Wybór zawodu

Przyswojenie takich postaw i zachowań przez potencjalną jednostkę wymaga długofalowych i skoordynowanych działań podejmowanych przez różne osoby i instytucje. Należy je rozpoczynać już w okresie przedszkolnym. Rodzice, nauczycielki przedszkola, powinni wnikliwie obserwować dziecko, rozpoznając jego mocne i słabe strony. Ich znajomość pozwala bowiem na ukierunkowanie pracy z dzieckiem i prawidłowe stymulowanie jego rozwoju. Jest to niezmiernie ważne, gdyż już we wczesnym dzieciństwie uwidaczniają się u dziecka jego inteligencję (amerykański psycholog H. Gardner w swojej rewolucyjnej książce Inteligencje wielorakie (wyd. 1999 r.) wymienia aż 8 rodzajów inteligencji).

Gardner zaznacza, że inteligencje posiadane przez dane dziecko czy dorosłego, nie są statyczne, czyli poprzez odpowiednią pracę można je rozwijać. Niektórzy psycholodzy twierdzą, że inteligencja dziecka (zdolności) predestynuje jego zainteresowania, zamiłowania, inaczej mówiąc, zainteresowania rozwijają się w kierunku inteligencji. Nie do końca można się z tym zgodzić, gdyż dzieci są zazwyczaj bezkrytyczne w stosunku do własnych możliwości. Jako przykład może posłużyć chociażby fakt, że większość małych dziewczynek chciałoby w przyszłości zostać modelkami czy piosenkarkami, nie bacząc na posiadane zdolności.

Obserwacja dziecka ukierunkowana na rozpoznanie jego zdolności powinna stać się również zadaniem szkoły, przy czym istotna jest tutaj współpraca w tym zakresie z rodzicami i placówkami specjalistycznymi.
Prawidłowo prowadzona praca w zakresie wyboru zawodu powinna polegać na:

– długotrwałej i wielostronnej obserwacji ucznia powiązanej z badaniem jego stanu psychicznego;
– kształtowaniu postaw dotyczących pracy, życia, społeczeństwa, siebie samego, aspiracji życiowych i zawodowych;
– wykrywaniu indywidualnych zdolności i skłonności uczniów, rozwijaniu i utrwalaniu cech pozytywnych oraz zamiłowań zawodowych;
– indywidualnych konsultacjach z uczniami i rodzicami w celu właściwego ukierunkowania wyboru zawodu;
– udzielaniu uczniom i rodzicom informacji zawodowych dotyczących wymaganych zdolności, cech charakteru oraz warunków pracy w rożnych zawodach;
– praktycznym zapoznawaniu się z niektórymi podstawowymi zawodami ważnymi dla gospodarki narodowej i dla danego regionu;
– informowaniu o szkołach i innych instytucjach przygotowujących do poszczególnych zawodów;
– informowaniu o potrzebach społecznych w zakresie rozwoju poszczególnych dziedzin życia społeczno-gospodarczego o możliwościach rynku pracy;
– udzielaniu uczniom i rodzicom porad dotyczących wyboru zawodu lub szkoły oraz zaangażowanie do tej pracy doradców zawodowych, psychologa i przedstawicieli instytucji doradczych.
– kontrolowaniu skuteczności udzielonych porad w celu podniesienia poziomu i stałego doskonalenia metod orientacji zawodowej.