łaską, Maryja posiada od poczęcia, dzięki darowi Boga. W Jej przypadku czyn osoby "przepełnionej łaską" wskazuje na uprzedni "czyn" Osoby Ducha Świętego.

Niepokalane Poczęcie nie izoluje Maryi od świata, ale ściśle zespala Ją z nim w Kościele. Niepokalanie Poczęta jest stale obecna w boju, w którym każdy musi się trudzić, aby trwać w dobrym. Nieustannie toczy się walka o człowieka, o jego czystość i zachowanie godności dziecka Bożego. Duch tego świata spłyca naszą wrażliwość tak, że staje się jak łożysko, które z oporem przyjmuje zdroje Wody Żywej - żywej i ożywiającej - podpowiada papież. Człowiek bowiem wybiera cielesność, gardząc zaufaniem do Bogarodzicy, która jest ideałem, gwarantującym odnowę człowieczeństwa i "oblicza ziemi". Dla zbrukanego i zagubionego człowieka, staje się Ona "promiennym wzorem" nadziei.