Udany eksperyment

Carmen odniosła w ten sposób do wielokrotnie formułowanych wobec Drogi zarzutów, że pisma założyciela bywają czasem przedkładane nad słowa Ewangelii i wypowiedzi Magisterium Kościoła. Zarzut taki pojawił się między innymi w 1995 r. wśród biskupów z całego świata obradujących nad sprawą formacji w seminariach duchownych. Mimo wielu słów uznania pod adresem seminariów Redemptoris Mater, gdzie studiują kandydaci z ruchu neokatechumenalnego skrytykowano niepokojące zjawisko niedostatecznego „akcentowania uniwersalnych elementów eklezjologii”. Sygnalizowano, że neokatechumenat jest często "Kościołem w Kościele", gdzie zasady formacyjne nie są dostatecznie inspirowane Ewangelią, lecz cytatami z klasyków drogi neokatechumenalnej.

"Oni mają bardzo dużo dobrych intencji, natomiast ich realizacja wszędzie budzi opory. Stąd dla nas zadanie, co zrobić, aby uwrażliwić rektorów i odpowiedzialnych za te seminaria, aby - nie tracąc dobrych intencji - potrafili się wyzwolić z tego, co pachnie kapliczką" – komentował dla KAI abp Życiński. Jednak liczba seminariów Redemptoris Mater stale rośnie. Na świecie działa ich już setka, na wszystkich kontynentach. W Polsce seminarium powstało w 1990 r. w Warszawie. Co roku przyjmuje kandydatów z całego świata. Po święceniach neoprezbiterzy przez sześć lat pracują w archidiecezji warszawskiej i podlegają jurysdykcji miejscowego biskupa. Nie wszędzie jednak ta współpraca układa się tak dobrze: w 1996 r. kard. Hume, prymas Anglii podjął decyzję o rezygnacji z formacji kapłańskiej 15 kleryków z neokatechumenatu w diecezji westminsterskiej, mimo bardzo dobrej opinii o seminarzystach.

Problemem był status prawny i formalny księży po święceniach, ponieważ zdaniem kardynała podlegali oni nie tylko biskupowi, ale też „kierownikowi swej organizacji”. Sprawą sprzed kilku miesięcy jest natomiast zamknięcie - po 20 latach dynamicznego rozwoju - seminarium Drogi w Japonii, w diecezji Takamatsu. Poprosili o to samego Papieża biskupi tego kraju. Arcybiskup Okada tłumaczył mediom, że „postawa Drogi Neokatechumenalnej w stosunku do japońskiej kultury, liturgii itp. prowadziły do powstania poważnych i głębokich problemów wewnątrz Kościoła w Japonii”.

Co tak zniechęciło biskupów do Drogi? Chyba najlepszą odpowiedzią są słowa włoskiego misjonarza, związanego z neokatechumenatem o. Antonello Iapicca. W rozmowie z dziennikarzem watykańskiej agencji Zenit na temat ewangelizacji w Japonii tak określił działania Drogi: "Nasze wysiłki zmierzają nie tyle ku inkulturacji wiary, ile raczej ku jej inkarnacji". Inaczej mówiąc, próbujemy nie tyle wszczepiać Jezusa w przeważającą tu kulturę, ile podnosić ją do poziomu Jezusa, czyli do Wcielenia". Ojciec Iapicca posłużył się przykładem obyczajów japońskich katolików, które nie odbiegają od ogólnie przyjętych norm. „Kończenie pracy o 6 wieczorem, aby spędzić resztę dnia z rodziną, naraża człowieka na to, że jest się postrzeganym jako inny, zagubiony, co grozi utratą kariery. Poświęcanie czasu żonie, rodzinie i dzieciom oznacza tu łamanie dominujących reguł społecznych”.

Nic dziwnego, że nacisk ze strony osób odpowiedzialnych za japoński neokatechumenat na zmianę głęboko zakorzenionych w kulturze norm wywołał takie niezrozumienie i podziały. Komentując decyzję Benedykta XVI o zamknięciu japońskiego seminarium Redemptoris Mater, o. Jeronimo Fuertes, proboszcz parafii dominikańskiej w Tokio-Shibuya, który przez długie lata pracował w diecezji Takamatsu, powiedział KAI, że „w małych parafiach, jakie w większości są w Japonii, działalność neokatechumenatu może prowadzić do sekciarskich podziałów na «elitę» i «resztę»”. Wyjaśnił, że ma to związek z charakterem Japończyków, którzy lubią wszystko „rankingować”, nawet Kościół.