Nadzieja Benedykta

Nigdy podczas sześciu zagranicznych wizyt Benedykt XVI nie był witany tak entuzjastycznie i żywiołowo jak czasie pielgrzymki do Polski. Mija właśnie pierwsza rocznica tej wizyty.

Przede wszystkim ubiegłoroczna podróż Benedykta XVI do Polski stanowiła zaprzeczenie często wyrażanego w światowych mediach poglądu, jakoby polskie przywiązanie do papiestwa w ostatnim ćwierćwieczu było w większym stopniu spowodowane narodowością Jana Pawła II niż wynikało z wierności nauce katolickiej. Tymczasem okazało się, że nawet w rodzimych Niemczech Benedykt XVI nie był tak owacyjnie przyjmowany jak właśnie w Polsce. Dało się to zresztą zauważyć już po wyborze Josepha Ratzingera na papieża. Niemieckie zakonnice z Mannheim opowiadały mi, że na wieść o rezultacie konklawe ich polscy parafianie wpadli w euforię, podczas gdy niemieccy wierni byli stonowani w reakcjach i powściągliwi.

Rok temu Piotr Semka pisał, że tamta pielgrzymka zawsze kojarzyć mu się będzie z jednym obrazem: „Papież rodem z Niemiec witany w wiekowej gotyckiej katedrze św. Jana, obwieszonej starymi chorągwiami z polskimi orłami. Ta scena przypomniała o splendorze tysiącletniego polskiego chrześcijaństwa. W powagę tej dostojnej scenerii w całkiem naturalny sposób wdarło się niesforne, lecz płynące z serca, spontaniczne skandowanie księży: Benedetto! Benedetto! To była symboliczna synteza urody polskiego katolicyzmu, świadomego swej chlubnej tradycji, a zarazem zachowującego witalizm i autentyzm”.

Wbrew stereotypom

Sam Papież podkreślał wówczas, że przyjechał do Polski po to, by odetchnąć naszym duchowym powietrzem i zaczerpnąć z naszej wiary. Wyraził też nadzieję, że polscy katolicy nie tylko w niej wytrwają, lecz będą się jej skarbem dzielić z innymi. Takie świadectwo żywej wiary jest dziś potrzebne zwłaszcza Europie, która pozostaje najbardziej zsekularyzowaną częścią świata. Dlatego Benedykt wezwał Polaków, by wzięli udział w ewangelizacji naszego kontynentu.

Szczególnie wymowna pod tym względem była papieska homilia w trakcie Mszy na krakowskich błoniach, kiedy Ojciec Święty nawiązał do czytania Ewangelii z tamtego dnia. Opowiadało ono o Wniebowstąpieniu Jezusa i rozesłaniu apostołów po świecie. Według Benedykta podobne zadanie stoi dziś przed Polakami – po odejściu do nieba Jana Pawła II są oni wezwani do ewangelizowania Europy.

Polska może stać się dla świata przykładem, że możliwe jest pogodzenie modernizacji z zachowaniem swych religijnych korzeni. Tak o tym wyzwaniu, jakie stoi przed naszym krajem, pisze amerykański socjolog Jose Casanova: „Niech Polska udowodni błędność teorii sekularyzacji. Niech Polonia semper fidelis zachowa wiarę ze swą katolicką tożsamością i tradycją, odnosząc jednocześnie sukces w swej integracji z Europą, stając się ‘normalnym’ krajem europejskim. Tego rodzaju wynik, jeśli okazałby się wykonalny, mógłby zasugerować, że zmierzch religii w Europie nie jest procesem teleologicznym koniecznie powiązanym z modernizacją, lecz historycznym wyborem, jakiego dokonali Europejczycy. Być może religijna, nowoczesna Polska mogłaby zmusić zsekularyzowanych Europejczyków do przemyślenia na nowo swych świeckich założeń, a także zdać sobie sprawę, że to nie tyle Polska nie nadąża za współczesnymi trendami, lecz to raczej zsekularyzowana Europa nie nadąża za resztą świata.”