Samorząd uczniowski: raczej szansa niż kłopot

Krakowska Akademia Samorządności

W 2005 roku Urząd Miasta Krakowa z inicjatywy ks. Andrzeja Augustyńskiego, Pełnomocnika Prezydenta Miasta ds. Przeciwdziałania Przestępczości Młodzieży zdecydował się rozpocząć realizację projektu pn. Krakowska Akademia Samorządności. Jednym z celów inicjatywy było wzmocnienie samorządów szkolnych w krakowskiej gimnazjach. Wzmocnienie – dodajmy – mające dokonać się nie przez nadanie samorządom nowych uprawnień czy zadań, ale przez wyposażenie ich członków w umiejętności usprawniające pracę rad uczniowskich oraz przekonanie nastolatków, że praca społeczna wykonywana na rzecz środowiska rówieśniczego jest wysiłkiem ważnym, cenionym przez dorosłych i zaszczytnym.

Pierwszym elementem projektu było ogłoszenie Konkursu na najlepszy samorząd gimnazjalny Krakowa. Nieprzypadkowo do konkursu zaproszono akurat szkoły gimnazjalne. Z punktu widzenia procesu wychowania nastolatkowie w wieku 13-15 lat są najtrudniejszą grupą wiekową. Jeszcze nie dorośli, już nie dzieci, podlegają ogromnym napięciom związanym z procesem dojrzewania, w ich głowach zakwestionowany zostaje porządek dziecięcego świata, a nieokreśloność tego, co przed nimi wydaje się trudna do ogarnięcia. Towarzyszenie w dojrzewaniu ludziom w tym wieku jest szczególnie trudne. Wymaga delikatności, by nie urazić budzącego się poczucia niezależności, a jednocześnie nakazuje porządkować chaos informacyjny czasu dojrzewania. Zaproszenie młodzieży gimnazjalnej do konkursu, w którym może ona wykazać się pomysłowością, inteligencją, zmysłem organizacyjnym, a więc tym wszystkim, co – jej zdaniem – przynależy do dorosłego świata, było swego rodzaju próbą przeciągnięcia jej na „dobrą stronę mocy”, zaproszeniem do partnerstwa w konstruowaniu przestrzeni szkolnej. To musiało zadziałać!

Stawianie wyzwań wydaje się być dobrą strategią wychowawczą, warto jednak uzupełniać ją o inne elementy. W celu wzmocnienia umiejętności społecznych równolegle z ogłoszeniem konkursu młodzi ludzie zostali zaproszeni do udziału w warsztatach, których celem było wyposażenie ich w umiejętności społeczne.
Począwszy od jesieni 2005 roku krakowski magistrat rozpoczął organizowanie szkoleń dla członków samorządów szkół gimnazjalnych, a także innych młodych osób garnących się do pracy społecznej. Podczas warsztatów umiejętności społecznych młodzi ludzie uczą się, jak efektywnie pracować w grupie, jak rozwiązywać konflikty, rozmawiać z dorosłymi, zdobywać poparcie dla planowanych projektów, zdobywają wiedzę o wolontariacie i mechanizmach funkcjonowaniu organizacji non-profit. Wreszcie opracowują, a następnie próbują realizować osobiście stworzone projekty społeczne w ramach ogłaszanego co roku wewnątrz kursu małego konkursu grantowego.

Warsztaty umiejętności społecznych odbywają się raz w miesiącu i trwają od października do czerwca. Każde spotkanie warsztatowe trwa sześć godzin. Cykl zajęciowy kończy się przyznaniem najbardziej wytrwałym uczestnikom kursu certyfikatu lidera młodzieżowego. W pierwszym roku istnienia Akademii kurs lidera ukończyło 50 młodych ludzi, w roku drugim 80.